• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن احمد بیکندی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





محمد بن احمد بیکندی (۳۹۲ ـ ۴۸۲ هـ.ق) از فقهای حنفی و بزرگان معتزله بود.
او در بخارا زاده شد و پس از ممانعت اولیه، سرانجام به بغداد مهاجرت کرد.
از استادانی چون ابوالولید رباح بن جراح موصلی بهره برد و شاگردانی همچون ابوغالب احمدبن بنا از او روایت کردند.
وی با متکلمان اسماعیلیه مناظره داشت و کتاب الهدی و الارشاد را در رد آنان نگاشت.
آثار دیگرش شامل الرسالة المسعودیة و تحقیق الرسالة است.
سرانجام در سال ۴۸۲ (هجری قمری) در بغداد درگذشت.



ابوجعفر محمد بن احمد بن حامد بیکندی بخاری در سال ۳۹۲ (هجری قمری) در بخارا به دنیا آمد. در دوران حکومت ابومنصور عبداللّه لملک بن محمد بن یوسف، قصد ورود به بغداد را داشت که از ورودش ممانعت شد؛ اما پس از مرگ وی به بغداد آمد و در آن‌جا سکونت اختیار نمود.
او از فقهای حنفی مذهب و از شیوخ و بزرگان معتزله به شمار می‌آمد.



ابوجعفر از استادانی چون ابوالولید رباح بن جراح موصلی و ابوالفضل اللّه حمد سلیمانی بهره علمی برد.



بیکندی شاگردانی داشت که از آن جمله؛ ابوغالب احمد بن بنّا و ثابت بن منصور کیلی از جمله شاگردان او بودند و از او روایت نقل کردند.



احمد سفری به مصر کرده و با برخی از متکلمان اسماعیلیه از جمله رییس فرقه اسماعیلیه ابونصر هبه الله اسماعیلی مناظره داشت و کتابی در رد آنان به نام
الهدی و الارشاد لاهل الحیره و الفساد نوشت.
آثار دیگر او عبارت‌اند از:
• الرسالة المسعودیة فی المباحث النفیسه؛
• تحقیق الرسالة باوضح الدلالة فی النبوات.


بیکندی روز سه شنبه چهارم ماه محرم سال ۴۸۲ (هجری قمری) در بغداد درگذشت و در قبرستان باب حرب به خاک سپرده شد.


۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۲، ص۱۲۳.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۸۶.    
۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۵.    
۴. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۸.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۸۶.    
۶. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۲۸۸.    
۷. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۲، ص۱۲۳.    
۸. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۸.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۸۶.    
۱۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۵.    
۱۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۲، ص۱۲۳.    
۱۲. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۸.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء،، ج۱۸، ص۵۸۶.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۸۶.    
۱۵. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۸.    
۱۶. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۹.    
۱۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۵.    
۱۸. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۹.    
۱۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۵.    
۲۰. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۹.    
۲۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۵.    
۲۲. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۱۰.    
۲۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۵.    
۲۴. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۱۰.    
۲۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۸۷.    
۲۶. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۲۸۸.    
۲۷. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۱۰.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن احمد بیکندی»، ج۳، ص۳۰۵.






جعبه ابزار