• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن احمد عمیدی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن احمد عمیدی


محمد بن احمد عمیدی (م ۴۳۳ هـ.ق) از ادیبان و دانشمندان سده پنجم (هجری قمری) بود که در مصر زندگی می‌کرد.
او ریاست دفتر محاسبات و سپس سرپرستی دفتر مکاتبات را در دوره خلافت المستنصر بر عهده داشت.
آثار ایشان شامل تنقیح البلاغه، القوافی الکبیر، العروض و انزاعات القرآن است.
وی در سال ۴۳۳ (هجری قمری) درگذشت.


ابوسعد (ابوسعید) محمد بن احمد بن محمد عمیدی (عبیدی)
[۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
[۲] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
[۳] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۴] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
در مصر می‌زیست.
[۶] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
[۷] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
[۸] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۱۰] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۱۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    

وی فردی دانشمند، ادیب و اهل لغت بود و ریاست دفتر محاسبات را بر عهده داشت.
[۱۲] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
[۱۳] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
[۱۴] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۱۵] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۱۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۱۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۱۸] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۱۹] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    



ابوسعد سال ۳۱۳ (هجری قمری) در ایام حکومت الظاهر بالله از کار برکنار و شخصی به نام ابن معشر جانشین او شد.
[۲۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
[۲۱] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
[۲۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۲۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    

در ایام المستنصربالله در سال ۴۳۲ (هجری قمری) سرپرستی دفتر مکاتبات و صدور نامه‌ها را برعهده گرفت.
[۲۴] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
[۲۵] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
[۲۶] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۲۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۲۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    


محمد بن احمد تألیفات بسیاری در ادبیات دارد که عبارت‌اند از:
• تنقیح البلاغه در ده مجلد؛
[۲۹] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۳۰] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
[۳۱] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۳۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۳۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۳۴] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۳۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    

• القوافی الکبیر؛
[۳۶] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۳۷] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۷.    
[۳۸] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۳۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۴۰] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۴۱] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۴۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    

• العروض؛
[۴۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۴۴] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۷.    
[۴۵] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۴۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۴۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۴۸] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۴۹] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    

• الارشاد الی حل المنظوم و الهدایة الی نظم المنثور؛
[۵۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۵۱] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
[۵۲] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۵۳] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۵۴] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    

• انزاعات القرآن.
[۵۵] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۵۶] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۷.    
[۵۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۵۸] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۵۹] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    

یاقوت چند بیت از اشعار او را آورده است.
[۶۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۶۱] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۷.    


ابوسعید در سال ۴۳۳ (هجری قمری) درگذشت.
[۶۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
[۶۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
[۶۴] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
[۶۵] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۶۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۶۷] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۶۸] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    

(دیگر منابع:
[۶۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۷۰] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
[۷۱] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۰، ص۱۴۴۴۳.
[۷۲] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
[۷۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
)


۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
۲. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
۳. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۴. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۶. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
۷. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
۸. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۱۰. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۱۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۱۲. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
۱۳. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
۱۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۱۵. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۱۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۱۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۱۸. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۱۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۲۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
۲۱. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
۲۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۲۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۲۴. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
۲۵. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
۲۶. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۲۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۲۸. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۲۹. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۳۰. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
۳۱. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۳۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۳۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۳۴. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۳۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۳۶. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۳۷. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۷.    
۳۸. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۳۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۴۰. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۴۱. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۴۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۴۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۴۴. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۷.    
۴۵. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۴۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۴۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۴۸. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۴۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۵۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۵۱. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
۵۲. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۵۳. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۵۴. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۵۵. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۵۶. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۷.    
۵۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۵۸. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۵۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۶۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۶۱. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۷.    
۶۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۷.    
۶۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۸.    
۶۴. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۳، ص۴۶.    
۶۵. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۶۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۶۷. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۶۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۶۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۷۰. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۵۵.    
۷۱. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۰، ص۱۴۴۴۳.
۷۲. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۳.    
۷۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن احمد عمیدی»، ج۳، ص۳۵۰.


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 5 (قمری) | درگذشتگان سال 433 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار