• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن احمد غنجار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن احمد غنجار


محمد بن احمد غنجار (۳۳۷ ـ ۴۱۲ هـ.ق) از محدثان و علمای برجسته ماوراءالنهر بود.
او به جمع‌آوری احادیث پرداخت.
ایشان از استادانی چون ابوصالح خلف بن محمد بن اسماعیل خیام و ابوعمرو محمد بن کاتب بخاری بهره برد.
وی شاگردانی چون ابوبکر محمد جعفری و ابومظفر هنّاد بن ابراهیم نسفی داشت.
از آثار او تاریخ بخارا و تاریخ صحابه است.
ایشان در سال ۴۱۲ (هجری قمری) در بخارا درگذشت.


ابوعبداللّه محمد بن احمد بن محمد غنجار ورّاق بخاری
[۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۰.    
[۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۴۵.    
[۴] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
[۶] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
[۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۸۶.    
[۸] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
[۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    
[۱۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
در سال ۳۳۷ (هجری قمری) در بخارا دیده به جهان گشود.
[۱۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    
[۱۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    

ابتدا صحاف بود و به انواع احادیث معرفت و آگاهی داشت و چون در جوانی احادیث ابواحمد عیسی بن موسی غنجار را تتبع و جمع‌آوری می‌نمود، از این‌رو غنجار لقب گرفت.
[۱۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
[۱۴] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    

وی از محدثان معروف ماوراءالنهر و از رؤسا و پیشوایان در حدیث گشت.
[۱۵] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
[۱۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۴۵.    
[۱۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۱.    


ابوعبداللّه از ابوصالح خلف بن محمد بن اسماعیل خیام و ابوعمرو محمد بن کاتب بخاری کسب علم نمود؛ سپس به مرو سفر کرد و از علمای آن‌جا بهره علمی برد.
[۱۸] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۱۹] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۲۰] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
[۲۱] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
[۲۲] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
[۲۳] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
[۲۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۱.    
[۲۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    



محمد بن احمد شاگردانی داشته که از جمله آن‌ها؛ ابوبکر محمد جعفری و ابومظفر هنّاد بن ابراهیم نسفی بودند.
[۲۶] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۰، ص۷۸.    
[۲۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۱.    
[۲۸] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
[۲۹] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    


بخاری کتاب‌هایی تالیف کرده که عبارتند از:
• تاریخ بخارا؛
[۳۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۰.    
[۳۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۴۵.    
[۳۲] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
[۳۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
[۳۴] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
[۳۵] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۸۶.    
[۳۶] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
[۳۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    
[۳۸] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
کتاب نیکو و مفیدی تألیف نمود که اسامی همه علمای ماوراءالنهر را در آن جمع‌آوری شده است.
[۳۹] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۴۶.    

• تاریخ صحابه؛
[۴۰] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۱.    

• فضایل اربعه.
[۴۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۷.    


غنجار در سال ۴۱۲ (هجری قمری) در بخارا درگذشت
[۴۲] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
[۴۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
[۴۴] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
[۴۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
[۴۶] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
[۴۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۸۶.    
[۴۸] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
[۴۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    

و در مقبره حوض الفدام به خاک سپرده شد.
[۵۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    

(دیگر منابع:
[۵۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
[۵۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۰.    
[۵۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۴۵.    
[۵۴] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
[۵۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
[۵۶] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
[۵۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۸۶.    
[۵۸] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
[۵۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    
)
۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۰.    
۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۴۵.    
۴. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
۶. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
۷. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۸۶.    
۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    
۱۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۱۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    
۱۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
۱۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
۱۴. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
۱۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
۱۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۴۵.    
۱۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۱.    
۱۸. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۱۹. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۲۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
۲۱. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
۲۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
۲۳. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
۲۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۱.    
۲۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
۲۶. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۰، ص۷۸.    
۲۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۱.    
۲۸. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
۲۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
۳۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۰.    
۳۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۴۵.    
۳۲. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
۳۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
۳۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
۳۵. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۸۶.    
۳۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
۳۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    
۳۸. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۳۹. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۴۶.    
۴۰. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۱.    
۴۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۷.    
۴۲. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۴۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
۴۴. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
۴۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
۴۶. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
۴۷. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۸۶.    
۴۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
۴۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    
۵۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۳۴۹.    
۵۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۰۴.    
۵۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۰۰.    
۵۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۴۵.    
۵۴. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۳۹۰.    
۵۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۲۱.    
۵۶. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۶۶.    
۵۷. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۸۶.    
۵۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۷۰.    
۵۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۳.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن احمد غنجار»، ج۳، ص۳۵۲.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 412 (قمری) | زادگان سال 337 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | علمای قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری) | محدثان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار