• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن احمد هاشمی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن احمد هاشمی


محمد بن احمد هاشمی (۳۴۵ ـ ۴۲۸ هـ.ق) فقیه برجسته حنبلی و محدث اهل بغداد بود.
وی نزد بزرگانی چون محمد بن مظفر و ابن سمعون حدیث آموخت و در مسجد جامع بغداد به تدریس و فتوا پرداخت.
از شاگردان او می‌توان به قاضی ابویعلی و خطیب بغدادی اشاره کرد.
وی ریاست مذهب حنابله را در عصر خود برعهده داشت و نزد خلفای عباسی القادر بالله و القائم بامرالله جایگاهی والا یافت.
او به قضاوت کوفه منصوب شد. آثار علمی‌اش شامل الارشاد و شرح کتاب الخرقی است.
ایشان در سال ۴۲۸ (هجری قمری) در بغداد درگذشت.


ابوعلی محمد بن احمد هاشمی بغدادی
[۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
[۲] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۲.    
[۳] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۴] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
[۵] شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۷۴.    
[۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۶۰.    
[۷] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۶.    
[۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۹] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
[۱۰] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۱.    
سال ۳۴۵ (هجری قمری) در بغداد به دنیا آمد.
[۱۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۱۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
[۱۳] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۶.    
[۱۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۱۵] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
[۱۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۱۷] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    

وی از فقهای بزرگ حنبلی بود
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
[۱۹] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۲۰] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۶۰.    
[۲۱] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۶.    
[۲۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
و در مسجد جامع بغداد به تدریس و فتوا اشتغال داشت.
[۲۳] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۲۴] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    


ابوعلی از محمد بن مظفر
[۲۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
[۲۶] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۲.    
[۲۷] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۲۸] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
[۲۹] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۶۰.    
[۳۰] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
و ابوالحسین بن سمعون حدیث شنید.
[۳۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
[۳۲] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۳۳] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    


محمد بن احمد شاگردانی داشته که از جمله آن‌ها؛ قاضی ابویعلی ابن فرّا
[۳۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
دروس فقه را نزد او آموخت و ابوبکر خطیب بغدادی از او روایت کرده است.
[۳۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    


بغدادی ریاست مذهب حنابله را نیز برعهده داشت.
[۳۶] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۳۷] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۱.    

در دستگاه القائم بامرالله و القادربالله از خلفای عباسی قرب و منزلت خاصی به دست آورد.
[۳۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
[۳۹] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۲.    
[۴۰] شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۷۴.    
[۴۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۴۲] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    

از سوی القادربالله قضاوت شهر کوفه و اطراف آن را برعهده گرفت.
[۴۳] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    



بغدادی کتاب‌هایی تألیف کرده که عبارتند از:
• الارشاد؛
[۴۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
[۴۵] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله،ج۲، ص۱۸۲.    
[۴۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۴۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
[۴۸] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴.    

• شرح کتاب الخرقی.
[۴۹] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۲.    
[۵۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۵۱] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
[۵۲] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴.    



هاشمی سال ۴۲۸ (هجری قمری)
[۵۳] ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۶.    
[۵۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۵۵] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
[۵۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۵۷] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
در بغداد از دنیا رفت و در قبرستان باب حرب به خاک سپرده شد.
[۵۸] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
[۵۹] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    

(دیگر منابع:
[۶۰] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
[۶۱] شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۷۴.    
[۶۲] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۶۰.    
[۶۳] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۶.    
[۶۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
[۶۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
[۶۶] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۱.    
[۶۷] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
)


۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۲. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۲.    
۳. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۴. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۵. ↑ شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۷۴.    
۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۶۰.    
۷. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۶.    
۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۹. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
۱۰. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۱.    
۱۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۱۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۱۳. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۶.    
۱۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۱۵. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۱۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۱۷. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۱۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۱۹. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۲۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۶۰.    
۲۱. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۶.    
۲۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۲۳. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۲۴. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۲۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۲۶. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۲.    
۲۷. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۲۸. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۲۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۶۰.    
۳۰. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
۳۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۳۲. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۳۳. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۳۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۳۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۳۶. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۳۷. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۱.    
۳۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۳۹. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۲.    
۴۰. ↑ شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۷۴.    
۴۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۴۲. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
۴۳. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۴۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۲۴۰.    
۴۵. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله،ج۲، ص۱۸۲.    
۴۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۴۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
۴۸. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴.    
۴۹. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۲.    
۵۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۵۱. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
۵۲. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴.    
۵۳. ↑ ابن ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۸۶.    
۵۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۵۵. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۵۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۵۷. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    
۵۸. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۳۷۱.    
۵۹. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۶۰. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۲۵۹.    
۶۱. ↑ شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۷۴.    
۶۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۶۰.    
۶۳. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۲۶.    
۶۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۴.    
۶۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۳۸.    
۶۶. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۱.    
۶۷. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۳.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن احمد هاشمی»، ج۳، ص۳۷۸.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 428 (قمری) | زادگان سال 345 (قمری) | شخصیت‌های حنبلی قرن 5 (قمری) | فقهای حنبلی قرن 5 (قمری) | قاضیان حنبلی قرن 5 (قمری) | مؤلفان حنبلی قرن 5 (قمری) | محدثان حنبلی قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار