محمد بن احمد کرکانجی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن احمد کرکانجی (
۳۹۰ ـ
۴۸۱ هـ.ق) از قرّاء و ادبای برجسته
خراسان در قرن پنجم (هجری قمری) بود.
بهسبب اقامت در شهر گرگانج، به
کرکانجی شهرت یافت.
او تحصیل علم را در زادگاهش آغاز کرد و سپس برای تکمیل دانش خود به شهرهای مختلفی از جمله
نیشابور،
شام،
مصر و
حجاز سفر کرد.
ایشان در قرائت قرآن و ادبیات عرب استاد مسلم عصر خود بود.
وی شاگردانی همچون ابومحمد بغوی و ابوعبدالله رزاق مقری تربیت کرد.
آثار او شامل
المعوّل و
التذکره است.
ایشان در سال ۴۸۱ (هجری قمری) یا
۴۸۴ (هجری قمری) در
مرو درگذشت.
ابونصر محمد بن احمد بن علی کرکانجی مروزی حدود سال ۳۹۰ (هجری قمری)
در مرو به دنیا آمد.
چون مدتی در شهر گرگانج از توابع خوارزم سکونت کرد،
به این علت به کرکانجی ملقب گردید.
او علم قرائت قرآن و ادبیات را در وطن خود از وی فرا گرفت.
وی در عصر خود ادیب و استاد مسلم در
علوم قرآن در خراسان قدیم به شمار میآمد.
ابونصر در ابتدای تحصیل علم از شاگردان ابوحسین عبداللّه لرحمان بن محمد بن احمد دهّان به شمار میآمد.
وی برای کسب دانش بیشتر به شهرهای گوناگونی مانند عراق، حجاز، جزیره، شام، سواحل، نیشابور،
موصل، حرّان، صور و مصر سفر کرد.
او قرآن را نزد بزرگان آن شهر چون
ابوالحسن علی بن احمد حمّامی،
ابوعبداللّه محمد بن علی خبّازی و دیگران قرائت نمود.
محمد بن احمد ابومحمد حسین بن مسعود بغوی،
ابوعبداللّه محمد بن عبداللّه لرزاق مقری و عدهای دیگر از شاگردان وی بودهاند.
مروزی کتابهایی تألیف کردند که عبارت است از:
• المعوّل؛
• التذکره.
کرکانجی در ماه
ذیحجه سال ۴۸۴ (هجری قمری)
یا ۴۸۱ (هجری قمری)
در مرو
از دنیا رفت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن احمد کرکانجی»، ج۳، ص۳۶۴.