• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن جریر طبری (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن جریر طبری (مقاله‌دوم)


محمد بن جریر طبری (م پس از ۴۱۱ هـ.ق) از علمای برجسته شیعه در قرن چهارم و اوایل قرن پنجم بود.
وی موثق و مورد اعتماد بوده و از استادان نجاشی و شیخ طوسی به شمار می‌رفت.
آثار او شامل دلائل الامامه، نوادر المعجزات فی مناقب الائمة الهداة و احتمالاً غریب القرآن است.
ایشان این آثار را پس از سال ۴۱۱ (هجری قمری) تألیف کرده و پس از این تاریخ درگذشته است.



ابوجعفر محمد بن جریر بن رستم طبری صغیر آملی
[۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
[۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴۷.    
[۳] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۳.    
[۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۰.    
وی اهل آمل و از علمای جلیل‌القدر شیعه در قرن چهارم و اوایل قرن پنجم است. موثق و مورد اعتماد بود.
[۵] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۹.    
[۶] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۳.    

در قرن چهارم و پنجم، سه تن با نام محمد بن جریر طبری وجود دارد: محمد بن جریربن یزید طبری نویسنده تاریخ معروف (م ۳۱۰ هـ.ق)،
[۷] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۴.    
[۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
محمد بن جریر بن رستم طبری کبیر (شیعه و معاصر قبلی)،
[۹] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۴.    
[۱۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
محمد بن جریربن رستم طبری صغیر (فرد مورد نظر این نوشته).
جالب آن‌که کنیه هر سه نفر ابوجعفر است.
این شباهت‌ها باعث شده تا رجالیون در شرح حال برخی از اینان دچار تردید و اشتباه شوند و غالباً طبری کبیر و صغیر را تفکیک نکرده و آثار دومی را به اولی نسبت داده‌اند.
البته طبری صغیر شرح حال چندان روشنی ندارد، ولی با توجه به استادان و شاگردانش پیداست که از علمای نیمه دوم قرن چهارم و نیمه نخست قرن پنجم، معاصر با نجاشی (م ۴۵۰ هـ.ق) و شیخ طوسی (م ۴۶۰ هـ.ق) بوده است.
[۱۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
[۱۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۴۱.    
[۱۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
[۱۴] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۴.    
[۱۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    


ابن جریر از استادان نجاشی و شیخ طوسی و نیز از قاضی ابوالفرج معافا نهروانی بهره برده است.
[۱۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
[۱۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۴۱.    
[۱۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
[۱۹] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۴.    
[۲۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    



طبری صغیر تألیفاتی داشته که عبارت‌اند از:
• دلائل الامامه؛ که از مهم‌ترین کتب شیعه در این باب می‌باشد و آن را پس از سال ۴۱۱ (هجری قمری) تألیف کرده است.
[۲۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
از این اثر با عناوین الدلائل، الامامه، دلائل الائمه، مناقب فاطمه (علیها السلام) و ولدها و مسند فاطمه (علیها السلام) یاد شده است.
[۲۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴۷.    
[۲۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    

• نوادر المعجزات فی مناقب الائمة الهداة (هر دوی این‌ها چاپ شده‌اند)؛
[۲۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
[۲۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    

• غریب القرآن؛ موجود در الفهرست الندیم ص۳۷ را نیز از آن وی دانسته‌اند.
[۲۶] طبری، محمد بن جریر، نوادر المعجزات، ص۱.
[۲۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۰.    



ابوجعفر پس از ۴۱۱ (هجری قمری) درگذشت.
[۲۸] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴۷.    

(دیگر منابع:
[۲۹] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۳.    
[۳۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۰.    
[۳۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴۷.    
[۳۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
[۳۳] امقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲۱، ص۲۹۲.    
)
۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴۷.    
۳. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۳.    
۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۰.    
۵. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۹۹.    
۶. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۳.    
۷. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۴.    
۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
۹. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۴.    
۱۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
۱۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
۱۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۴۱.    
۱۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
۱۴. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۴.    
۱۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
۱۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
۱۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۴۱.    
۱۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
۱۹. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۴.    
۲۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
۲۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
۲۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴۷.    
۲۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
۲۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
۲۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۳.    
۲۶. ↑ طبری، محمد بن جریر، نوادر المعجزات، ص۱.
۲۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۰.    
۲۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴۷.    
۲۹. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۳.    
۳۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ص۲۵۰.    
۳۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۴۷.    
۳۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۴، ص۳۴۹.    
۳۳. ↑ امقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲۱، ص۲۹۲.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن جریر طبری (مقاله‌دوم)»، ج۳، ص۳۴۱.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 411 (قمری) | شخصیت‌های شیعه قرن 5 (قمری) | علمای شیعه قرن 5 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار