• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن حسین ارسابندی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن حسین ارسابندی


محمد بن حسین ارسابندی (م ۵۱۲ هـ.ق) فقیه حنفی، محدث و قاضی بود.
منسوب به روستای ارسابند در نزدیکی مرو بود.
تاریخ تولد وی مشخص نیست.
از شاگردان علاءالدین مروزی و ابوزید دبوسی بود و به تربیت فقیهان و محدثانی چون عبدالرحمان کرمانی، محمد سرفقانی ازهری و طیبی گرگانی پرداخت.
به ریاست مذهب حنفی در مرو رسید و قاضی آن شهر شد.
او را مردی بخشنده، خوش‌اخلاق و متواضع توصیف کرده‌اند.
آثار الأصول فی الفقه، شرح الجامع الکبیر للشیبانی و مختصر تقویم الأدله از وی به جا مانده است.
ایشان در ربیع‌الاول سال ۵۱۲ (هجری قمری) درگذشت و در مقبره حصین به خاک سپرده شد.


ابوبکر فخرالدین محمد بن حسین بن محمد ارسابندی
[۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
[۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
[۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
[۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
[۵] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
درباره تاریخ ولادت وی اطلاعی در منابع یافت نشد.
وی یکی از رجال بزرگ ارسابند
[۶] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
( یکی از روستاهای نزدیک مرو ) و منسوب به آن‌جا می‌باشد.
[۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
[۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    

او را فقیه
[۹] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
[۱۰] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
حنفی مذهب،
[۱۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
[۱۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
[۱۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
[۱۴] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
محدث، بخشنده، خوش اخلاق و متواضع گفته‌اند.

ابوبکر از استادانی چون علاءالدین مروزی و ابوزید دبوسی ( م ۴۳۰ هـ.ق) بهره‌ها برد.


فخرالدین به تربیت شاگردانی مانند عبدالرحمان بن محمد بن امیرویه کرمانی،
[۱۵] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۱، ص۸۵.    
محمد بن حسین سرفقانی ازهری،
[۱۶] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
سعد بن حسین السنفی
[۱۷] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
صایغی
[۱۸] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۲۷۱.    
و محمد بن عبداللّه بن مسعود طیبی گرگانی
[۱۹] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۹، ص۱۱۹.    
پرداخت.


محمد بن حسین به ریاست مذهب حنفی نایل
[۲۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
و قضاوت مرو به او واگذار شد.
[۲۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
[۲۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
[۲۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
[۲۴] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    



ابوبکر کتاب‌هایی تألیف کرده که عبارت‌اند از:
• الاصول فی الفقه؛
[۲۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
[۲۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    

• شرح الجامع الکبیر للشیبانی؛ که درباره فروع دین است.
[۲۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
[۲۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    

• مختصر تقویم الادله.
[۲۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
[۳۰] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
[۳۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    

تقویم الادله تألیف ابوزید عبداللّه بن عمر دبوسی بخاری است.
[۳۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۵۲۱.    



ارسابندی در ربیع الاول
[۳۳] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
سال ۵۱۲ (هجری قمری) درگذشت
[۳۴] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
[۳۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
[۳۶] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
و در مقبره حصین دفن شد.
[۳۷] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    

فرد دیگری نیز همنام وی در سال ۹۸۰ (هجری قمری) می‌زیسته است که با ابوبکر تشابه اسمی دارد.
[۳۸] لکنوی، محمد عبدالحی، الفوائد البهية في تراجم الحنفيه، ص۱۶۴-۱۶۵.



۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
۵. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
۶. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
۱۰. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
۱۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
۱۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
۱۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
۱۴. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
۱۵. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۱، ص۸۵.    
۱۶. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
۱۷. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
۱۸. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۲۷۱.    
۱۹. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۹، ص۱۱۹.    
۲۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
۲۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۱۵۱.    
۲۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
۲۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
۲۴. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
۲۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
۲۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
۲۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
۲۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
۲۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
۳۰. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
۳۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۸.    
۳۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۵۲۱.    
۳۳. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
۳۴. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۵۲.    
۳۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۸۳.    
۳۶. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
۳۷. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۱۶۶.    
۳۸. ↑ لکنوی، محمد عبدالحی، الفوائد البهية في تراجم الحنفيه، ص۱۶۴-۱۶۵.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن حسین ارسابندی»، ج۴، ص۲۸۰.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 512 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | فقهای حنفی قرن 6 (قمری) | قاضیان حنفی قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری) | محدثان حنفی قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار