محمد بن حکم جذامی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن حکم جذامی (م
۵۳۸ هـ.ق) فقیه، اصولی، متکلم، نحوی، لغوی و قاری بود.
او از خاندان ذوالوزارتین و نواده محمد بن احمد، حاکم مقتول شهر سالم، بود.
وی پس از مهاجرت به غرناطه و فاس، به قضاوت، تدریس و فتوا مشغول شد.
از برجسته‌ترین استادان ایشان می‌توان به ابوولید باجی و عبدالدائم قیروانی اشاره کرد.
شاگردانی چون ابوالحسن لواتی از وی روایت کرده‌اند.
از آثار برجسته او می‌توان به
شرح الایضاح در نحو، دو کتاب در جدل و تألیفی در عقاید اشاره کرد.
تاریخ وفات ایشان را میان سال‌های
۵۳۳ (هجری قمری) تا ۵۳۸ (هجری قمری) ذکر کرده‌اند.
ابوجعفر محمد بن حکَم (حکیم) بن محمد بن احمد جذامی سَرَقُسْطی فقیه، اصولی، متکلم، نحوی، لغوی، قاری و از اهل سَرَقُسْطه اندلس بود.
جد او ذوالوزارتین محمد بن احمد، حاکم شهر سالم، واقع در اندلس بود که در سال (
۴۲۰ هـ.ق) در این شهر به قتل رسید.
وی در غرناطه و سپس فاس مراکش ساکن شد
و در آن‌جا به قضاوت، افتا و تدریس پرداخت.
سیوطی از او به عنوان امامِ در قرائت و ادبیات عرب یاد کرده و گفته است وی مسلط بر اقوال نحویان، لغویان، متکلمان و فردی تیزبین، تیزهوش، صاحب زبانی فصیح و خوش اخلاق بوده است.
ابوجعفر از استادانی همچ.ن؛ ابوولید باجی،
ابوعبداللّه محمد بن یحیی بن هاشم،
قاضی ابوالاصبغ بن عیسی،
ابوجعفر بن جرّاح،
ابوالفوارس محمد بن عاصم
و عبدالدائم بن مرزوق قیروانی استفاده نموده است.
محمد بن حکم شاگردانی داشته که می‌توان به، ابوولید بن خیره،
ابومروان بن صیقل وشقی، ابومحمد قاسم بن دُحمان،
ابوعبداللّه بن حسین اندی، ابومحمد بن الحق بن بونه،
ابوالحسن لُواتی
و برخی دیگر نیز از وی روایت کرده‌اند، اشاره نمود.
سرقسطی کتاب‌هایی تالیف کرده که آثار او عبارت‌اند از:
• شرح الایضاح ابوعلی حسن بن احمد فارسی (م
۳۷۷ هـ.ق) در نحو؛
• دو کتاب بزرگ و کوچک در جدل؛
•تألیفی در عقاید.
جذامی در سال ۵۳۸ (هجری قمری) یا همین حدود، در فاس و به گفته برخی در تلمسان مغرب وفات کرد.
بعضی از منابع وفات او را در سال ۵۳۳ (هجری قمری) گفته‌اند.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن حکم جذامی»، ج۴، ص۳۰۲.
