محمد بن خلف لخمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن خلف لخمی (
۵۱۲ ـ
۵۸۵ هـ.ق) ادیب، نحوی، لغوی و قاری اندلسی بود.
او از برجسته‌ترین شاگردان ابوالحسن شریح بن محمد در قرائت بود.
نزد استادانی همچون ابن رماک، ابن مسعود خشنی و ابومروان باجی تحصیل کرد.
ایشان به مدت حدود پنجاه سال در
اندلس به تدریس علوم قرائت و ادبیات پرداخت.
شماری از رجال علمی نسل بعد، از جمله استادان ابن ابّار، از او روایت کرده‌اند.
از آثار وی می‌توان به
شرح اشعار السِتة،
شرح فصیح ثعلب،
ألفات الوصل و القطع،
مسائل فی آیات القرآن و
أجوبة علی مسائل قرآنیة و نحویة اشاره نمود.
ایشان در حدود سال ۵۸۵ (هجری قمری) یا
۵۸۶ (هجری قمری) درگذشت.
ابوبکر محمد بن خلف بن محمد إشبیلی لخمی ادیب، نحوی،
لغوی،
قاری
و از اهل اشبیلیه بود.
در سال ۵۱۲ (هجری قمری) متولد شد
و پس از گذراندن دوران کودکی به تحصیل علوم دینی روی آورد.
ابوبکر از اساتید مختلفی بهره برده، که از استادان او ابوالحسن شریح بن محمد بود که قرائت را از او آموخت
و از برجسته ترین شاگردان و اصحاب او گردید.
از دیگر استادان او ابوالقاسم بن رماک،
ابوبکر بن مسعود خُشَنی
و ابومروان باجی است.
محمد بن خلف شاگردان و راویانی داشت که از آن میان می‌توان به افرادی همچون؛ ابوالحسن بن جابر بن دبّاج،
ابوالخطاب بن خلیل،
ابوجعفر قرطبی
و علی بن محمد بلوی بلنسی اشاره نمود.
برخی دیگر که از استادان ابن ابار (م
۶۵۸ هـ.ق) بوده‌اند نیز، از او روایت کرده‌اند.
لخمی حدود پنجاه سال بر کرسی تدریس تکیه داشت و در علم قرائت و ادبیات، کسی در این مدت مانند او نبود.
إشبیلی کتاب‌هایی تالیف کرده که آثارش به شرح ذیل است:
• شرح اشعار السته؛
• شرح فصیح ابوالعباس ثعلب در لغت؛
• ألفات الوصل و القطع؛
• مسائل فی آیات القرآن؛
• أجوبهٌ علی مسائل قرانیه و نحویه؛
که در جواب اهل طَنْجة نوشته است.
لخمی درنهایت در سال ۵۸۵ (هجری قمری)
یا ۵۸۶ (هجری قمری) بدرود حیات گفت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن خلف لخمی»، ج۴، ص۳۷۹.
