• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن عبدالباقی مجمعّی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن عبدالباقی مجمعّی


محمد بن عبدالباقی مجمعّی (۵۷۱ هـ.ق) فقیه حنبلی اهل موصل بود که دانش خود را در بغداد نزد قاضی ابویعلی فرا گرفت.
وی در حدیث، ادبیات و تاریخ نیز تبحر داشت.
ابن رجب و زرکلی از او به‌عنوان فقیه و محقق یاد کرده‌اند.
از آثار او شرح غریب الفاظ الخرقی و طبقات الحنابله باقی مانده است.
تاریخ وفاتش به اختلاف یا در ۵۷۱ (هجری قمری) در موصل یا ۵۷۶ (هجری قمری) در بغداد گزارش شده است.


ابوالمحاسن محمد بن عبدالباقی بن هبه‌اللّه مجمعّی حمصی موصلی
[۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
[۳] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
[۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۸.    
اهل موصل بود،
[۵] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۶] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۷] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
[۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۸.    
اما دانش خویش را در بغداد فرا گرفت.
[۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
[۱۰] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۱۱] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    

ابن رجب در شرح حال وی می‌نویسد: مجمعی، از فقهای
[۱۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۱۳] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۱۴] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
[۱۵] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
[۱۶] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
حنبلی
[۱۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
[۱۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۱۹] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۲۰] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
[۲۱] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
است؛ فقه را در بغداد، نزد قاضی ابویعلی محمد بن محمد آموخت.
[۲۲] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۲۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
در حدیث
[۲۴] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۲۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
و ادبیات
[۲۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۲۷] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۲۸] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
[۲۹] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
هم مهارت داشت.
ابن رجب از استادان وی در این زمینه نام نبرده است.

زرکلی از محققان معاصر، وی را در زمینه تاریخ هم صاحب نظر دانسته است.
[۳۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۳۱] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    

ابوالمحاسن فقه را در بغداد، نزد قاضی ابویعلی محمد بن محمد آموخت.
[۳۲] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    



محمد بن عبدالباقی دو اثر از او باقی مانده که عبارتند از:
• شرح غریب الفاظ الخرقی؛
[۳۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
[۳۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۳۵] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۳۶] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
• طبقات الفقهاء من اصحاب الامام احمد
[۳۷] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
[۳۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۳۹] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
[۴۰] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
یا طبقات الحنبلیّه.
[۴۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    



مجمعّی در ماه رجب
[۴۲] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۳.    
[۴۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
یا شعبان
[۴۴] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۳.    
[۴۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
سال ۵۷۱ (هجری قمری)
[۴۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۴۷] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۳.    
[۴۸] عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
در موصل درگذشت.
[۴۹] ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۳.    
[۵۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
[۵۱] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
برخی وفات او را ۵۷۶ (هجری قمری) در بغداد نوشته‌اند.
[۵۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    

(دیگر منابع:
[۵۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۸.    
[۵۴] ابوالیمن‌ علیمی‌، عبد الرحمن‌ بن‌ محمد، المنهج الأحمد في تراجم أصحاب الإمام أحمد، ج۲، ص۲۲۲.
)
۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
۳. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۸.    
۵. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۶. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۷. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۸.    
۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
۱۰. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۱۱. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۱۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۱۳. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۱۴. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۱۵. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۱۶. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۱۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
۱۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۱۹. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۲۰. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۲۱. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۲۲. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۲۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۲۴. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۲۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۲۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۲۷. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۲۸. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۲۹. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۳۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۳۱. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۳۲. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۳۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
۳۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۳۵. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۳۶. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۳۷. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۳۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۳۹. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۲.    
۴۰. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۴۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
۴۲. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۳.    
۴۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۴۴. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۳.    
۴۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۴۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۴۷. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۳.    
۴۸. ↑ عمر رضا کحالة، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۴۹. ↑ ابن رجب حنبلی، عبدالرحمن بن احمد، ذیل طبقات الحنابله، ج۲، ص۲۹۳.    
۵۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۸۳.    
۵۱. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۹.    
۵۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۹.    
۵۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۶، ص۳۹۸.    
۵۴. ↑ ابوالیمن‌ علیمی‌، عبد الرحمن‌ بن‌ محمد، المنهج الأحمد في تراجم أصحاب الإمام أحمد، ج۲، ص۲۲۲.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن عبدالباقی مجمعّی»، ج۴، ص۳۸۳.



رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 6 (قمری) | درگذشتگان سال 571 (قمری) | درگذشتگان سال 576 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | فقیهان حنبلی قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری) | محدثان حنبلی قرن 6 (قمری) | مورخان قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار