• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن عبدالله دارمی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





محمد بن عبدالله دارمی (۳۵۸ ـ ۴۴۸ هـ.ق) فقیه و محدث برجسته بود.
او فقه را از بزرگان زمان خود آموخت و در زمینه‌های حساب، شعر، ادبیات و لغت‌شناسی نیز تبحر داشت.
وی دارای تألیفات مهمی مانند الاستذکار و جامع الجوامع بود.
ایشان در سال ۴۴۸ (هجری قمری) در دمشق درگذشت و در باب فرادیس دفن شد.




ابوالفرج محمد بن عبداللّه لواحد بن محمد دارمی بغدادی در ۲۵ شوال سال ۳۵۸ (هجری قمری) در بغداد متولد شد.
او از بغداد به رحبه ـ روستایی نزدیک قادسیه ـ رفت و مدتی در آن‌جا ساکن بود؛ سپس به دمشق رفته و آن‌جا را وطن خود قرار داد.



ابوالفرج فقه را نزد ابوالحسین اردبیلی، ابوحامد اسفرایینی و دیگران آموخت.
[۱۶] اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۴۶.
از محدثانی مانند ابومحمد بن ماسی، ابوبکر بن اسماعیل وراق، محمد بن مظفر، ابوعمر بن حیویه، ابوبکر بن شاذان و دارقطنی حدیث فراگرفت.
او که از فقهای شافعی و موصوف به تیزهوشی و زیرکی بود. فقه و حساب را به خوبی فراگرفته و در این زمینه تبحر داشت. مسائل گوناگون را به‌طور دقیق نقد و بررسی می‌نمود.
او صوفی، شاعر، ادیب و لغت‌شناس بود.
خطیب بغدادی او را ملاقات کرده و از او حکایت کرده است.



محمد بن عبداللّه شاگردانی داشت که از جمله؛ ابوعلی اهوازی، عبداللّه لعزیز کتّانی و ابوطاهر محمد حنائی شاگردان او می‌باشند.



دارمی کتاب‌هایی تألیف کرده که عبارتند از:
• الاستذکار؛
• جامع الجوامع و مودع البدائع؛
• الدور الحکمی؛
• الدلائل السمعیة علی المسائل الشرعیه.



بغدادی در سال ۴۴۸ (هجری قمری) در دمشق درگذشت و در باب فرادیس دفن شد.
تاریخ فوت او را مختلف ذکر کرده‌اند.



۱. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۲۳، ص۳۳.    
۲. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۴.    
۳. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۱۴۶.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲.    
۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۴۷.    
۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۳.    
۸. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۵.    
۹. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۲۳، ص۳۳.    
۱۰. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۴۷.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲.    
۱۲. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۶۴.    
۱۳. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۴.    
۱۴. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۴.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۹۴.    
۱۶. اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۴۶.
۱۷. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۴.    
۱۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲.    
۱۹. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۲۳، ص۳۳.    
۲۰. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۱۴۶.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲.    
۲۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۴۷.    
۲۳. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱.    
۲۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۳.    
۲۵. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۲۳، ص۳۳.    
۲۶. شیرازی شافعی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۲۸.    
۲۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۵، ص۲۸۰.    
۲۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۴۷.    
۲۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۳.    
۳۰. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۴.    
۳۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۶۴.    
۳۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۳.    
۳۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۹۴.    
۳۴. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۵.    
۳۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۳.    
۳۶. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۴۷.    
۳۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱.    
۳۸. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۵.    
۳۹. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۴، ص۱۸۳.    
۴۰. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۵.    
۴۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۱.    
۴۲. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۴، ص۱۶۰.    
۴۳. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۵.    
۴۴. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۱۴۶.    
۴۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۴.    
۴۶. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۴۷.    
۴۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱.    
۴۸. شیرازی شافعی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۲۸.    
۴۹. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۵.    
۵۰. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۲۳، ص۳۳.    
۵۱. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۲۳، ص۳۳.    
۵۲. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ص۲۳۴.    
۵۳. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۱۴۶.    
۵۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۲.    
۵۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۴۷.    
۵۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱.    
۵۷. حسینی، ابوبکر بن هدایة‌الله، طبقات الشافعیه، ص۱۴۹.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن عبدالله دارمی»، ج۳، ص۳۲۶.






جعبه ابزار