محمد بن عبدالله نسوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن عبدالله نسوی (
۳۷۸ ـ
۴۷۸ هـ.ق) فقیه برجسته شافعی، در علوم
فقه،
تفسیر، لغت و نحو تبحر داشت.
به دلیل تقوا، زهد و علم گسترده‌اش نزد پادشاهان سلجوقی و عباسی مورد اعتماد بود.
وی با لقب اقضی‌القضات، قضاوت خوارزم را بر عهده داشت و در کنار تدریس و فتوا، آثاری در فقه و تفسیر از خود برجای گذاشت.
ایشان در سال ۴۷۸ (هجری قمری) درگذشت.
ابوعمرو محمد بن عبداللّه لرحمن بن احمد نسوی در شهر نِسا
خراسان در سال ۳۷۸ (هجری قمری) چشم به جهان گشود.
از فقیهان بزرگ شافعی بود.
ایشان به منظور جمع‌آوری حدیث به نقاط دیگری همچون
دمشق،
مکه مکرمه،
جرجان و
مصر سفر کرد.
برخی از ترجمه‌نویسان وی را یکی از بزرگان زمان خود در زمینه علم، دانش، زهد و تقوا توصیف کرده و بسیار ستوده‌اند.
او در دانش لغت، نحو، تفسیر نیز تبحر داشت و شعر می‌سرود و فتوا می‌داد و به زبان حدیث سخن می‌گفت.
ابوعمرو در زادگاهش تحصیل دانش فقه را آغاز کرد و آن را از
قاضی حسن بن دامانی نسوی آموخت.
سپس به عراق مهاجرت نمود و به تحصیل ادامه داد. او از
ابواسحاق اسفرایینی،
ابومعمر مفضل بن اسماعیل اسماعیلی و دیگران روایت کرده است.
محمد بن عبداللّه شاگردانی داشته از جمله آن‌ها؛
ابوعبداللّه فراوی،
اسماعیل بن صالح موذن و چندی دیگر از محدثان از او روایت کرده‌اند.
محمد نزد ملوک، سلاطین مقرب
و مورد اعتماد پادشاهان سلجوقی بود.
وی از طرف
قائم بامرالله پادشاه عباسی
به قضاوت در خوارزم و اطرافش منصوب شد.
از این‌رو به اقضی القضات ملقب و معروف شد.
او در خوارزم مدرسه‌ای ساخت و مقداری از باغات خود را در نسا برای احداث مدرسه وقف نمود.
از
ابوعمرو نسوی آثاری برجای مانده که کتاب‌هایی در فقه و تفسیر می‌باشد.
نسوی سرانجام پس از عمری طولانی در سال ۴۷۸ (هجری قمری) درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن عبدالله نسوی»، ج۳، ص۳۷۵.
