• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن عتاب جذامی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن عتاب جذامی


محمد بن عتّاب جذامی (۳۸۳ ـ ۴۶۲ هـ.ق) مشهور به ابن عتّاب، از فقهای برجسته و استاد فتوا در قرطبه بود و در علم شروط تبحر داشت.
وی از موالی عبدالله ملک بن سلیمان ابی‌عتّاب بود.
نزد ابوعمر ابن فخّار، ابوالاصبغ قرشی، قاضی ابن بشیر و دیگران فقه مالکی را آموخت.
وی بیش از ۱۲ سال کاتب ابن بشیر بود و از ابوعبدالله بن ثبات، قنازعی، ابن وافد و دیگران حدیث شنید.
ریاست مذهب مالکی در قرطبه به او منتهی شد. وی کتابی در حدیث تألیف کرد.
سرانجام، در ۲۰ صفر ۴۶۲ (هجری قمری) در قرطبه درگذشت و در مقبره رَبض دفن شد.


ابوعبداللّه محمد بن عتّاب بن محسن جذامی مغربی قرطبی مشهور به ابن عتّاب
[۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
[۲] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
[۳] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    
[۴] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
در بیست و سوم ذیحجّه سال ۳۸۳ (هجری قمری)
[۶] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۴.    
[۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
[۸] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
یا ۳۸۸ (هجری قمری) متولد شد.
[۱۰] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    

او اهل قرطبه
[۱۱] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
[۱۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
[۱۳] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
[۱۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
و از موالی عبداللّه لملک بن سلیمان ابی‌عتّاب بود.
[۱۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
[۱۶] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
[۱۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
[۱۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    

وی از بزرگان فقها و استاد فتوا دهندگان قرطبه در عصر خویش بود.
[۱۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
[۲۰] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
[۲۱] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
[۲۲] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
[۲۳] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    
[۲۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
[۲۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
[۲۶] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    

او فردی محدث بود
[۲۷] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
[۲۸] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
[۲۹] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
[۳۰] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
[۳۱] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
[۳۲] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
و به علم شروط (علمی که از کیفیت ثبت احکام ثابت شده نزد قاضی بحث می‌کند تا بعد از انقضای شهود، آن احکام قابل استناد باشد) آگاهی کامل داشت و در این زمینه بر دیگران برتری داشت.
[۳۳] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۲.    
[۳۴] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    

ایشان حافظ اخبار، اشعار و مثل‌های بسیار بود.
[۳۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
[۳۶] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
[۳۷] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
[۳۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    

او از جمله کسانی بود که عمرش را در راه شنیدن و ضبط دقیق حدیث صرف نموده بود. وی فردی مستنبط، آگاه به احکام و عقود بود.
ایشان دارای مذهب مالکی بوده است.
[۳۹] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
[۴۰] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    

رجال‌نویسان او را فردی باوقار،
[۴۱] مغربی، ابن سعید، المغرب فی حلی المغرب، ص۱۶۵.    
طرفدار حق، دارای خطی زیبا و نظراتی خاص توصیف کرده‌اند.
[۴۲] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    

وی از دربار پادشاه و اطرافیان او دوری می‌جست و در هر حال روش استادان و بزرگان را می‌پیمود.
[۴۳] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
[۴۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    


محمد فقه را در اندلس و نزد ابوعمر ابن فخّار، ابوالاصبغ قرشی و قاضی ابن بشیر فرا گرفت.
[۴۵] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    

بیش از دوازده سال همنشین ابن بشیر بوده و برای او کتابت می‌کرد.
[۴۶] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    

او از محضر افرادی مانند قنازعی، ابن وافد، ابوعلی حداد، ابومحمد بن بنوش، ابوعبداللّه بن ثبات و دیگران نیز بهره برد.
[۴۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
[۴۸] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
[۴۹] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
[۵۰] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
[۵۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
[۵۲] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
[۵۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    


ابوعبداللّه افراد بسیاری از علومش بهره بردند که از جمله آن‌ها دو فرزندش، همچنین قاضی بن سهل، ابوالحسن بن حمدین و ابوجعفر بن رزق می‌باشند.
[۵۴] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    


قرطبی در سال ۴۱۴ (هجری قمری) در حالی که ۳۱ سال داشت به شورای فقها دعوت شده و از بزرگان اهل شورا در زمان خودش به شمار می‌رفت.
[۵۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
[۵۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۵.    
[۵۷] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۳.    
[۵۸] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    

نزد مردم از جلالت خاصی برخوردار بود و حاکم شهر ابن جهور و برخی از فقهای اهل شورا، گاهی از او نظرخواهی می‌کردند.
بارها پیشنهاد قضاوت به او شد و از این کار امتناع ورزید.
[۵۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۵.    
[۶۰] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
[۶۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    

ایشان دارای مذهب مالکی بوده
[۶۲] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
[۶۳] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    
[۶۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
[۶۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
و ریاست مذهبش در عصر خویش و در قرطبه به او منتهی شد.
[۶۶] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    



جذامی کتابی در موضوع حدیث از آثار اوست.
[۶۷] مغربی، ابن سعید، المغرب فی حلی المغرب، ص۱۶۵.    
[۶۸] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۲۸۰.    



ابن عتّاب سرانجام در بیستم صفر سال ۴۶۲ (هجری قمری)
[۶۹] قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۴.    
[۷۰] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
[۷۱] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    
[۷۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
[۷۳] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
[۷۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
در قرطبه درگذشت و در آن‌جا و در مقبره رَبض دفن شد.
[۷۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    
[۷۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۶.    

سال ۳۶۲ (هجری قمری) تاریخ دیگری است که برای فوت او ذکر کرده اند که اشتباه است.
[۷۷] صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    

(دیگرمنابع:
[۷۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
[۷۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
[۸۰] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
[۸۱] ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص ۳۰۶.
[۸۲] ابن فرحون، ابراهیم بن علی، الدیباج المذهّب، ج۲، ص۴۷.    
[۸۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
[۸۴] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۲۸۰.    
)


۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
۲. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
۳. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    
۴. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۶. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۴.    
۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
۸. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۱۰. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
۱۱. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
۱۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۱۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۱۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
۱۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
۱۶. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
۱۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۱۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
۱۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
۲۰. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
۲۱. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
۲۲. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
۲۳. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    
۲۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۲۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۲۶. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
۲۷. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
۲۸. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
۲۹. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
۳۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۳۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۳۲. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
۳۳. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۲.    
۳۴. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    
۳۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
۳۶. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
۳۷. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
۳۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۳۹. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
۴۰. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    
۴۱. ↑ مغربی، ابن سعید، المغرب فی حلی المغرب، ص۱۶۵.    
۴۲. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    
۴۳. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
۴۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۴۵. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
۴۶. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
۴۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
۴۸. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
۴۹. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
۵۰. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
۵۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۵۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۵۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
۵۴. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
۵۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
۵۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۵.    
۵۷. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۳.    
۵۸. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
۵۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۵.    
۶۰. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۵.    
۶۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۶۲. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۱.    
۶۳. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    
۶۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
۶۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۶۶. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۶.    
۶۷. ↑ مغربی، ابن سعید، المغرب فی حلی المغرب، ص۱۶۵.    
۶۸. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۲۸۰.    
۶۹. ↑ قاضی یحصبی، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۸، ص۱۳۴.    
۷۰. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۱۵.    
۷۱. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    
۷۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۷۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۷۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
۷۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۱۷.    
۷۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۶.    
۷۷. ↑ صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۵۸.    
۷۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۷۴.    
۷۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۷.    
۸۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۳۱۳.    
۸۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص ۳۰۶.
۸۲. ↑ ابن فرحون، ابراهیم بن علی، الدیباج المذهّب، ج۲، ص۴۷.    
۸۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۱.    
۸۴. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۲۸۰.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن عتاب جذامی»، ج۳، ص۳۰۹.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 462 (قمری) | زادگان سال 383 (قمری) | زادگان سال 388 (قمری) | شخصیت‌های مالکی قرن 5 (قمری) | علمای مالکی قرن 5 (قمری) | فقهای مالکی قرن 5 (قمری) | کاتبان مالکی قرن 5 (قمری) | مؤلفان مالکی قرن 5 (قمری) | محدثان مالکی قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار