• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن علی حمدانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن علی حمدانی


محمد بن علی حمدانی (قرن ششم هـ.ق) از علمای برجسته شیعه بود.
اطلاعات دقیقی از زندگی فردی و اجتماعی او در دست نیست.
شیخ منتجب‌الدین (م بعد از ۵۸۵ هـ.ق) او را امام، عالم، صالح، مفسر و واعظ معرفی کرده است.
و چند اثر از جمله دلائل القرآن، مفتاح التفسیر، عین الاصول و شرح الشهاب را به او نسبت داده است.
فرزندش محمد، فقیه و از شاگردان منتجب‌الدین و مشایخ خواجه نصیرالدین طوسی بود.
نسخه‌ای از فهرست منتجب‌الدین را در سال ۶۱۳ (هجری قمری) به خط خود نوشته است.
بر این اساس، حمدانی بی‌تردید از علمای شیعه قرن ششم (هجری قمری) به‌شمار می‌رود.


ابوحارث محمد بن علی بن ظفر برهان‌الدین حمدانی قزوینی
[۱] منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
[۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
[۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۳۴۴.    
[۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
[۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۲۳.    
[۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۲۷۳.    
[۷] حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
[۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
[۹] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
[۱۰] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۴.    
از حیات فردی، اجتماعی و علمی وی اطلاعات چندانی در دست نیست.
شیخ منتجب‌الدین (م بعد از ۵۸۵هـ.ق) از او به عنوان امام، عالم، صالح، مفسر و واعظ یاد کرده است.
[۱۱] منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
[۱۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
[۱۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۳۴۴.    
[۱۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
[۱۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۲۳.    
[۱۶] حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
[۱۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
[۱۸] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
[۱۹] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۴.    
چنان که منتجب‌الدین از فرزندش محمد که عالم و فقیه بوده یاد می‌کند.
[۲۰] منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
[۲۱] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
محمد ساکن ری
[۲۲] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
[۲۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
و از شاگردان منتجب‌الدین
[۲۴] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
و از مشایخ خواجه نصیرالدین طوسی بوده است.
[۲۵] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
او نسخه‌ای از فهرست شیخ منتجب‌الدین را در سال ۶۱۳ (هجری قمری) به خط خود نوشته است.
[۲۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
[۲۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۴.
[۲۸] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
از این‌رو پدرش محمد بن علی قطعا از بزرگان شیعه در قرن ششم (هجری قمری) است.


ابوحارث آثاری دارد که عبارتند از:
• دلائل القرآن در تفسیر؛
[۲۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
[۳۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
[۳۱] حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
[۳۲] منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
[۳۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
[۳۴] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
[۳۵] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۵.    
• مفتاح التفسیر؛
[۳۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
[۳۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۲۷۳.    
[۳۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
[۳۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۲۳.    
[۴۰] حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
[۴۱] منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
[۴۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
[۴۳] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
[۴۴] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۵.    
• عین الاصول؛
[۴۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
[۴۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
[۴۷] حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
[۴۸] منتخب الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب الدین، ص۱۰۵.    
[۴۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
[۵۰] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
[۵۱] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۵.    
• شرح الشهاب.
[۵۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
[۵۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۳۴۴.    
[۵۴] حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
[۵۵] منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
[۵۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
[۵۷] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
(دیگر منابع:
[۵۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۳۴۴.    
[۵۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
[۶۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۲۳.    
[۶۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۲۷۳.    
[۶۲] حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
[۶۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
[۶۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۱۷۶.
[۶۵] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
[۶۶] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۴.    
)
۱. ↑ منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۳۴۴.    
۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۲۳.    
۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۲۷۳.    
۷. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
۹. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
۱۰. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۴.    
۱۱. ↑ منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
۱۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
۱۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۳۴۴.    
۱۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
۱۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۲۳.    
۱۶. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
۱۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
۱۸. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
۱۹. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۴.    
۲۰. ↑ منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
۲۱. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
۲۲. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
۲۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
۲۴. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
۲۵. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
۲۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
۲۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۴.
۲۸. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۷، ص۲۴۸.    
۲۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
۳۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
۳۱. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
۳۲. ↑ منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
۳۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
۳۴. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
۳۵. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۵.    
۳۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
۳۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۲۷۳.    
۳۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
۳۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۲۳.    
۴۰. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
۴۱. ↑ منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
۴۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
۴۳. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
۴۴. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۵.    
۴۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
۴۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
۴۷. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
۴۸. ↑ منتخب الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب الدین، ص۱۰۵.    
۴۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
۵۰. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
۵۱. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۵.    
۵۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۲۵۲.    
۵۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۳۴۴.    
۵۴. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
۵۵. ↑ منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۵.    
۵۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
۵۷. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
۵۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۳۴۴.    
۵۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۷.    
۶۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۲۳.    
۶۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۲۷۳.    
۶۲. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، ج۲، ص۲۸۶.    
۶۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۷۴.    
۶۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۱۷۶.
۶۵. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۲۸.    
۶۶. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۵۴.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن علی حمدانی»، ج۴، ص۳۱۴.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سده 6 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | علمای شیعه قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار