محمد بن علی طرازی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن علی طرازی (قرن
۵ هـ.ق) از عالمان قرن پنجم هجری است که اطلاعات دقیقی از زندگی او در منابع رجالی شیعه و سنی یافت نمیشود.
او در نیشابور متولد شد، پدر و جدش از عالمان این شهر بودند.
درباره مذهب او اختلاف نظر وجود دارد؛ اگرچه پدرش حنبلی معرفی شده، اما گرایشهای شیعی در روایات منقول از او توسط
ابن طاووس در کتابهای اقبال و جمال الاسبوع دیده میشود.
وی روایاتی از زیارت
حضرت زهرا (سلاماللهعلیها)،
امام حسن (علیهالسلام)،
امام حسین (علیهالسلام) و دعایی در باب
غدیر خم نقل کرده و محدثان شیعه را «اصحابنا» نامیده است.
از آثار او
الدعاء و الزیاره است.
محمد بن علی بن محمد بن محمد بن احمد بن عثمان طِرازی در منابع رجالی
شیعه و
سنی سخنی از او نیست؛ اما جدش
ابوبکر طرازی (
۳۰۰ -
۳۸۵ هـ.ق) ساکن بغداد بوده که در سال
۳۳۰ هـ.ق به سوی شهرهای ایران مهاجرت کرد و در سال
۳۳۲ (هجری قمری) در
نیشابور مقیم گردید.
پدرش
ابوالحسن طرازی هم از عالمان بزرگ نیشابور بوده و در سال
۴۲۲ (هجری قمری) وفات یافته است.
بنابر این محمد طرازی در نیشابور زاده شده و به کمال رسیده است.
محمد بن علی درباره مذهب خودش و خاندانش به راحتی نمیتوان نظر داد.
اگرچه پدرش علی، حنبلی معرفی شده است؛
ولی مذهب جدش ابوبکر روشن نیست.
ضمن اینکه گزارشی از تغییر مشی حدیثی او در اواخر عمرش با بزرگان اهل سنت وجود دارد.
گویا به همین دلیل به نقل روایات مناکیر و اباطیل متهم گشته است.
با اینکه اندک آگاهی ما از محمد طرازی از طریق ابن طاووس است که در دو کتاب
اقبال و
جمال الاسبوع خود بارها از کتاب طرازی که با خط خود او بوده؛ دعاهایی را نقل کرده است. اما همین دعاها و زیارتها نشان دهنده تشیع او است که متن زیارت حضرت زهرا، امام حسن، امام حسین (علیهمالسلام) و دعایی در باب غدیر خم و اعمال عبادی موافق عقاید شیعه را روایت کرده
و محدثان شیعه را «اصحابنا» نامیده است.
طرازی از کسانی چون احمد بن علی بن نوح،
محمد بن هارون بن موسی تلعکبری،
محمد بن موسی قزوینی،
عبداللّه بن حسین یعقوب فارسی و
احمد بن محمد بن عیاش جوهری روایت کرده است.
که از این به دست میآید او با
نجاشی (م
۴۵۰ هـ.ق) همعصر بوده است.
محمد کتابی نوشته که
آقا بزرگ تهرانی آن را
الدعاء و الزیاره نامیده است.
طرازی در قرن ۵ (هجری قمری) میزیست.
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن علی طرازی»، ج۳، ص۳۴۱.