محمد بن علی قیسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن علی قیسی (
۴۷۹ ـ
۵۶۷ هـ.ق) فقیه، قاضی، و تاجر
شافعی مذهب از قلعه حماد در عدوه مصر بود.
او به‌منظور تحصیل علم و تجارت به شهرهایی چون فاس، بجایه و قرطبه سفر کرد.
وی نزد فقها و محدثان برجسته‌ای در
مصر و
اندلس دانش آموخت.
در سال
۵۳۶ (هجری قمری) منصب قضاوت در فاس را بر عهده گرفت، ولی به‌علت ضعف بدنی، از آن کناره گرفت و به تدریس پرداخت.
ایشان فقیهی زبردست و صاحب‌نظر در فقه شافعی، به‌ویژه در آثار غزالی بود.
از آثار وی می‌توان به کتاب‌های
تسهیل المطلب فی تحصیل المذهب،
التفصّی عن فوائد التقصّی، و
التبیین فی شرح الثلقین اشاره نمود.
او در ۲۱
رجب ۵۶۷ (هجری قمری) در فاس درگذشت.
ابوعبداللّه محمد بن علی بن جعفر قیسی معروف به
ابن رمامه فقیه،
قاضی
و تاجر
اهل قلعه حماد در عِدوه مصر بود.
در سال ۴۷۸ (هجری قمری)
یا ۴۷۹ (هجری قمری) متولد شد.
وی پس از نشوونما در موطن خویش به منظور کسب علم و دانش
و همچنین تجارت، به شهرهای گوناگون از جمله فاس،
بجایه (
الجزایر)
و قرطبه (اندلس) مسافرت کرد.
او فقیهی زبردست و تیزبین بود و به مذهب شافعی گرایش داشت.
ابوعبداللّه فقه را از ابوالفضل بن نحوی فرا گرفت.
از وی و ابواسحاق ابراهیم بن حمّاد،
دایی اش ابوالحسن علی بن طاهر بن مَحْشُوَّه،
ابوحفص توزری
و ابومحمد مقری روایت کرده است.
ابومحمد بن عتاب،
ابوالولید بن رشد،
ابوبحر اسدی
و ابوالولید بن طریف
نیز از استادان او در اندلس به شمار می‌روند.
محمد بن علی همچنین ابوذر خُشنی،
ابوالحسن بن مفضل،
ابوالقاسم بن بقی، ابوعبداللّه بن ابی‌درقه و برخی دیگر نیز از او روایت کرده‌اند.
قیسی در سال ۵۳۶ (هجری قمری)
منصب قضاوت را در شهر فاس عهده‌دار گردید.
اما پس از چندی به علت ضعف و ناتوانی در انجام این کار استعفا کرد
و به تدریس و تربیت شاگردان روی آورد.
همچنین به کتاب فقهی ابوحامد غزالی، البسیط نیز توجه ویژه ای داشت.
ابن رمامه کتاب‌هایی تالیف کرده که عبارتند از:
• تسهیل المطلب فی تحصیل المذهب؛
• التفصِّی عن فوائد التقصّی؛
• التبیین فی شرح الثلقین.
قیسی در ۲۱ رجب
سال ۵۶۷ (هجری قمری)
در فاس
مراکش از دنیا رفت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن علی قیسی»، ج۴، ص۳۷۴.
