• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن علی هراسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن علی هراسی


محمد بن علی هراسی (م ۴۲۵ هـ.ق) از ادیبان و نحویان برجسته خوارزم بود که در علم صرف و بلاغت تبحر داشت.
او آثاری مهم از جمله التصریف، شرح دیوان المتنبی و البلاغة و البراعة نگاشت که جایگاه او را در ادبیات و زبان‌شناسی تثبیت کرد.
ایشان در روز عید فطر سال ۴۲۵ (هجری قمری) درگذشت.


ابوعبداللّه محمد بن علی بن ابراهیم خوارزمی کاثی مشهور به هراسی (هراشی، هراس)
[۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
[۳] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۲۲.    
[۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
[۵] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۸۰۹.    
[۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    
اهل کاث، از شهرهای بزرگ خوارزم بود.
[۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    

وی یکی از مفاخر ادب در خوارزم و فردی شاعر، نحوی و صرفی بود.
[۹] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۱۰] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
[۱۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۱۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    
وی کتابی در تصریف تألیفات نمود که قبل از آن چنین کتابی نوشته نشده بود.


ابوعبداللّه کتاب‌هایی نگاشته که عبارتند از:
• التصریف؛
[۱۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۱۴] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
[۱۵] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۲۲.    
[۱۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
[۱۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۱۸] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    

• شرح دیوان المتنبی؛
[۱۹] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۲۰] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
[۲۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
[۲۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۲۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    

•الرسائل؛
[۲۴] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۲۵] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
[۲۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    

• البلاغة و البراعه.
[۲۷] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
[۲۸] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۲۲.    
[۲۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
[۳۰] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    



هراسی در روز عید فطر سال ۴۲۵ (هجری قمری) درگذشت.
[۳۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
[۳۲] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
[۳۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
[۳۴] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۸۰۹.    

(دیگر منابع:
[۳۵] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۲۲.    
[۳۶] سزگین، فواد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۴، ص۳۳.
[۳۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
[۳۸] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۸۰۹.    
[۳۹] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۴، ص۲۰۷۲۴.
[۴۰] الخوارزمی آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۲۷۴.    
[۴۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
[۴۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    
)


۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
۳. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۲۲.    
۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
۵. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۸۰۹.    
۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    
۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۹. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۱۰. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
۱۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۱۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    
۱۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۱۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
۱۵. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۲۲.    
۱۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
۱۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۱۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    
۱۹. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۲۰. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
۲۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
۲۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۲۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    
۲۴. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۲۵. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
۲۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۲۷. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
۲۸. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۲۲.    
۲۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
۳۰. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    
۳۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۹۰.    
۳۲. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۷۲.    
۳۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
۳۴. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۸۰۹.    
۳۵. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۲۲.    
۳۶. ↑ سزگین، فواد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۴، ص۳۳.
۳۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۶۵.    
۳۸. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۸۰۹.    
۳۹. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۴، ص۲۰۷۲۴.
۴۰. ↑ الخوارزمی آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۳، ص۲۷۴.    
۴۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۵.    
۴۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۳۰۱.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن علی هراسی»، ج۳، ص۳۷۸.


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 5 (قمری) | درگذشتگان سال 425 (قمری) | شاعران قرن 5 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری) | نحویان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار