• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن مؤید حدّادی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





محمد بن مؤید حدّادی (قرن ششم هـ.ق) شاعر و امیر ایرانی‌تبار دربار سلجوقیان بود که در سمرقند می‌زیست.
وی مدّاح پادشاهان آل افراسیاب، به‌ویژه نظام‌الملک وزیر سمرقند بود.
اشعارش متأثر از استادش سوزنی سمرقندی و مورد تحسین عوفی قرار داشت.
از او قصایدی در مدح پادشاهان سده ششم (هجری قمری) باقی مانده است.
آقابزرگ تهرانی دیوان شمس بخاری را به او نسبت داده است.



محمد بن مؤید حدادی بغدادی بخاری مشهور به شمس‌الدین خاله بر پایه گزارش نفیسی، وی از مردمان بغدادک خوارزم بود.
وی ظاهراً برادر مجدالدین بغدادی عارف مشهور سده ششم (هجری قمری) و بهاءالدین بغدادی بود.
دکتر صفا نیز درباره وی می‌نویسد: شمس‌الدین خاله از شاعران اواخر سده ششم (هجری قمری) است که در سمرقند می‌زیست.
[۳] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۸۲۴.


ابن مؤید در دربار سلجوقیان خدمت می‌کرد و از جمله امیران آنان به شمار می‌رفت.
او مداح پادشاهان آل افراسیاب بود و از میان آن خاندان، بیشتر به دستگاه نظام‌الملک صدرالدین محمد بن محمد وزیر سمرقند اختصاص داشت.


حدادی درباره اساتید او گفته شده است وی شاگرد سوزنی از شاعران بنام آن عصر بود و از سبک وی پیروی می‌کرد.
[۵] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۸۲۴.



شمس‌الدین خاله در فن شعر بسیار چیره‌دست و توانا بود.
[۶] نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۸۵-۸۶.
اشعاری از او در مدح شمس‌الملک احمد بن ارسلان ( ۴۹۶ ـ ۵۲۲ هـ.ق)، حسام‌الدین حسن بن علی و نظام‌الدین ملکشاه الغ بیغو از پادشاهان آل افراسیاب باقی مانده است.
[۷] بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، ج۳، ص۱۳۵۵.
عوفی اشعار او را ستوده و آن را لطیف خوانده است.
[۸] عوفی، محمد، لباب الالباب، ص۵۱۴.


محمد بن مؤید درباره آثارش، آقابزرگ دیوان شعری با عنوان دیوان شمس بخاری را به وی نسبت داده است.
(دیگر منابع:
[۱۰] هدایت، رضاقلی‌خان، مجمع الفصحاء، ج۱، بخش ۲، ص۸۱۸.
[۱۱] خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۳۵۳.
)



۱. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۲۰۳.    
۲. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۲۰۳.    
۳. صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۸۲۴.
۴. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۲۰۳.    
۵. صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۸۲۴.
۶. نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۸۵-۸۶.
۷. بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، ج۳، ص۱۳۵۵.
۸. عوفی، محمد، لباب الالباب، ص۵۱۴.
۹. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۲۰۳.    
۱۰. هدایت، رضاقلی‌خان، مجمع الفصحاء، ج۱، بخش ۲، ص۸۱۸.
۱۱. خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۳۵۳.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن مؤید حدّادی»، ج۴، ص۳۰۹.






جعبه ابزار