• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن محمد افطسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





محمد بن محمد افطسی (م. پس از ۵۱۰ هـ.ق) ادیب، شاعر و نسب‌شناس علوی اهل طرابلس شام بود.
وی در علم انساب، به‌ویژه تبارشناسی قریش، تبحر داشت.
او اشعاری در مدح بنی‌عمار، حاکمان طرابلس، و نیز افضل بن بدر جمالی وزیر فاطمی مصر سرود.
ایشان در سال ۴۹۲ (هجری قمری) به دمشق و سپس به مصر سفر کرد .
از جمله آثار او دیوان شعر و المجموع اللفیف است.
کتابی کشکول‌گونه با محتوای ادبی، علمی و تاریخی می‌باشد.
ابن عساکر نمونه‌هایی از اشعار او را در آثار خود نقل کرده است.
او تا پس از سال ۵۱۰ (هجری قمری) و به روایتی ۵۱۵ (هجری قمری) در قید حیات بود.



ابوجعفر محمد بن محمد بن هبه اللّه حسینی افطسی علوی أطرابلسی ملقب به امین الدوله درباره وی اطلاعات چندانی در دست نیست.
بر پایه گزارش ابن عساکر وی فردی ادیب و نسب‌شناس بود و در تبارشناسی قریش آگاهی کامل داشت.
در شعر نیز دستی توانا داشت.


امین الدوله در مدح بنی‌عمار، از حاکمان و بزرگان طرابلس شام اشعاری سروده است.
ابن عساکر می‌نویسد: ابوجعفر روزگاری به مصر سفر کرد و در آن‌جا نیز اشعاری در تمجید از امیر افضل بن بدر جمالی از وزیران فاطمیان مصر سرود.
او در سال ۴۹۲ (هجری قمری) به دمشق هم مسافرت کرد.
پاره‌ای اشعار او را ابن عساکر در کتاب خود آورده است.


ابوجعفر کتاب‌هایی تالیف کرده که این آثار عبارت‌اند از:
• دیوان شعر؛
• المجموع اللفیف.
که این کتاب به نوشته حاجی خلیفه کشکولی پر از نوادر و فواید فنون گوناگون بوده است.



افطسی فوتش را پس از ۵۱۰ (هجری قمری) و برخی از متأخران پس از ۵۱۵ (هجری قمری) در مصر نوشته‌اند.



۱. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۰.    
۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۳۰۷.    
۴. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۶۰۶.    
۵. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۶۰۶.    
۶. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۰.    
۷. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۰.    
۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۶۰۶.    
۱۰. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۰.    
۱۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۱۲. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۳۰۷.    
۱۳. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۰.    
۱۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۱۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۳۰۷.    
۱۶. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۰.    
۱۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۱۸. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۰.    
۱۹. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۲۰. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۰.    
۲۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۲۲. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۱.    
۲۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۲۴. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۳۰۸.    
۲۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۲۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۶۰۶.    
۲۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۶۰۶.    
۲۸. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۱.    
۲۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۳۰۷.    
۳۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۳.    
۳۱. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۵۵، ص۲۱۱.    
۳۲. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۳۰۸.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن محمد افطسی»، ج۴، ص۲۸۵.






جعبه ابزار