• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن محمد بزدوی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: محمد بن محمد بزدوی.


محمد بن محمد بزدوی (۴۲۱- ۴۹۳ هـ.ق) فقیه، اصولی، محدث و مدرس برجسته حنفی بود.
او از اسماعیل بن عبدالله صادق و دیگران علم آموخت و در زمینه‌های ادبیات عرب، فقه، اصول، حدیث و مناظره مهارت یافت.
وی به مکه سفر کرد و در شهرهای مختلف مانند مرو، ساری، سمرقند و بخارا به تدریس پرداخت.
او قاضی‌القضات سمرقند و پیشوای علمای حنفی در ماوراءالنهر بود.
از آثار وی الواقعات، المبسوط فی الفروع، شرح جامع الصدر و اصول الدین است.
ایشان در سال ۴۹۳ (هجری قمری) در بخارا درگذشت.



ابویسر محمد بن محمد بن حسین صدرالاسلام نَسَفی بزدوی اهل بَزْدَه (روستایی در شش فرسخی شهر نَسَف (نَخَشب) در بخارا بود. در سال ۴۲۱ (هجری قمری) به دنیا آمد.
در انواع علوم مانند ادبیات عرب، فقه، اصول، حدیث و مناظره ماهر گردید.
او در عصر خود ادیب، جدلی، فقیه، اصولی، محدث و مدرس به شمار می‌آمد. برای انجام اعمال حج به مکه رفت. برای تدریس و املای حدیث به شهرهای ساری، مرو، سمرقند و بخارا سفر کرد و تا پایان عمر در بخارا ساکن بود.
او قاضی القضات شهر سمرقند و پیشوای عالمان حنفی مذهب در ماوراءالنهر نیز بود.



نسفی از استادان زمان خود چون اسماعیل بن عبداللّه لصادق، ابویعقوب یوسف سیّاری و دیگران ادب و حدیث آموخت.
[۳۰] لکنوی هندی، محمد عبدالحی، الفوائد البهیة فی تراجم الحنفیه، ص۱۸۸.



محمد شاگردانی داشت که از جمله آن‌ها؛ ابوحفص عمر بن محمد بن احمد نجم‌الدین نَسَفی (نویسنده کتاب القند فی ذکر علماء سمرقند)، فرزندش قاضی ابوالمعالی احمد بزدوی که از شاگرادان وی به شمار می‌آمدند.



ابویسر کتاب‌هایی تألیف کرده است که عبارتند از:
• الواقعات؛
• المبسوط فی الفروع؛
• شرح جامع الصدر؛
• اصول الدین.



بزدوی در سال ۴۹۳ (هجری قمری) در بخارا از دنیا رفت.



۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۶۴.    
۲. نسفی، نجم‌الدین، القند فی ذکر علماء سمرقند، ص۷۰۳.    
۳. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۰۲.    
۴. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۲۷۰.    
۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۷.    
۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۵۶۳.    
۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۲.    
۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۶۴.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۱۱. نسفی، نجم‌الدین، القند فی ذکر علماء سمرقند، ص۷۰۴.    
۱۲. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۰۲.    
۱۳. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۲۷۰.    
۱۴. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۰۲.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۶۴.    
۱۶. نسفی، نجم‌الدین، القند فی ذکر علماء سمرقند، ص۷۰۴.    
۱۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۰۲.    
۱۸. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۲۷۰.    
۱۹. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۲.    
۲۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۲۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۱۰.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۶۴.    
۲۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۲.    
۲۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۲۵. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۲۷۰.    
۲۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۶۴.    
۲۷. نسفی، نجم‌الدین، القند فی ذکر علماء سمرقند، ص۷۰۳.    
۲۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۲.    
۲۹. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۸۵.    
۳۰. لکنوی هندی، محمد عبدالحی، الفوائد البهیة فی تراجم الحنفیه، ص۱۸۸.
۳۱. نسفی، نجم‌الدین، القند فی ذکر علماء سمرقند، ص۱۶.    
۳۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۶۴.    
۳۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۳۴. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۸۵.    
۳۵. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۰۳.    
۳۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۷.    
۳۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۷.    
۳۸. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۱۰.    
۳۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۴۰. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۸۵.    
۴۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۱۰.    
۴۲. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۵۶۳.    
۴۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۴۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۲.    
۴۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۴۶. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۸۵.    
۴۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۲.    
۴۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۴، ص۱۶۴.    
۴۹. نسفی، نجم‌الدین، القند فی ذکر علماء سمرقند، ص۷۰۴.    
۵۰. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۲۷۱.    
۵۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۷.    
۵۲. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص ۵۶۳.    
۵۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۵۴. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۸۵.    
۵۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۱۰.    
۵۶. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، التحبیر فی المعجم الکبیر، ج۱، ص۵۲۸.    
۵۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۲۲.    
۵۸. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۲۷۰.    
۵۹. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۸۵.    
۶۰. کبری زاده، طاش، مفتاح السعادة، ج۲، ص۱۶۵.
۶۱. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۰، ص۱۰۲۸.
۶۲. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۱۰.    
۶۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۲.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن محمد بزدوی»، ج۳، ص۲۹۴.






جعبه ابزار