• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن محمد بصروی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن محمد بصروی (مقاله‌دوم)
مقالات مرتبط: محمد بن محمد بصروی.


محمد بن محمد بُصْرَوی (م ۴۴۳ هـ.ق) از فقهای امامیه، متکلم و شاعر قرن پنجم (هجری قمری) بود.
که در بُصری، نزدیکی بغداد، متولد شد و در همان شهر سکونت داشت.
او از شاگردان سید مرتضی بود و فهرستی از تصانیف استادش را گردآوری کرد.
جبرئیل بن اسماعیل قمی و ابن شریف اکمل بحرانی از شاگردان او بودند.
وی نظرات فقهی برجسته‌ای داشت و اشعاری دلنشین می‌سرود.
آثار او شامل المفید فی التکلیف، المعتمد در فقه و دیوان شعر است.
ایشان در سال ۴۴۳ (هجری قمری) در بغداد درگذشت.


ابوالحسن محمد بن محمد بن احمد بُصْرَوی
[۱] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
[۲] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
[۳] حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۸.    
[۴] موسوی عاملی، سید محمد بن علی، مدارک الاحکام، ص۵۵.    
[۵] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
[۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۳۹۴.    
[۷] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    
از فقهای امامیه، متکلم و شاعر که در سده پنجم (هجری قمری) می‌زیسته است.
[۸] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
[۹] حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۸.    
[۱۰] ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۶۲.    
[۱۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ص۱۱۰.    
وی منسوب به بُصری (از آبادی‌های بغداد، نزدیک عُکْبراء) بوده است.
[۱۲] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۲.    
[۱۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
[۱۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
[۱۵] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
[۱۶] ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۶۲.    
[۱۷] ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۹۹.    
[۱۸] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۳.    
[۱۹] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    

وی ساکن بغداد بود.
[۲۰] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
[۲۱] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    

وی خوش‌سیما، حاضرجواب، خوش ذوق و خوش بیان بوده و اشعاری دلنشین داشت.
[۲۲] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
[۲۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
او نوادر (داستان‌های جذاب) نیز به یادگار گذاشت.
[۲۴] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
[۲۵] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
[۲۶] ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۶۲.    
[۲۷] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۳.    
[۲۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ص۱۱۰.    
[۲۹] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۲.    


بُصْرَوی مدت مدیدی ملازمت سید مرتضی (م ۴۳۶ هـ.ق) را اختیار کرده و علم کلام را نزد وی آموخت.
[۳۰] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
[۳۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
[۳۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
[۳۳] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    

در سال ۴۱۷ (هجری قمری) فهرستی از تصانیف استادش سید مرتضی را به نگارش درآورد و سپس اجازه نقل و روایت این مصنفات را از استادش سید مرتضی درخواست کرد.
[۳۴] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
[۳۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    

که سید نیز اجازه روایت جمیع این مصنفات، کتب، امالی و آن‌چه از نظم و نثر نوشته یا بعداً می‌نویسد را به او داد.
[۳۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۳۸۱.    

افندی صورت این اجازه را در کتاب خود آورده است.
[۳۷] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    


محمد شاگردان بسیاری داشت که از جمله آن‌ها؛ جبرئیل بن اسماعیل قمی (پدر ابوالفضل شاذان)
[۳۸] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
[۳۹] حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۹.    
[۴۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
و ابن شریف اکمل بحرانی
[۴۱] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
از جمله شاگردان او به شمار می‌روند.
[۴۲] حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۹.    
[۴۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    

همچنین خطیب بغدادی (م ۴۶۳ هـ.ق)
[۴۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
[۴۵] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
و ابوالحسن علی بن احمد عطار روایت کننده برخی از اشعار او هستند.
[۴۶] ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۳۰.    



ابن محمد آرا و نظرات فقهی‌اش نیز مانند فتوای او درباره طهارت آب چاه با ملاقات با نجاست در صورت کر بودن آب مذکور
[۴۷] موسوی عاملی، سیدمحمد بن علی، مدارک الاحکام، ص۵۵.    
یا فتوای او در مورد لزوم داشتن وضو در هنگام رمیِ جمرات همواره مورد اشاره فقها در دوره‌های بعد از او بوده است.
[۴۸] حلی، ابن سعید، نزهة الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر‌، ص۱۰.    



ابوالحسن آثار متعددی دارد که غیر از فهرست تصانیف المرتضی که نسخه‌ای از آن در کتابخانه سپهسالار تهران موجود است.
[۴۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۳۹۲.    
دیگر آثار او عبارت‌اند از:
• المفید فی التکلیف؛
[۵۰] حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۹.    
[۵۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    

این کتاب فقهی دست کم تا سال ۵۷۳ (هجری قمری) موجود بوده است. زیرا در این سال محمد بن جعفر مشهدی این کتاب را بر استادش ابوالفضل شاذان بن جبرئیل قمی قرائت کرده است.
[۵۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
همچنین شهید اول (م ۷۸۶ هـ.ق) در غایة المراد از این کتاب نام برده و نقل کرده است.
[۵۳] شهید الاول، محمد بن مکی، غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد‌، ص۷۲.    
که به نظر می‌رسد این کتاب در دسترس او نیز بوده است.
• المعتمد در فقه؛
[۵۴] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    

• دیوان شعر.
[۵۵] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    

خطیب بغدادی قطعه‌ای از اشعار او را نقل کرده است.
[۵۶] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
[۵۷] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
[۵۸] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
[۵۹] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
[۶۰] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۲.    

همچنین بُصروی قصیده‌ای در رثای سید مرتضی سروده که در برخی از منابع این قصیده ذکر شده است.
[۶۱] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۰۴.    
[۶۲] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    



بُصْرَوی در نهایت در ربیع الاول
[۶۳] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
[۶۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۶.    
[۶۵] ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۹۹.    
[۶۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ص۱۱۰.    
[۶۷] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    
سال ۴۴۳ (هجری قمری) در بغداد درگذشت.
[۶۸] ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۶۲.    
[۶۹] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۶.    
[۷۰] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
[۷۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۲.    
[۷۲] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۳.    
[۷۳] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    

(دیگر منابع:
[۷۴] ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۹۹.    
[۷۵] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۳.    
[۷۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ص۱۱۰.    
[۷۷] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۲.    
[۷۸] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، لب اللباب فی تحریر الانساب،ص۳۹.    
[۷۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۸۴.    
[۸۰] بحرالعلوم، سیدمهدی، الفوائد الرجالیه، ج۳، ص۱۴۱.    
[۸۱] تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۹، ص۵۴۶.    
[۸۲] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۱۹۷.    
[۸۳] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۸.    
[۸۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۵۲.    
[۸۵] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۲۴.    
[۸۶] امین، سید محسن، اعیان الشیعه،ج۹، ص۴۰۴.    
[۸۷] للشیخ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
[۸۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۵، ص۲۱۹.    
[۸۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه،، ص۲۱۶.    
[۹۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۳۵۰.    
[۹۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۷۹.    
[۹۲] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۵، ص۳۲۸.    
[۹۳] شبستری، عبدالحسین، مشاهیر شعراء الشیعه، ج۴، ص۳۴۷.
[۹۴] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۴۶.    
)
۱. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
۲. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
۳. ↑ حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۸.    
۴. ↑ موسوی عاملی، سید محمد بن علی، مدارک الاحکام، ص۵۵.    
۵. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۳۹۴.    
۷. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    
۸. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
۹. ↑ حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۸.    
۱۰. ↑ ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۶۲.    
۱۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ص۱۱۰.    
۱۲. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۲.    
۱۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
۱۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
۱۵. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
۱۶. ↑ ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۶۲.    
۱۷. ↑ ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۹۹.    
۱۸. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۳.    
۱۹. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    
۲۰. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
۲۱. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
۲۲. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
۲۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
۲۴. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
۲۵. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
۲۶. ↑ ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۶۲.    
۲۷. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۳.    
۲۸. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ص۱۱۰.    
۲۹. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۲.    
۳۰. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
۳۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
۳۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
۳۳. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    
۳۴. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
۳۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
۳۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۳۸۱.    
۳۷. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
۳۸. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
۳۹. ↑ حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۹.    
۴۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
۴۱. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
۴۲. ↑ حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۹.    
۴۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
۴۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
۴۵. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
۴۶. ↑ ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۳۰.    
۴۷. ↑ موسوی عاملی، سیدمحمد بن علی، مدارک الاحکام، ص۵۵.    
۴۸. ↑ حلی، ابن سعید، نزهة الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر‌، ص۱۰.    
۴۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۳۹۲.    
۵۰. ↑ حرّ عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۹۹.    
۵۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
۵۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
۵۳. ↑ شهید الاول، محمد بن مکی، غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد‌، ص۷۲.    
۵۴. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
۵۵. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۵۸.    
۵۶. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
۵۷. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
۵۸. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۱.    
۵۹. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۳۳۲.    
۶۰. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۲.    
۶۱. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۰۴.    
۶۲. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۴.    
۶۳. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
۶۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۶.    
۶۵. ↑ ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۹۹.    
۶۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ص۱۱۰.    
۶۷. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    
۶۸. ↑ ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۶۲.    
۶۹. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۳۸۶.    
۷۰. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۵۳.    
۷۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۴۴۲.    
۷۲. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۳.    
۷۳. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۵۸.    
۷۴. ↑ ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۹۹.    
۷۵. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۶۳.    
۷۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ص۱۱۰.    
۷۷. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۵۲.    
۷۸. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، لب اللباب فی تحریر الانساب،ص۳۹.    
۷۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۸۴.    
۸۰. ↑ بحرالعلوم، سیدمهدی، الفوائد الرجالیه، ج۳، ص۱۴۱.    
۸۱. ↑ تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۹، ص۵۴۶.    
۸۲. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۱۹۷.    
۸۳. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۱۸.    
۸۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۲۵۲.    
۸۵. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۲، ص۳۲۴.    
۸۶. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه،ج۹، ص۴۰۴.    
۸۷. ↑ للشیخ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۳۷۳.    
۸۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۵، ص۲۱۹.    
۸۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه،، ص۲۱۶.    
۹۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۳۵۰.    
۹۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۷۹.    
۹۲. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۵، ص۳۲۸.    
۹۳. ↑ شبستری، عبدالحسین، مشاهیر شعراء الشیعه، ج۴، ص۳۴۷.
۹۴. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۱۴۶.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن محمد بصروی»، ج۳، ص۲۹۵.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 443 (قمری) | شاعران شیعه قرن 5 (قمری) | شخصیت‌های شیعه قرن 5 (قمری) | علمای شیعه قرن 5 (قمری) | فقهای شیعه قرن 5 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 5 (قمری) | متکلمان شیعه قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار