محمد بن هلال صابی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن هلال صابی (
۴۱۶ ـ
۴۸۰ هـ.ق) از مورخان، ادیبان و سخنوران قرن پنجم هجری بود.
او ریاست دیوان انشا را بر عهده داشت و کتابخانهای در بغداد تأسیس کرد.
از آثار او
الربیع،
عیون التواریخ و
التاریخ الکبیر است.
وی در سال ۴۸۰ (هجری قمری) در
بغداد درگذشت و در
نجف اشرف به خاک سپرده شد.
ابوالحسن محمد بن هلال بن محسن صابی مشهور به
غرس النعمه در سال ۴۱۶ (هجری قمری) در خانوادهای مشهور به علم و فضل و ریاست در بغداد به دنیا آمد و پرورش یافت.
وی را مورخ،
ادیب، سخنور،
بلیغ و مدرس به شمار آوردهاند.
ابوالحسن از پدرش و
ابوعلی شاذان و دیگران ادب و دانش آموخت.
محمد بن هلال شاگردانی داشته که از او روایت نقل کردند که جمله آنها؛
ابن سمرقندی،
أنماطی و دیگران که از او روایت کردهاند.
غرس النعمه در زمان خود مورد توجه و احترام حاکمان عباسی
مانند
القائم بامرالله بود و ریاست دیوان انشا (منصب کاتب بودن) را برعهده داشت.
او کتابخانهای در بغداد تأسیس کرد
و چهار هزار مجلد کتاب درباره انواع علوم و فنون بر آنجا وقف نمود.
ابن هلال کتابهای تالیف کرده که عبارتند از:
• الربیع ذیل کتاب نشوار المحاضره؛
• عیون التواریخ؛
• ذیلی بر کتاب تاریخ پدرش؛
• الهفوات البادرة من المغفلین المحظوظین و السقطات البادرة من المعقلین الملحوظین؛
• التاریخ الکبیر.
صابی در سال ۴۸۰ (هجری قمری) در بغداد از دنیا رفت.
ابتدا در خانه خود و سپس در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
این امر میتواند نشانه عقیده باطنی او باشد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن هلال صابی»، ج۳، ص۳۳۸.