محمد بن یحیی تمیمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن یحیی تمیمی (
۳۴۷-
۴۱۶ ه) محدث و فقیه برجسته اهل
قرطبه بود.
ایشان دانشآموخته شصت استاد از شهرهایی مانند
مکه،
مدینه، قیروان و قرطبه بود و در علوم مختلف چون
فقه،
حدیث،
ادبیات عرب،
تعبیر خواب و
فن خطابه تخصص داشت.
او از علمای
مالکی مذهب و در مناصب اجتماعی مانند قضاوت بجانه، اشبیلیه، و بلنسیه فعالیت کرد.
وی همچنین مشاور حقوقی و متولی دیوان عقد قراردادها در قرطبه بود.
از آثارش میتوان به
التعریف بمن ذکر فی موطأ مالک،
الخطب و الخطباء و
البشری فی تعبیر الرؤیا اشاره کرد.
او در سال ۴۱۶ه در سرقسطه درگذشت.
ابوعبداللّه محمد بن یحیی بن محمد بن عبداللّه تمیمی اندلسی مشهور به
ابن حذّاء اهل قرطبه بود
و در سال ۳۴۷ زاده شد.
او از محدثان و فقیهان معروف قرطبه بود.
ایشان علاوه بر فقه
و حدیث
در علوم و فنون
بسیاری چون ادبیات عرب، عقد قراردادها، فن خطابه
و تعبیر خواب نیز تبحر داشت.
فردی زیرک و باهوش بود.
وی از علمای مالکی مذهب بود.
ابوعبداللّه فراگیری دانش را از سال
۳۶۲ هجری قمری آغاز کرد و از محضر شصت استاد بهره علمی برد و به این منظور به شهرهای گوناگونی چون مکه، مدینه دمیاط و قیروان مسافرت کرد.
در قرطبه از استادانی چون
ابوعمر تغلبی،
ابوعیسی لیثی و
ابوبکر بن زَرب دانش آموخته است.
در مکه از
ابواسحاق دینوری و
ابوعبداللّه بلخی علومی را فرا گرفته است.
محمد بن یحیی شاگردان بسیاری داشته که از او استفاده علمی کردهاند که از آن میان افرادی چون
ابوعمر بن عبداللّه لبر،
طرابلسی و
ابن حصار را میتوان نام برد.
تمیمی افزون بر مراتب علمی از مناصب اجتماعی و سیاسی به دور نبوده و مدتی قضاوت شهر بجانه،
اشبیلیه
و بلنسیّه را برعهده داشت.
مشاور حقوقی و متولی دیوان عقد قراردادها در قرطبه بود.
از
ابن یحیی آثاری به جا مانده که عبارتند از:
• التعریف بمن ذکر فی موطأ مالک بن انس من النساء و الرجال؛
• الخطب و الخطباء؛
• البشری فی تعبیر الرؤیا؛
• اسماء الله تعالی؛
• الاستنباط لمعانی السنن و الاحکام؛
• الابناء علی اسماء الله میباشد.
ابن خدّاء سرانجام به سرقسطه مهاجرت کرد
و در همانجا در سال ۴۱۶ هجری قمری درگذشت۸
و در باب قبله دفن گردید.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن یحیی تمیمی»، ج۳، ص۳۰۷.