• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

منصور نمری (شعر عاشورایی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: منصور نمری (شعر عاشورایی)
منبع: مرتبط

منصور بن سلمة بن زبرقان از طایفه نمر بن قاسط نزاری بود.
اگرچه از خواص‌بارگاه هارون الرشید بود، در دلش به اهل بیت (علیهم‌السلام) عشق می‌ورزید و از شاعران عزادار امام حسین (علیه‌السلام) به شمار می‌آمد.
در کتاب «نسمة السحر بذکر من تشیع و شعر» به‌عنوان شیعه معرفی می‌شود و در مدح هارون به حدیث «مانند هارون از موسی» اشاره می‌کند.
اما پس از سرودن رثای حسین (علیه‌السلام) دستور قطع زبان و قتل او صادر شد.
او حکومت عباسی را ادامه حاکمیت اموی می‌دانست.



منصور بن سلمة بن زبرقان از طایفه‌ی نمر بن قاسط نزاری بود.
کنیه‌ی او ابو الفضل الشاعر الجرزی البغدادی بود.
وی از خواصّ بارگاه‌هارون الرّشید بوده ولی در باطن به اهل بیت (علیهم‌السّلام) عشق می‌ورزید.
او از دیگر شاعران عزادار حسین (علیه‌السّلام) در این عصر است، و باوجود قرابت با‌هارون الرّشید شیفته‌ی اهل بیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است.


در کتاب «نسمة السحر بذکر من تشیع و شعر» از گروهی از علمای زیدیه نقل شده است: نمری شیعه بوده است و در مدح‌هارون الرّشید از باب توریه به علی (علیه‌السّلام) نظر داشته و اشاره به حدیث مشهور «اما ترضی تکون منّی بمنزلة‌هارون من موسی
[۱] نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۷، ص۱۲۰.    
[۲] هیتمی شافعی، ابن حجر، الصواعق المحرقه، ص۱۲۱.    
[۳] حسنی، یوسف بن یحیی، نسمة السحر بذکر من تشیع و شعر، ج۳، ص۲۳۱.    
» کرده است.


منصور در مدح خلافت و خلفاء نیز تقیّه می‌کرده است و تلویحا به خلفای بر حقّ الهی و اهل بیت نظر داشته است.
وقتی شعر معروف او در رثای حسین (علیه‌السّلام) به گوش‌هارون رسید
[۴] شعر معروف او با مطلع "شاء من النّاس راتع‌ هامل یعّللون النفوس بالباطل"شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۰۸.    
دستور به قطع زبان و قتل او را به یکی از کارگزارانش به نام «ابو عصمة» داد.
هنگامی‌که ابو عصمة به دروازه‌ی شهر «رقه» رسید مشاهده کرد که منصور نمری از دنیا رفته و جنازه‌ی او به سمت گورستان حرکت داده می‌شود.


منصور نمری حکومت عبّاسیان را استمرار حاکمیت بنی امیه می‌شمارد و انتقام از اینها را انتقام از آنها می‌داند چراکه موضعگیری هر دو حکومت در برابر خاندان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یکسان است.


منصور نمری به سال ۱۹۰ هجری درگذشت.
[۵] شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۱۲.    



و قد شرقت رماح بنی زیاد• • • • • بریّ من دماء بنی الرسول
برئنا یا رسول اللّه ممن• • • • • اصابک بالاذاة و بالذحول
الا یا لیتنی وصلت یمینی• • • • • هناک بقائم السیف الصقیل
فجدت علی السیوف بحرّ وجهی• • • • • و لم اخذل بنیک مع الخذول
[۶] شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۱۰-۲۱۱.    

۱ - نیزه‌های بنی زیاد آنقدر از خون فرزندان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نوشیدند که گلوی آنها گرفت.
۲ -‌ای رسول خدا، من از تمام کسانی‌که تو را آزردند و به کین و دشمنی تو برخاستند، بیزارم و از آنان تبرّی می‌جویم.
۳ -‌ای کاش من در آنجا بودم و (در یاری تو) شمشیر برّان به دست می‌گرفتم.
۴ - و با چهره‌ای گشاده خود را سپر شمشیرها قرار می‌دادم و هرگز مانند دیگر مردم نمی‌شدم و نمی‌گذاشتم که فرزندان تو را خوار کنند.
• • •
متّی یشفیک دمعک من همول• • • • • و یبرد ما بقلبک من غلیل‌؟!
الا یا ربّ ذی حزن تعایا• • • • • بصبر فاستراح الی العویل
قتیل ما قتیل بنی زیاد• • • • • الا بابی و امّی من قتیل
[۷] شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۰۹.    

۱ - گریه‌ی تو بر غم و رنج کربلا شفاگر توست و قلب رنجیده‌ات را تسکین می‌دهد.
۲ - پروردگارا! کسی‌که حزن دارد به‌وسیله‌ی شیون و گریه بر امام حسین (علیه‌السّلام) صبر پیشه می‌کند.
۳ - هیچ کشته‌ای به پای کشتگان کربلا نمی‌رسد، پدر و مادرم فدای شهیدان کربلا باد!
• • •
شاء من الناس راتع‌هامل• • • • • یعللون النفوس بالباطل
تقتل ذریّة النبی و یر• • • • • جون جنان الخلود للقاتل
ویلک یا قاتل الحسین لقد• • • • • بؤت بحمل ینوء بالحامل
ایّ حباء حبوت احمد فی• • • • • حفرته من حرارة الثاکل
بایّ وجه تلقی النبی و قد• • • • • دخلت فی قتله مع الداخل

۱ - در میان این مردم کسانی بودند که نفوس مردم را به باطل دعوت می‌کردند.
۲ - اینان ذرّیه‌ی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را کشتند به امید اینکه به بهشت جاویدان برسند!
۳ - وای بر تو‌ای قاتل حسین! چه گناه عظیمی را حمل کردی‌؟!
۴ - این چه نیکی به رسول اللّه (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در قبرش بود که او را به عزا نشاندی‌؟!
۵ - تو چگونه در روز قیامت می‌توانی با رسول اللّه روبرو شوی در حالی‌که این چنین او را به شهادت رساندی‌؟

هلّم فاطلب غدا شفاعته• • • • • او لافرد حوضه مع الناهل
نفسی فداء الحسین حین غدا• • • • • الی المنایا غدوّ لا قافل
اعاذلی اننی احبّ بنی• • • • • احمد فالترب فی فم العاذل
قد دنت ما دینکم علیه فما• • • • • رجعت من دینکم الی طائل
جفوتم عترة النبی و ما الجافی• • • • • لآل النبی کالواصل
[۸] شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۰۸.    

۶ - تو کاری کردی که در روز قیامت به جای طلب شفاعت از او، تشنه بر حوض کوثر وارد می‌شوی‌؟
۷ - جانم فدای حسینی باد که بامدادان به سوی اهدافش حرکت کرد.
۸ - مرا سرزنش کنید من فرزندان رسول خدا را دوست دارم و خاک در دهان هر سرزنش‌کننده‌ای!
۹ - من از دینی که شما می‌گویید به سوی دین حقیقی فرزندان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برمی‌گردم.
۱۰ - زیرا که شما به عترت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جفا کردید و این جفا کردنها ادامه دارد همانطور که بنی امیه جفا کردند شما نیز جفاکارید. (خطاب به بنی عبّاس)


۱. ↑ نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۷، ص۱۲۰.    
۲. ↑ هیتمی شافعی، ابن حجر، الصواعق المحرقه، ص۱۲۱.    
۳. ↑ حسنی، یوسف بن یحیی، نسمة السحر بذکر من تشیع و شعر، ج۳، ص۲۳۱.    
۴. ↑ شعر معروف او با مطلع "شاء من النّاس راتع‌ هامل یعّللون النفوس بالباطل"شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۰۸.    
۵. ↑ شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۱۲.    
۶. ↑ شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۱۰-۲۱۱.    
۷. ↑ شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۰۹.    
۸. ↑ شبّر، جواد، ادب الطف، ج۱، ص۲۰۸.    


محمدزاده، مرضیه، دانشنامه شعر عاشورایی، ج۱، ص۸۹.    


رده‌های این صفحه : امام حسین | امویان | حدیث منزلت | شعر عاشورایی | عباسیان | مرثیه سرایان | هارون الرشید
جعبه ابزار