• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

موش‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



منبع: موش


موش به عنوان یک جانور معروف دارای احکام فقهی خاصی است. بر اساس قول مشهور، موش پاک است، اما فضله آن نجس است.
تماس موش با لباس و شستشوی ظرفی که در آن موش مرده باشد، دارای احکام خاصی است.
استفاده از سؤر موش مکروه است و تطهیر چاه در صورت افتادن موش نیز باید انجام شود.
کشتن موش خانگی در حال احرام جایز است، در حالی که کشتن موش صحرایی حرام و موجب کفاره است.
تذکیه‌ پذیری موش نیز محل اختلاف است.




موش:جانوری معروف است.

از احکام آن در باب‌های طهارت، حج، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.


حشراتی چون مار و موش که در زمین لانه می‌کنند. حرام گوشت‌اند.
موش از مسوخ است. بنا بر قول مشهور، موش پاک است. برخی قدما آن را نجس دانسته‌اند؛ لیکن فضله موش نجس است. بنا بر قول مشهور که موش را نجس نمی‌دانند، چنان چه موش با لباس -در صورت تر بودن موش یا لباس- تماس پیدا کند، در صورتی که اثر تماس روی لباس دیده نشود، مستحب است بر موضع ملاقات آب پاشیده شود و با وجود اثر، شستن موضع ملاقات مستحب می‌باشد.

ظرفی که در آن جرذ (موش بزرگِ صحرایی یا موش نر بزرگ) مرده باشد، آیا باید هفت بار شسته شود یا سه بار کفایت می‌کند و هفت بار مستحب می‌باشد؟ مسئله محل اختلاف است.
برخی نیز دو بار شستن را کافی دانسته‌اند. بعضی، یک بار شستن که با آن ازاله نجاست شود و بعضی دیگر یک بار شستن پس از ازاله نجاست را در حصول پاکی کافی دانسته‌اند. برخی این حکم را به انواع موش تعمیم داده‌اند. استفاده از سؤر موش برای خوردن یا وضو گرفتن از آن و غیر آن بنا بر قول مشهور مکروه است.

بنا بر قول مشهور، چنان چه موشی در چاه بیفتد و متلاشی شود، برای تطهیر، هفت دلو آب از چاه کشیده می‌شود.
البته در وجوب یا استحباب کشیدن این مقدار آب از چاه، میان قدما و متاخران اختلاف است.
مشهور میان متاخران، استحباب آن است، در صورت متلاشی نشدن، بنا بر مشهور، سه دلو کشیده می‌شود.
برخی گفته‌اند: در هر صورت؛ چه متلاشی شده باشد یا نه، هفت دلو کشیده می‌شود.

چنان چه فضله موش در ظرف روغن و یا شیره جامد بیفتد، فضله و اطراف آن که نجاست به آن سرایت کرده، برداشته می‌شود و بقیه پاک است؛ اما اگر روغن یا شیره مایع و روان باشد، همۀ آن نجس می‌گردد.

کشتن موش خانگی در حال احرام جایز، لیکن کشتن موش صحرایی حرام و موجب ثبوت کفّاره است و کفاره آن بنا بر مشهور یک بزغاله نر می‌باشد. .


در تذکیه پذیر بودن حشرات دارای خون جهنده، همچون موش، اختلاف است. عدم تذکیه پذیری به مشهور نسبت داده شده است.

۱. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۳۶، ص ۲۹۶.    
۲. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۵، ص ۳۶۹-۳۷۳.    
۳. طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج ۱، ص ۱۴۹.    
۴. شیخ مفید، المقنعة، ج ۱، ص ۷۰.    
۵. شیخ مفید، المقنعة، ج ۱، ص ۵۸۲.    
۶. شیخ طوسی، المبسوط، ج ۲، ص ۱۶۵.    
۷. قمی، میرزا ابوالقاسم، غنائم الایام، ج ۱، ص ۳۲۸.    
۸. بهبانی، شیخ محمدعلی، مقامع الفضل، ج ۲، ص ۶۳.    
۹. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۶، ص ۲۰۷.    
۱۰. طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج ۱، ص ۲۸۳.    
۱۱. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۶، ص ۳۶۸-۳۷۲.    
۱۲. نراقی، مولی احمد، مستند الشیعة، ج ۱، ص ۳۰۲.    
۱۳. محقق کرکی، جامع المقاصد، ج ۱، ص ۱۹۱.    
۱۴. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۶، ص ۳۷۰.    
۱۵. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۱، ص ۳۸۳ - ۳۸۵.    
۱۶. طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج ۱، ص ۳۵۳.    
۱۷. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۱، ص ۲۴۶.    
۱۸. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۱، ص ۲۵۶ - ۲۵۷.    
۱۹. طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، ج ۱، ص ۱۶۴.    
۲۰. خمینی، روح‌الله و سایر مراجع، توضیح المسائل مراجع، ج ۱، ص ۸۹-۹۰.    
۲۱. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۲۰، ص ۱۷۹.    
۲۲. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۲۰، ص ۲۴۳.    
۲۳. نجفی جواهری، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۳۶، ص ۱۹۹.    
۲۴. شهید اول، غایة المراد، ج ۳، ص ۵۰۸.    



• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السّلام)، ج ۸، ص ۳۶۲.






جعبه ابزار