هوزنی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عمر بن حسن هوزنی (
۳۹۲ ـ
۴۶۰ هـ.ق) مردی فاضل، فهیم، استاد و صاحب‌نظر در علوم گوناگون همچون
ادبیات، شعر، نثر،
حدیث و فقه توصیف شده است.
در ابتدای تحصیل علم از قاضی ابوعبدالله باجی حدیث شنید؛ سپس از ابومحمد بن ولید مالکی، ابوالقاسم بن عصفور و دیگران علم
فقه آموخت.
ابوالقاسم حسن هوزنی، ابومحمد بن ابی جعفر فقیه و تعداد بی‌شماری از دانش‌پژوهان اندلس از شاگردان وی محسوب می‌شدند.
عقاید اهل السنّه و
شرح الجامع الصحیح البخاری از آثار او می‌باشند.
وی در سال
۴۶۰ (هـجری قمری) به دست معتمد به قتل رسید.
ابوحفص عمر بن حسن بن عبداللّه لرحمان هوزنی اشبیلی در سال ۳۹۲ (هجری قمری) دیده به جهان گشود.
وی اهل هوزن از توابع شهر اشبیلیه (در اندلس) بود.
رجال نویسان اهل‌سنت وی را مردی فاضل، فهیم، استاد و صاحب‌نظر در علوم گوناگون همچون ادبیات،
شعر، نثر، حدیث و فقه توصیف کرده‌اند.
ابوحفص در ابتدای تحصیل علم از بزرگ شهر خود قاضی
ابوعبدالله باجی حدیث شنید؛ سپس برای کسب دانش بیشتر به صقلیه، اندلس و
مصر سفر کرد و از استادان آنجا چون
ابومحمد بن ولید مالکی، ابوالقاسم بن عصفور و دیگران علم فقه آموخت.
هوزنی فرزندش ابوالقاسم
حسن هوزنی،
ابومحمد بن ابی‌جعفر فقیه و تعداد بی‌شماری از دانش‌پژوهان اندلس از شاگردان وی محسوب می‌شدند.
اشبیلی دارای آثاری است که عبارتند از:
• قصیده‌ای در آداب شعر؛
• عقاید اهل السنّه؛
• شرح الجامع الصحیح البخاری.
در سال
۴۴۴ (هجری قمری) برای انجام اعمال حج عازم سفر مکه شد و بین راه کتاب
صحیح بخاری را فرا گرفت و
السنن ترمذی را روایت کرد؛ سپس به مرسیه (از شهرهای
اندلس) برگشت و ساکن آنجا گردید.
در شام و عراق نیز از او با احترام یاد می‌شد.
قبل از آن‌که المعتضد صاحب قدرت گردد، بین او و هوزنی رابطه دوستی برقرار بود، ولی بعد از حاکم گردیدن معتضد بر اندلس، هوزنی از وی هراس داشت. در سال ۴۵۶هـ که اندلس مورد هجوم لشکر روم قرار گرفت، او در ضمن قطعه شعری، معتضد را برای نبرد با رومیان ترغیب نمود و برای محل سکونت خود از وی نظرخواهی کرد. بدین سبب معتضد کینه او را به دل گرفت، ولی آن را اظهار نمی‌نمود و از وی برای سکونت در اشبیلیه که پایتخت بود دعوت کرد، به ناچار هوزنی در سال ۴۵۸هـ ساکن آنجا گردید.
او به روش مذهب مالکی فتوا می‌داد.
سرانجام معتمد در ماه
ربیع‌الاول در سال ۴۶۰ (هجری قمری) وی را به قصرش در اشبیلیه احضار کرد و شبانه در حال مستی به دست خود، او را به قتل رسانید.
معتمد بدن وی را بدون غسل، کفن و نماز با لباسش در قصر خود به خاک سپرد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «عمر بن حسن هوزنی»، ج۳، ص۲۷۱.
