|
| ||||||||||||||||||||||||||||||
ورکوین \ varkovīn \، در گویش محلی لواسانات و رودبار قصران، به چوپانی گفته میشد که برهها را به چرا میبرد. در گذشته گلهها را در تابستان به چهار گروه تقسیم میکردند: میشهای شیرده (دوشا)، گوسفندان بیشیر (قِسّر)، برهها (ورکوین) و گوسفندان ضعیف یا بیمار (کُرپه). ورکوین وظیفه مراقبت از برهها را بر عهده داشت و آنها را برای رشد بهتر به بهترین چراگاهها میبرد. به سبب حساسیت نگهداری از برهها، چوپان ورکوین جایگاه ویژهای در نظام دامداری سنتی منطقه داشت. وَرکُوِین اصطلاحی برای چوپانانی که برهها را به چرا میبردند. در گذشته در روستاهای منطقه لواسانات و رودبار قصران، گوسفندان را در تابستان برای بردن به چرا و نگهداری، به ۴ دسته تقسیم میکردند: ۲.۱ - دسته نخستدسته اول میشها و بزهای شیرده بودند که در اطراف یورد (یورت) یا خیل چرانده میشدند و چوپان آنها مجبور بود روزی دوبار گوسفندان را برای دوشیدن شیر آنها به خیل بیاورد.این دسته از گوسفندان را دوشا (قابل دوشیدن) و چوپانان آن را گُردی میگفتند. ۲.۲ - دسته دومگوسفندان دسته دوم گوسفندانی چندساله بودند که شیر نمیدادند و ضرورت نداشت که به خیل مراجعه کنند، لذا در چراگاههای دوردستتر توسط چوپان چرانده میشدند و عموماً یکنفر رابط مایحتاج هفتگی چوپان را به او میرساند.این دسته از گوسفندان را قِسّر میگفتند، مانند قوچها و میشهایی که به دلایلی نزاییده و شیر نمیدادند. ۲.۳ - دسته سومدسته سوم برهها بودند که چوپان مخصوص داشتند و به چوپان آنها ورکوین میگفتند.برای آنکه برهها زودتر بزرگ و چاق شوند و چوپانها بتوانند نرهای آنها را بفروشند و مادههای آنها را هرچه زودتر برای جفتگیری آماده کنند، آنها را به بهترین چراگاهها میبردند و از آنها نگهداری و مراقبت ویژه به عمل میآمد. ۲.۴ - دسته چهارمدسته چهارم گوسفندانی بودند که در تعداد کم، نزدیکی خیل یا یورد نگهداری میشدند.به این دسته از گوسفندان کُرپه یعنی گوسفندان عقبمانده میگفتند؛ مانند برههایی که دیر به دنیا آمده بودند و یا گوسفندانی که مریض و یا به دلیلی از لحاظ جسمی ضعیف بودند. • پازوکی طرودی، ناصر، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «وَرکُوِین»، ص۱۶۴۴. ردههای این صفحه : اصطلاح های تهران | دانشنامه تهران بزرگ
|
||||||||||||||||||||||||||||||
