کیکاوس دیلمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کیکاوس بن دشمنزیار دیلمی (قرن
۶ ه) از عالمان
شیعه و وابسته به خاندان
آلزیار، در نیمهٔ نخست قرن ششم (هجری قمری) در شمال ایران میزیست.
وی به «دیلمی طبری» شهرت داشت و
منتجبالدین رازی از وی اجازه روایت داشته است.
او دارای ویژگیهایی همچون زهد، دانش و دلیری در راه خدا بوده و از او با عنوان «امیر شهید» یاد شده است.
ایشان در علوم
فقه و نجوم تخصص داشت و آثارش شامل
النجوم و
اوقات الصلوات الخمس است.
اطلاعات دقیقی از زمان، مکان و چگونگی شهادت او در دست نیست.
کیکاوس بن دشمن زیار بن کیکاوس دیلمی طبری از عالمان شیعی سده ششم (هجری قمری) بود که در شمال ایران میزیست.
«کیکاوس»، نامی فارسی مرکب از «کی» به معنای عادل و «کاوس» به معنای اصیل و نجیب است
که بر این نویسنده ایرانی نهاده شد.
زمان دقیق ولادتش معلوم نیست؛ اما به یقین در نیمه نخست قرن ششم (هجری قمری) زنده بوده است؛ زیرا منتجبالدین رازی متولد (
۵۰۴ هـ.ق) و متوفای حدود ششصد (هجری قمری)، از او اجازه روایت داشته است.
پدرش «دشمنزیار» نام داشت.
او بیشتر در دیلم (
گیلان) و طبرستان (
مازندران) زندگی میکرد؛ به همین دلیل به
دیلمی طبری منسوب و مشهور است.
شاگردش ابن بابویه رازی نخست او را
امیر شهید مینامد، آنگاه با عنوان
زاهد فاضل معرفیاش میکند.
منابع موجود، ویژگیهایی را برای ایشان شمردهاند که برخی از آنها عبارتند از: فرمانروایی، زهد، دانایی و کشته شدن در راه خدا.
این دانشمند شیعه در علم ستارهشناسی و فقه تخصص داشت و آثاری نیز در این زمینه تدوین کرد.
زاهد فاضل از سلسله آلزیار بود که از سال (
۲۲۶ ـ
۴۳۵ هـ.ق) بر بخشهای شمالی ایران حکومت میکردند.
از چگونگی فرمانروایی و امارت وی اطلاعی در دست نیست.
کیکاوس شاگردی به نام منتجبالدین رازی داشت که از او اجازه روایت داشته است.
امیر شهید از جمله آثاری که داشت عبارتند از:
• النجوم (در باب ستارهشناسی)؛
• اوقات الصلوات الخمس؛ (اثری فقهی.)
دیلمی طبری از عالمان
شهید شیعه در قرن ششم (هجری قمری) بود؛ اما از علت و نحوه شهادتش و تاریخ و محل آن هیچگونه خبری گزارش نشده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «کیکاوس بن دشمنزیار دیلمی»، ج۴، ص۲۶۸-۲۶۹.