• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یحیی استرآبادی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: یحیی بن علی استرآبادی


یحیی بن علی استرآبادی (قرن ششم هجری) از فقهای شیعه و حافظان حدیث در قرن ششم هجری بود.
وی معاصر عبدالجلیل رازی قزوینی (زنده در ۵۶۰ هـ.ق) بود. اطلاعات چندانی از زندگی او در دست نیست.
او بیشتر با عنوان «ابوطالب استرآبادی» شناخته می‌شود، از این‌رو گاه با دیگر شخصیت‌ها اشتباه گرفته شده است.
از آثار ایشان می‌توان به مناسک الحج، الابواب، الفصول لذوی الالباب و العقول، المقدمه، الحدود، الافاده و القرائه اشاره کرد.
برخی به دلیل تألیف کتاب اخیر، او را استاد قرائت نیز دانسته‌اند.


ابوطالب نجیب‌الدین یحیی بن علی بن محمد استرآبادی
[۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۱۷.    
[۲] منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین،، ج۱، ص۱۳۲.    
[۳] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
[۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
[۵] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
[۶] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
[۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
[۸] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۳.    
از فقهاء،
[۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
حافظان حدیث
[۱۰] منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ج۱، ص۱۳۲.    
[۱۱] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
[۱۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
[۱۳] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
[۱۴] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۴.    
[۱۵] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
و از علمای بزرگ و متبحر شیعه
[۱۶] منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ج۱، ص۱۳۲.    
[۱۷] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
[۱۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
[۱۹] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
[۲۰] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
[۲۱] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
در قرن ششم هجری است.
[۲۲] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۳.    

وی معاصر عبدالجلیل رازی قزوینی (زنده در ۵۶۰ هـ.ق) بود.
[۲۳] قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۳.
[۲۴] قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۴.
[۲۵] قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۱۱.
[۲۶] قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۱۲.

از زندگینامه او آگاهی چندانی در دست نیست و بیشتر با عنوان ابوطالب استرآبادی آمده است.
[۲۷] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
[۲۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
[۲۹] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    
[۳۰] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    

از این‌رو شرح‌حال‌نگاران شیعه در شناسایی او دچار مشکل شده و گاه با ابوطالب بن غرور
[۳۱] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
یا ابوجعفر نیشابوری سهومی
[۳۲] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
یکی دانسته‌اند.


ابوطالب کتاب‌هایی نگاشته که عبارت‌اند از:
• مناسک الحج؛
[۳۳] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
[۳۴] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    

• الابواب؛
[۳۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
[۳۶] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    

• الفصول لذوی الالباب و العقول؛
[۳۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
[۳۸] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    

• المقدمه؛
[۳۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
[۴۰] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    

• الحدود؛
[۴۱] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    
[۴۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    

• الافاده؛
[۴۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۴.    
[۴۴] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
[۴۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
[۴۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۵۴.    
[۴۷] منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ج۱، ص۱۳۲.    
[۴۸] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
[۴۹] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۴.    
[۵۰] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    

• القرائه.
[۵۱] منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ج۱، ص۱۳۲.    
[۵۲] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
[۵۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
[۵۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۷، ص۵۳.    
[۵۵] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
[۵۶] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۴.    
[۵۷] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    

برخی با استفاده از نام کتاب اخیرش او را مقری و استاد قرائت معرفی کرده‌اند.
[۵۸] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۳.    
[۵۹] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    

(دیگر منابع:
[۶۰] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
[۶۱] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال،،ج۳،ص۳۱۹
[۶۲] همداني، آقا رضا، فوائد الرضوية، ص۷۱۲.
[۶۳] شيخ حرّ العاملي، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۸.
[۶۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۱۷.    
[۶۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
[۶۶] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
[۶۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۵۴.    
[۶۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۸۹.
[۶۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
[۷۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۷، ص۵۳.    
[۷۱] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
)


۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۱۷.    
۲. ↑ منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین،، ج۱، ص۱۳۲.    
۳. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
۵. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
۶. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
۸. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۳.    
۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
۱۰. ↑ منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ج۱، ص۱۳۲.    
۱۱. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
۱۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
۱۳. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
۱۴. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۴.    
۱۵. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
۱۶. ↑ منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ج۱، ص۱۳۲.    
۱۷. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
۱۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
۱۹. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
۲۰. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
۲۱. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
۲۲. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۳.    
۲۳. ↑ قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۳.
۲۴. ↑ قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۴.
۲۵. ↑ قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۱۱.
۲۶. ↑ قزوینی، عبدالجلیل، النقض، ص۲۱۲.
۲۷. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
۲۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
۲۹. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    
۳۰. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
۳۱. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
۳۲. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
۳۳. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۶۸.    
۳۴. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    
۳۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
۳۶. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    
۳۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
۳۸. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    
۳۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
۴۰. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    
۴۱. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج۱، ص۱۳۶.    
۴۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
۴۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۴.    
۴۴. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
۴۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
۴۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۵۴.    
۴۷. ↑ منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ج۱، ص۱۳۲.    
۴۸. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
۴۹. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۴.    
۵۰. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
۵۱. ↑ منتجب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ج۱، ص۱۳۲.    
۵۲. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
۵۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
۵۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۷، ص۵۳.    
۵۵. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    
۵۶. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۴.    
۵۷. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
۵۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۱۳.    
۵۹. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
۶۰. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۳۳.    
۶۱. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال،،ج۳،ص۳۱۹
۶۲. ↑ همداني، آقا رضا، فوائد الرضوية، ص۷۱۲.
۶۳. ↑ شيخ حرّ العاملي، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۲۴۸.
۶۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۱۷.    
۶۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۳۳۹.    
۶۶. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، ج۲۱، ص۷۳.    
۶۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۵۴.    
۶۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۸۹.
۶۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۲۹۸.    
۷۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۷، ص۵۳.    
۷۱. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۳.    


پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «یحیی بن علی استرآبادی»، ج۴، ص۹۲۹.


رده‌های این صفحه : حافظان شیعه قرن 6 (قمری) | درگذشتگان سده 6 (قمری) | شخصیت‌های شیعه قرن 6 (قمری) | علمای شیعه قرن 6 (قمری) | فقهای شیعه قرن 6 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار