یونس بن محمد قرطبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یونس بن محمد قرطبی (
۴۴۷ ـ
۵۳۲ هـ.ق) فقیه، محدث، ادیب و راوی اهل قرطبه بوده است.
حدیث را از استادانی چون مغیث بن محمد و قاضی ابوعمر بن حذّاء فرا گرفت.
ابن بشکوال، شاگرد وی، او را دانشمندی جامع در علوم مختلف مانند لغت، انساب، حدیث و رجال معرفی کرده است.
ضبّی و ابن ابّار نیز از دانش، فصاحت و جایگاه اجتماعی‌اش یاد کرده‌اند.
از شاگردان نام‌آورش؛ ابوجعفر بن باذش، ابن دبّاغ و ابن حبیش هستند.
از آثار او
دیوان شعر است.
ایشان در
جمادی‌الآخر ۵۳۲ (هجری قمری) در قرطبه درگذشت.
ابوالحسن یونس بن محمد بن مغیث قرطبی مشهور به
ابن صفّار ایشان فقیه،
محدث،
ادیب و راوی اهل قرطبه
اندلس بود.
وی در ماه رجب سال ۴۴۷ (هجری قمری) به دنیا آمد.
ابن بشکوال، شاگرد وی، او را دانشمندی جامع در علوم مختلف مانند لغت، انساب
، حدیث و رجال معرفی کرده است.
ضبّی و ابن ابّار نیز از دانش، فصاحت و جایگاه اجتماعی‌اش یاد کرده‌اند.
ابوالحسن از جدش مغیث بن محمد،
قاضی ابوعمر بن حذّاء،
حاتم بن محمد
و بسیاری دیگر حدیث شنیده و روایت کرد.
یونس شاگردان بسیاری داشت که از جمله؛ ابن بشکوال
که خود از شاگردان ایشان بوده و از او اجازه روایت دریافت کرده است.
ابن ابّار شاگردان بسیاری را برای وی برشمرده که معروف‌ترین آنها عبارت‌اند از:
ابوعبداللّه نمیری، ابوجعفر بن باذش، ابوولید بن دباغ، ابوالقاسم بن حبیش
و گروهی دیگر که همگی از مشایخ اندلس پس از یونس بن محمد بودند.
ابن صفّار دربارهاش بزرگانی از جمله ابن بشکوال در شرح حال مبسوطی که از وی ارایه کرده می‌نویسد: یونس بن محمد از شیوخ بزرگ و بنام قرطبه بود.
در بسیاری از علوم و فنون رایج آن زمان ازجمله لغت،
ادبیات، انساب،
رجال، حدیث و غیره مهارت داشت.
راوی حکایات و اخبار گذشتگان بود.
به معانی و مفهوم اشعار تسلط خوبی داشت.
رجال و علمای اندلس و شهر خویش را کاملاً می‌شناخت،
او فردی فصیح الکلام،
خوش بیان، نیکوکار مورد مشورت علما و دانشمندان آنجا بود.
ضبّی نیز ابن صفّار را فردی فقیه، محدث
و حافظ معرفی کرده است. ۴
ابن ابّار هم ایشان را برخاسته از خاندانی مشهور در قرطبه دانسته و شاگردان بسیاری را برای وی برشمرده‌اند.
مغیث بسیاری از شنیده‌های خود را به نگارش درآورده و
دیوان شعر اثر اوست.
قرطبی در ماه جمادی‌الآخر سال ۵۳۲ (هجری قمری) در قرطبه از دنیا رفت.
وی در مقبره ابن عباس به خاک سپرده شد.
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «یونس بن محمد قرطبی»، ج۴، ص۴۶۳.
