باغ‌های بهشت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در
بهشت، باغ‌های خرم و سرسبز با درختانی انبوهی
خلق کرده است، که
درختان سرسبز و به هم پیچیده‌ای است.
بهشت، دارای باغ‌های گوناگون است:
... جنت تجری من تحتها الانهـر...
بشارت ده كه باغ‌هايى از بهشت براى آنهاست كه نهرها از زير درختانش جاريست.
«بشارت» خبر دادن از چیزی است که موجب خوشحالی شود، و «جنت» از ریشه «جن» به معنای ستر (پنهان شد) باغی است که دارای
درخت خرما و درختان دیگر باشد، و چون درختان
باغ بر اثر تراکم و انبوهی شاخه‌هایشان،
زمین را می‌پوشانند به آن «جنت» گفته می‌شود.
اگر
آب جاری از بزرگترین نعمت‌ها و لذت‌ها نبود خدای سبحان «جنات» را با «انهار» که از زیر درختان آن جاری است در یک ردیف و مانند دو شیء جدایی ناپذیر نمی‌آورد. نسبت روان شدن به «انهار». اسناد مجازی است، نظیر گفته
عرب: بنو فلان یطاهم الطریق یعنی
راه با فرزندان فلانی همراهی می‌کند، (که در این مورد نیز مشی و راه رفتن مجازا به خود طریق اسناد داده شده است).
«جنات» به صورت
نکره ذکر شده، زیرا
بهشت محل دریافت پاداش است و دارای باغ‌های بسیاری است که بر حسب مقام و
منزلت و شایستگی افراد و گروه‌هایی که اهل بهشت هستند، درجه بندی شده است، ولی «انهار» به صورت
معرفه آمده، زیرا «جنس» آن اراده شده است، چنان که گفته می‌شود: فلانی را باغی است که در آن
آب جاری،
انگور و انواع میوه‌ها وجود دارد.
آری این باغ‌های بهشتی بر خلاف غالب باغ‌های این
جهان، هرگز آب روان از پای درختانش قطع نمی‌شود. و بر خلاف مواهب مادی این جهان که بسیار زودگذر و ناپایدار است جاودانی و ابدی است.
بهشت، دارای باغ‌های خرم و سرسبز با درختانی انبوه است:
... والذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت فی روضـات الجنات...
كسانى كه
ایمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند در باغ‌هاى بهشتند و هر چه بخواهند نزد پروردگارشان براى آنها فراهم است.
«روضه» به
زمین سرسبز و «جنة» به زمینی که دارای درختان به هم پیچیده باشد، می‌گویند.
روضات جمع روضة به معنی محلی است که
آب و
درخت فراوان دارد لذا به باغ‌های خرم و سرسبز روضة اطلاق می‌شود، از این تعبیر به خوبی استفاده می‌شود که باغ‌های
بهشت متفاوت است، و
مؤمنان صالح العمل در بهترین باغ‌های بهشت جایشان است، و مفهوم این
سخن این است که مؤمنان گنهکار هنگامی که مشمول
عفو خدا شوند به بهشت
راه می‌یابند هر چند جای آنها در روضات نیست.
فاما الذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت فهم فی روضة یحبرون.
امّا آنان كه ایمان آورده و
اعمال صالح انجام دادند، در باغى از بهشت
شاد و
مسرور خواهند بود.
یحبرون از ماده حبر (بر وزن قشر) به معنی اثر جالب و خوب است، و به حالت شادی و سروری که آثار آن در چهره ظاهر گردد نیز گفته می‌شود و از آنجا که
قلب بهشتیان چنان مالامال از شادی و سرور است که آثار آن در تمام وجودشان ظاهر می‌گردد این تعبیر در مورد آنها به کار رفته.
روضة به معنی محلی است که
آب و
درخت فراوان دارد، لذا به باغ‌های خرم و سرسبز روضة اطلاق می‌شود، و اگر می‌بینیم در اینجا این کلمه به صورت
نکره آمده است برای
تعظیم و بزرگداشت آن است، یعنی در بهترین و برترین باغ‌های
زیبا و سرورانگیز بهشت غرق
نعمت خواهند بود.
باغ بهشت، دارای درختانی به هم پیچیده است:
... الجنة.... .«جنة» به زمینی گفته می‌شود که دارای درختان به هم پیچیده باشد.
.. جنتی.
چه تعبیرات جالب و دل انگیز و روح پروری؟ که
لطف و صفا و
آرامش و
اطمینان از آن می‌بارد!
دعوت مستقیم پروردگار، از نفوسی که در پرتو
ایمان به حالت اطمینان و آرامش رسیده‌اند. دعوت از آنها برای بازگشت به سوی پروردگارشان به سوی مالک و مربی و مصلحشان.
دعوتی که آمیخته با
رضایت طرفینی است، رضایت
عاشق دلداده از معشوق، و رضایت محبوب و معبود حقیقی و به دنبال آن تاج افتخار
عبودیت را بر سر او نهادن، و به
لباس بندگی مفتخرش کردن، و در سلک خاصان درگاه او را جای دادن! و سپس دعوت از او برای ورود در
بهشت، آنهم با تعبیر وارد بهشتم شو که نشان می‌دهد میزبان این میهمانی تنها و تنها ذات مقدس او است، عجب دعوتی! عجب میزبانی! و عجب میهمانی! منظور از نفس در اینجا همان
روح آدمی است.
ابراهیم علیه‌السلام، خواستار باغی پر
نعمت در بهشت، از خداوند بود:
واجعلنی من ورثة جنة النعیم.
و مرا وارثان بهشت پر نعمت گردان!
حضرت ابراهیم علیه‌السلام افق دید خود را از این
دنیا برگرفته و متوجه سراى جاودانه
آخرت مى‌کند و به این
دعا پرداخته چنین مى‌گوید: خداوندا مرا از وارثان بهشت پر نعمت قرار ده (و اجعلنى من ورثة جنة النعیم ) بهشتی که نعمت‌های معنوی و مادی در آن موج می‌زند، نعمت‌هایی که نه زوالی دارد، و نه ملالی، نعمت‌هایی که برای ما زندانیان
جهان دنیا حتی قابل درک نیست نه از مغزهایمان گذشته و نه چشم‌هایمان دیده و نه گوش‌هایمان شنیده است!.
سابقا گفته‌ایم تعبیر به
ارث در مورد بهشت یا به خاطر آنست که ارث به معنی دستیابی به نعمتی است بی
رنج و تعب و مسلما آن همه نعمت‌های بهشتی در برابر طاعات ناچیز ما موهبتی بی رنج و تعب است، و یا به خاطر آنست که طبق روایات هر انسانی خانه‌ای در بهشت و خانه‌ای در
دوزخ دارد هنگامی که دوزخی شود خانه بهشتی‌اش به دیگران می‌رسد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «باغ‌های بهشت». فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «باغ‌های بهشت».
