• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

باغ‌های بهشت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خداوند در بهشت، باغ‌های خرم و سرسبز با درختانی انبوهی خلق کرده است، که درختان سرسبز و به هم پیچیده‌ای است.



بهشت، دارای باغ‌های گوناگون است:
... جنت تجری من تحتها الانهـر...
بشارت ده كه باغ‌هايى از بهشت براى آنهاست كه نهرها از زير درختانش جاريست.

«بشارت» خبر دادن از چیزی است که موجب خوشحالی شود، و «جنت» از ریشه «جن» به معنای ستر (پنهان شد) باغی است که دارای درخت خرما و درختان دیگر باشد، و چون درختان باغ بر اثر تراکم و انبوهی شاخه‌هایشان، زمین را می‌پوشانند به آن «جنت» گفته می‌شود.
اگر آب جاری از بزرگترین نعمت‌ها و لذت‌ها نبود خدای سبحان «جنات» را با «انهار» که از زیر درختان آن جاری است در یک ردیف و مانند دو شیء جدایی ناپذیر نمی‌آورد. نسبت روان شدن به «انهار». اسناد مجازی است، نظیر گفته عرب: بنو فلان یطاهم الطریق یعنی راه با فرزندان فلانی همراهی می‌کند، (که در این مورد نیز مشی و راه رفتن مجازا به خود طریق اسناد داده شده است).
«جنات» به صورت نکره ذکر شده، زیرا بهشت محل دریافت پاداش است و دارای باغ‌های بسیاری است که بر حسب مقام و منزلت و شایستگی افراد و گروه‌هایی که اهل بهشت هستند، درجه بندی شده است، ولی «انهار» به صورت معرفه آمده، زیرا «جنس» آن اراده شده است، چنان که گفته می‌شود: فلانی را باغی است که در آن آب جاری، انگور و انواع میوه‌ها وجود دارد.

آری این باغ‌های بهشتی بر خلاف غالب باغ‌های این جهان، هرگز آب روان از پای درختانش قطع نمی‌شود. و بر خلاف مواهب مادی این جهان که بسیار زودگذر و ناپایدار است جاودانی و ابدی است.


بهشت، دارای باغ‌های خرم و سرسبز با درختانی انبوه است:
... والذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت فی روضـات الجنات...
كسانى كه ایمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند در باغ‌هاى بهشتند و هر چه بخواهند نزد پروردگارشان براى آنها فراهم است.‌

«روضه» به زمین سرسبز و «جنة» به زمینی که دارای درختان به هم پیچیده باشد، می‌گویند.

روضات جمع روضة به معنی محلی است که آب و درخت فراوان دارد لذا به باغ‌های خرم و سرسبز روضة اطلاق می‌شود، از این تعبیر به خوبی استفاده می‌شود که باغ‌های بهشت متفاوت است، و مؤمنان صالح العمل در بهترین باغ‌های بهشت جایشان است، و مفهوم این سخن این است که مؤمنان گنهکار هنگامی که مشمول عفو خدا شوند به بهشت راه می‌یابند هر چند جای آنها در روضات نیست.


فاما الذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت فهم فی روضة یحبرون.
امّا آنان كه ایمان آورده و اعمال صالح انجام دادند، در باغى از بهشت شاد و مسرور خواهند بود.

یحبرون از ماده حبر (بر وزن قشر) به معنی اثر جالب و خوب است، و به حالت شادی و سروری که آثار آن در چهره ظاهر گردد نیز گفته می‌شود و از آنجا که قلب بهشتیان چنان مالامال از شادی و سرور است که آثار آن در تمام وجودشان ظاهر می‌گردد این تعبیر در مورد آنها به کار رفته.
روضة به معنی محلی است که آب و درخت فراوان دارد، لذا به باغ‌های خرم و سرسبز روضة اطلاق می‌شود، و اگر می‌بینیم در اینجا این کلمه به صورت نکره آمده است برای تعظیم و بزرگداشت آن است، یعنی در بهترین و برترین باغ‌های زیبا و سرورانگیز بهشت غرق نعمت خواهند بود.


باغ بهشت، دارای درختانی به هم پیچیده است:
... الجنة.... .«جنة» به زمینی گفته می‌شود که دارای درختان به هم پیچیده باشد.


.. جنتی.
چه تعبیرات جالب و دل انگیز و روح پروری؟ که لطف و صفا و آرامش و اطمینان از آن می‌بارد! دعوت مستقیم پروردگار، از نفوسی که در پرتو ایمان به حالت اطمینان و آرامش رسیده‌اند. دعوت از آنها برای بازگشت به سوی پروردگارشان به سوی مالک و مربی و مصلحشان.
دعوتی که آمیخته با رضایت طرفینی است، رضایت عاشق دلداده از معشوق، و رضایت محبوب و معبود حقیقی و به دنبال آن تاج افتخار عبودیت را بر سر او نهادن، و به لباس بندگی مفتخرش کردن، و در سلک خاصان درگاه او را جای دادن! و سپس دعوت از او برای ورود در بهشت، آنهم با تعبیر وارد بهشتم شو که نشان می‌دهد میزبان این میهمانی تنها و تنها ذات مقدس او است، عجب دعوتی! عجب میزبانی! و عجب میهمانی! منظور از نفس در اینجا همان روح آدمی است.


ابراهیم علیه‌السلام، خواستار باغی پر نعمت در بهشت، از خداوند بود:
واجعلنی من ورثة جنة النعیم.
و مرا وارثان بهشت پر نعمت گردان!
حضرت ابراهیم علیه‌السلام افق دید خود را از این دنیا برگرفته و متوجه سراى جاودانه آخرت مى‌کند و به این دعا پرداخته چنین مى‌گوید: خداوندا مرا از وارثان بهشت پر نعمت قرار ده (و اجعلنى من ورثة جنة النعیم ) بهشتی که نعمت‌های معنوی و مادی در آن موج می‌زند، نعمت‌هایی که نه زوالی دارد، و نه ملالی، نعمت‌هایی که برای ما زندانیان جهان دنیا حتی قابل درک نیست نه از مغزهایمان گذشته و نه چشم‌هایمان دیده و نه گوش‌هایمان شنیده است!.
سابقا گفته‌ایم تعبیر به ارث در مورد بهشت یا به خاطر آنست که ارث به معنی دستیابی به نعمتی است بی رنج و تعب و مسلما آن همه نعمت‌های بهشتی در برابر طاعات ناچیز ما موهبتی بی رنج و تعب است، و یا به خاطر آنست که طبق روایات هر انسانی خانه‌ای در بهشت و خانه‌ای در دوزخ دارد هنگامی که دوزخی شود خانه بهشتی‌اش به دیگران می‌رسد.


۱. بقره/سوره۲، آیه۲۵.    
۲. آل عمران/سوره۳، آیه۱۵.    
۳. آل عمران/سوره۳، آیه۱۳۶.    
۴. آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۵.    
۵. آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۸.    
۶. نساء/سوره۴، آیه۱۳.    
۷. نساء/سوره۴، آیه۵۷.    
۸. نساء/سوره۴، آیه۱۲۲.    
۹. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۱۰. مائده/سوره۵، آیه۶۵.    
۱۱. مائده/سوره۵، آیه۸۵.    
۱۲. مائده/سوره۵، آیه۱۱۹.    
۱۳. توبه/سوره۹، آیه۲۱.    
۱۴. توبه/سوره۹، آیه۷۲.    
۱۵. توبه/سوره۹، آیه۸۹.    
۱۶. توبه/سوره۹، آیه۱۰۰.    
۱۷. یونس/سوره۱۰، آیه۹.    
۱۸. رعد/سوره۱۳، آیه۲۳.    
۱۹. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۳.    
۲۰. حجر/سوره۱۵، آیه۴۵.    
۲۱. نحل/سوره۱۶، آیه۳۱.    
۲۲. کهف/سوره۱۸، آیه۳۱.    
۲۳. کهف/سوره۱۸، آیه۱۰۷.    
۲۴. مریم/سوره۱۹، آیه۶۰.    
۲۵. مریم/سوره۱۹، آیه۶۱.    
۲۶. طه/سوره۲۰، آیه۷۶.    
۲۷. حج/سوره۲۲، آیه۱۴.    
۲۸. حج/سوره۲۲، آیه۲۳.    
۲۹. حج/سوره۲۲، آیه۵۶.    
۳۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۱۰.    
۳۱. لقمان/سوره۳۱، آیه۸.    
۳۲. سجده/سوره۳۲، آیه۱۹.    
۳۳. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۳.    
۳۴. صافات/سوره۳۷، آیه۴۳.    
۳۵. ص/سوره۳۸، آیه۵۰.    
۳۶. غافر/سوره۴۰، آیه۸.    
۳۷. شوری/سوره۴۲، آیه۲۲.    
۳۸. دخان/سوره۴۴، آیه۵۲.    
۳۹. محمد/سوره۴۷، آیه۱۲.    
۴۰. فتح/سوره۴۸، آیه۵ و ۱۷.    
۴۱. ذاریات/سوره۵۱، آیه۱۵.    
۴۲. طور/سوره۵۲، آیه۱۷.    
۴۳. قمر/سوره۵۴، آیه۵۴.    
۴۴. رحمن/سوره۵۵، آیه۴۶.    
۴۵. رحمن/سوره۵۵، آیه۶۲.    
۴۶. واقعه/سوره۵۶، آیه۱۲.    
۴۷. حدید/سوره۵۷، آیه۱۲.    
۴۸. مجادله/سوره۵۸، آیه۲۲.    
۴۹. صف/سوره۶۱، آیه۱۲.    
۵۰. تغابن/سوره۶۴، آیه۹.    
۵۱. طلاق/سوره۶۵، آیه۱۱.    
۵۲. تحریم/سوره۶۶، آیه۸.    
۵۳. قلم/سوره۶۸، آیه۳۴.    
۵۴. مرسلات/سوره۷۷، آیه۳۵.    
۵۵. مدثر/سوره۷۴، آیه۴۰.    
۵۶. نبا/سوره۷۸، آیه۱۶.    
۵۷. بروج/سوره۸۵، آیه۱۱.    
۵۸. بینه/سوره۹۸، آیه۸.    
۵۹. تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، ج۱، ص۸۶.    
۶۰. تفسیر نمونه، مکارم، ج۲، ص۴۶۱.    
۶۱. شوری/سوره۴۲، آیه۲۲.    
۶۲. مجمع البیان، طبرسی، ج۹، ص۴۷.    
۶۳. تفسیر نمونه، مکارم، ج۲۰، ص۴۰۴.    
۶۴. روم/سوره۳۰، آیه۱۵.    
۶۵. تفسیر نمونه، مکارم، ج۱۶، ص۳۷۹.    
۶۶. مجمع البیان، طبرسی، ج۹، ص۴۷.    
۶۷. بقره/سوره۲، آیه۸۲.    
۶۸. بقره/سوره۲، آیه۱۱۱.    
۶۹. بقره/سوره۲، آیه۲۱۴.    
۷۰. بقره/سوره۲، آیه۲۲۱.    
۷۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۳۳.    
۷۲. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۲.    
۷۳. آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۵.    
۷۴. نساء/سوره۴، آیه۱۲۴.    
۷۵. مائده/سوره۵، آیه۷۲.    
۷۶. اعراف/سوره۷، آیه۴۰.    
۷۷. اعراف/سوره۷، آیه۴۲.    
۷۸. اعراف/سوره۷، آیه۴۳.    
۷۹. اعراف/سوره۷، آیه۴۴.    
۸۰. اعراف/سوره۷، آیه۴۶.    
۸۱. اعراف/سوره۷، آیه۴۹.    
۸۲. اعراف/سوره۷، آیه۵۰.    
۸۳. توبه/سوره۹، آیه۱۱۱.    
۸۴. یونس/سوره۱۰، آیه۲۶.    
۸۵. هود/سوره۱۱، آیه۲۳.    
۸۶. هود/سوره۱۱، آیه۱۰۸.    
۸۷. رعد/سوره۱۳، آیه۳۵.    
۸۸. نحل/سوره۱۶، آیه۳۲.    
۸۹. مریم/سوره۱۹، آیه۶۰.    
۹۰. مریم/سوره۱۹، آیه۶۳.    
۹۱. فرقان/سوره۲۵، آیه۱۵.    
۹۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۲۴.    
۹۳. شعراء/سوره۲۶، آیه۸۵.    
۹۴. شعراء/سوره۲۶، آیه۹۰.    
۹۵. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۸.    
۹۶. یس/سوره۳۶، آیه۲۶.    
۹۷. یس/سوره۳۶، آیه۵۵.    
۹۸. زمر/سوره۳۹، آیه۷۳.    
۹۹. زمر/سوره۳۹، آیه۷۴.    
۱۰۰. غافر/سوره۴۰، آیه۴۰.    
۱۰۱. فصلت/سوره۴۱، آیه۳۰.    
۱۰۲. شوری/سوره۴۲، آیه۴۲ ۷.    
۱۰۳. زخرف/سوره۴۳، آیه۷۰.    
۱۰۴. زخرف/سوره۴۳، آیه۷۲.    
۱۰۵. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۴ - ۱۶.    
۱۰۶. محمد/سوره۴۷، آیه۶.    
۱۰۷. محمد/سوره۴۷، آیه۱۵.    
۱۰۸. ق/سوره۵۰، آیه۳۱.    
۱۰۹. نجم/سوره۵۳، آیه۱۵.    
۱۱۰. واقعه/سوره۵۶، آیه۸۹.    
۱۱۱. حدید/سوره۵۷، آیه۲۱.    
۱۱۲. حشر/سوره۵۹، آیه۲۰.    
۱۱۳. تحریم/سوره۶۶، آیه۱۱.    
۱۱۴. قلم/سوره۶۸، آیه۱۷.    
۱۱۵. حاقه/سوره۶۹، آیه۲۲.    
۱۱۶. معارج/سوره۷۰، آیه۳۸.    
۱۱۷. انسان/سوره۷۶، آیه۱۲.    
۱۱۸. نازعات/سوره۷۹، آیه۴۱.    
۱۱۹. تکویر/سوره۸۱، آیه۳۱.    
۱۲۰. غاشیه/سوره۸۸، آیه۱۰.    
۱۲۱. فجر/سوره۸۹، آیه۳۰.    
۱۲۲. تفسير نمونه، مکارم، ج‌۲۶، ص۴۷۶.    
۱۲۳. شعراء/سوره۲۶، آیه۸۵.    
۱۲۴. تفسیر نمونه، مکارم، ج۱۵، ص۲۶۳.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «باغ‌های بهشت».    
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «باغ‌های بهشت».    



جعبه ابزار