حکایت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حکایت باز گفتن گفتار فردی دیگر است.
حکایت: بازگفتن گفتار دیگرى، نشان دادن از چیزى.
از آن در باب
صلات و نیز به مناسبت در باب
اجتهاد و
تقلید سخن گفته‌اند.
هنگام شنیدن
اذان، اعم از
اذان اعلام و
اذان نماز، حکایت فصلهاى آن
مستحب است.
حکایت با بازگفتن فصول
اذان بلافاصله پس از اداى هرفصل از سوى
مؤذن، تحقق مى‌یابد؛
لیکن
مستحب است هنگام شنیدن
شهادت به
توحید (اشْهَدُ انْ لا الٰهَ الّا اللّٰه) و
شهادت به
نبوت (اشْهَدُ انَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّٰه) بگوید: «وَ انَا اشْهَدُ انْ لا الٰهَ الّا اللّٰه وَ اشْهَدُ انَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّٰه اکتَفى بِهِما عَمَّن ابىٰ وَ جَحَدَ وَ اعینُ بِهِما مَنْ اقَرَّ وَ شَهِدَ»
و پس از شنیدن هر یک از «
حیعلات» (حَىَّ عَلَى الصَّلاة، حَىَّ عَلَى الفَلاح و حَىَّ عَلَى خَیرِ العَمَل)
حولقه (لاحَوْلَ وَ لاقُوَّةَ إلّا باللّٰه) بگوید.
برخى، حکایت
اقامه را نیز
مستحب دانسته‌اند.
هرچند قول منسوب به مشهور اختصاص
استحباب آن به
اذان است.
سزاوار است حکایت «قَدْ قامَتِ الصَلاة» بدین گونه باشد: «اللٰهُمَ اقِمْها وَ ادِمْها وَ اجْعَلْنى مِن خَیرِ صالِحى اهْلِها».
حکایت اذان در حال
نماز نیز بنابر نظر گروهى
مشروع است لیکن «
حیعلات» را باید به «
حولقه» تبدیل کند و در صورت عدم تبدیل
نماز باطل مى‌شود.
حکایت
اذان و
اقامه‌اى که از مثل رادیو و تلویزیون غیر مستقیم شنیده مى‌شود بنابر تصریح برخى
مستحب نیست.
با حکایت همه فصول
اذان و
اقامه، بدون تبدیل «
حیعلات» به «
حولقه» نیازى به گفتن
اذان و
اقامه براى
نماز نیست. البته برخى اکتفا به حکایت آن دو را به
قصد حکایت جهت
نماز مقید کرده‌اند.
در
صحت قرائت نماز،
قصد حکایت
قرآن شرط است؛ از این رو، اگر
حمد و سوره را بدون
قصد حکایت
قرآن، بلکه تنها به
قصد انشاء مضمون آن بخواند
نماز باطل خواهد بود
در تحقّق
غیبت فرقى بین قول و فعلى که حکایت از وجود
عیب مى‌کند نیست.
حکایت صدا و
لهجه مؤمن ان یک منطقه یا قومیت به
قصد خنداندن و سرگرمى در صورتى که موجب
هتک حرمت آنان نشود بنابر تصریح بعضى
جایز است.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص ۳۴۷
