دعا برای شرح صدر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
قرآن کریم به مطلوبیت دعا برای بهره مندی از
شرح صدر، در
تبلیغ رسالت الهی اشاره شده است.
در
آیه ۲۴
سوره طه به مطلوبیت
دعا رای بهره مندی از
شرح صدر، در تبلیغ رسالت الهی اشاره شده است:
«اذهب الی فرعون انه طغی؛
قال رب اشرح لی صدری
به سوی
فرعون برو که او به سرکشی برخاسته است• گفت پروردگارا سینهام را گشاده گردان.»
آیات چهارگانه اول این
سوره که از
آیه " رب اشرح لی صدری" شروع میشود بی ارتباط به امر
نبوت نیست، چون امر نبوت عبارت است از تلقی و گرفتن عقاید
دین و احکام عملی آن از ساحت مقدس ربوبی، که آن نیز به داشتن شرح صدر و آن سه تای دیگر نیازمند است.
پس جمله" رب اشرح لی صدری" از باب
استعاره تخییلیه و
استعاره به کنایه است، چون" شرح" به معنای گشاد کردن و باز کردن است، گویا
سینه انسان را که
قلب در آن جای دارد ظرفی فرض کرده که آنچه از طریق مشاهده و ادراک در آن وارد میشود جای میگیرد، و در آن انباشته میشود، و اگر آنچه وارد میشود امری عظیم یا ما فوق طاقت بشری باشد
سینه نمیتواند در خود جایش دهد، ناگزیر محتاج میشود به اینکه آن را شرح دهند و باز کنند، تا گنجایشش بیشتر گردد. و
موسی علیهالسّلام رسالتی را که
خدا بر او مسجل کرد بزرگ شمرد، چون از شوکت و قوت
قبطیان آگاه بود، مخصوصا از این جهت که فرعون طاغی در راس آنان قرار داشت، فرعونی که با
خدا بر سر
ربوبیت منازعه نموده به بانک بلند میگفت" انا ربکم الاعلی "، و نیز از ضعف و
اسارت بنی اسرائیل در میان
آل فرعون با خبر بود، و میدانست چقدر جاهل و کوتاه فکرند، و گویا خبر داشت که دعوتش چه شدائد و مصائبی به بار میآورد، و چه فجایعی را باید ناظر باشد، از سوی دیگر حال خود را هم میدانست که تا چه حد در راه
خدا بی طاقت و کم تحمل است، آری او به هیچ وجه طاقت نداشت
ظلم قبطیان را ببیند، داستان کشتن آن قبطی، و نیز داستان آب کشیدنش بر سر
چاه مدین برای دخترانی که حریف مردان نبودند، شاهد ابا داشتن او از ظلم و ذلت است، و از سوی دیگر زبانش- که خود یگانه اسلحه است برای کسی که میخواهد
دعوت و رسالت خدای را تبلیغ کند- لکنتی داشت که نمیتوانست آن طور که باید مقاصد خود را برساند.
به همین جهات عدیده از پروردگارش درخواست کرد که برای حل این مشکلات اولا
سعه صدر به او بدهد تا تحملش زیاد شود، و محنتهایی که
رسالت برایش به بار میآورد و شدائدی که در پیش رویش و در مسیر دعوتش دارد آسان گردد، لذا عرضه داشت" رب اشرح لی صدری".
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «دعا برای شرح صدر ».