• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

روزنامه باختر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


روزنامه باختر، نشریه‌ای که از ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۰ ش، در اصفهان و از ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۵ ش، در تهران انتشار می‌یافت.



پس از تعطیلی مجله باختر در ۱۳۱۴ ش، روزنامه باختر به مدیریت نصرالله سیف پور فاطمی بلافاصله منتشر شد.


این روزنامه ابتدا هفتگی و پس از مدتی هفته‌ای سه شماره منتشر می‌شد.


مدتی پیش از شهریور ۱۳۲۰ چون سیف پور فاطمی شهردار شیراز شد، مدیریت روزنامه به برادر کوچک‌تر وی حسین فاطمی محوّل گردید و پس از عزیمت حسین فاطمی به تهران، در شهریور ۱۳۲۰، مدتی روزنامه تعطیل شد.


روزنامه باختر چاپ اصفهان معمولاً در چهار صفحه با چاپ سربی و به قطع بزرگ منتشر می‌شد، و تنظیم مقالات آن را مدتی محمد حسین میرزا فصیح به عهده داشت.
انتشار این روزنامه برای صاحب امتیاز و مدیر آن شهرتی به همراه آورد و سیف پور فاطمی به عضویت انجمن شهر و پس از مدتی به شهرداری شیراز انتخاب شد.
[۱] محمد صدرهاشمی، تاریخ جراید و مجلات ایران، ج۲، ص۲ـ۳، اصفهان ۱۳۶۳ ش.



حسین فاطمی پس از قطع شدن همکاریش با احمد ملکی
[۲] احمد ملکی، تاریخچه جبهه ملی، تهران (تاریخ مقدمه ۱۳۳۲ ش).
به فکر ادامه انتشار باختر در تهران افتاد و اولین شماره دوره جدید آن در ۱۴ تیر۱۳۲۱ به صاحب امتیازی نصرالله سیف پور فاطمی و سردبیری حسین فاطمی انتشار یافت.


لحن و مشی روزنامه به‌طور کلی با دوره‌های پیشین متفاوت بود و در اغلب سرمقاله‌ها، به قلم حسین فاطمی، به مسئولان دولتی شدیداً حمله شده است.


روزنامه باختر تهران در حدود چهارسالی که منتشر می‌شد ( ۱۴ تیر ۱۳۲۱ـ۱۲ فروردین ۱۳۲۵) چندین بار توقیف شد و طولانی‌ترین مدت توقیف‌های آن یکی از ۳۰ فروردین تا ۱۱ خرداد ۱۳۲۲ و دیگری از ۲۷ خرداد تا ۲ دی ۱۳۲۲ بود.
سرمقاله و گزارشی بسیار هتّاکانه بر ضد نخست وزیر وقت، علی سهیلی، و دولت او که در آن‌ها نه تنها به انتقاد سیاسی بلکه به مسائل خصوصی و خانوادگی علی سهیلی نیز پرداخته شده بود، موجب توقیف اخیر روزنامه شد.


روزنامه باختر تهران حاوی سرمقاله و خبرهای مجلس و تفسیر اخبار روز بود.
در بیش‌تر شماره‌های سال‌های جنگ جهانی دوم نقشه‌هایی از آخرین تحولات جنگ در آن چاپ می‌شد که در مطبوعات آن دوره ایران کم سابقه بود.
از اولین شماره‌های این روزنامه در تهران، اخبار محاکمه‌های سرپاس مختاری، رئیس شهربانی و اطلاعات دوره رضاخان، دکتر احمدی مأمور قتل زندانیان سیاسی، و دیگر هم‌دست‌انشان، حتی متن کامل پرونده‌ها و ادعانامه‌ها در آن درج می‌شد که از جمله اسناد دست اول ماجراست و کمتر روزنامه‌ای به این تفصیل بدان پرداخته است.
باختر از ۹ بهمن ۱۳۲۱ هر جمعه ویژه‌نامه‌ای منتشر می‌کرد که کاملاً غیرسیاسی و تفریحی بود.


از نویسندگانی که با روزنامه باختر همکاری داشتند می‌توان محمد محیط طباطبایی، محمدحسین استخر، محمدرضا جلالی نائینی، مهدی حمیدی شیرازی، نصرالله شیفته، رحیم زاده صفوی، رحمت مصطفوی، جهانگیر افخمی، و سعید فاطمی را نام برد.


باختر که صبح‌ها منتشر می‌شد، پس از رفع توقیف، در دی ماه ۱۳۲۱، به روزنامه عصر تبدیل شد.
پس از پایان دوره چهاردهم مجلس و رفتن سیف پور به اروپا و امریکا، باختر کاملاً در اختیار حسین فاطمی قرار گرفت.
در دوره‌های توقیف روزنامه گاهی روزنامه تجدّد ایران با امتیاز محمد محیط طباطبایی به جای آن منتشر می‌شد.
روزنامه باختر، به دنبال سفر حسین فاطمی به اروپا برای ادامه تحصیل، در فروردین ۱۳۲۵ تعطیل شد، و پس از آن‌که فاطمی در ۱۳۲۸ ش به ایران بازگشت، روزنامه دیگری به نام باخترامروز، دایر کرد.


(۱) باختر (روزنامه)، ۱۳۱۴ـ۱۳۲۵ ش.
(۲) نصرالله شیفته، زندگینامه و مبارزات شهید دکتر حسین فاطمی، تهران ۱۳۶۴ ش.
(۳) محمد صدرهاشمی، تاریخ جراید و مجلات ایران، اصفهان ۱۳۶۳ ش.
(۴) احمد ملکی، تاریخچه جبهه ملی، تهران (تاریخ مقدمه ۱۳۳۲ ش).

 
۱. ↑ محمد صدرهاشمی، تاریخ جراید و مجلات ایران، ج۲، ص۲ـ۳، اصفهان ۱۳۶۳ ش.
۲. ↑ احمد ملکی، تاریخچه جبهه ملی، تهران (تاریخ مقدمه ۱۳۳۲ ش).



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «روزنامه باختر»، شماره۹۳.    



جعبه ابزار