از راههاى شناخت ظهرشرعی نصب شاخص بر زمین است. با نصب شاخص پس از طلوع خورشیدسایه آن به سمت مغرب خواهد بود. هر چه خورشید بالاتر رود، سایهشاخص کوتاهتر مىگردد.
با قرار گرفتن خورشید در وسط آسمان، در صورتى که عمودى بتابد، سایه از بین مىرود؛ اما اگر مقدارى متمایل بتابد، سایهاى کوتاه در ناحیه شمال یا جنوب باقى مىماند.
با تمایل آفتاب به سمت مغرب،سایهزوال یافته شاخص در سمت مشرق پدید مىآید و یا اگر چیزى از آن مانده بود، در سمت مشرق افزایش مىیابد و هرچه خورشید به سمت مغرب مىرود، سایه بلندتر مىشود. این افزایش دوباره سایهشاخص پس از کاهش و یا پیدایش سایه پس از برطرف شدن، از راههاى شناخت ظهر شرعى است.
چنان که وقت نافله ظهر از زوال تا رسیدن سایهشاخص به اندازه دو قدم (دو هفتم شاخص) و نافله عصر از زوال تا رسیدن سایهشاخص به اندازه چهار قدم(چهار هفتم شاخص)است.
