• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شاخص

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



چوب یا چیزى مانند آن که براى تعیین ظهر شرعى به صورت عمودى بر زمین نصب مى‏کنند را شاخص می‌گویند. از آن در باب صلات نام برده‏اند.




از راههاى شناخت ظهر شرعى نصب شاخص بر زمین است. با نصب شاخص پس از طلوع خورشید سایه آن به سمت مغرب خواهد بود. هر چه خورشید بالاتر رود، سایه شاخص کوتاه‏تر مى‏گردد.
با قرار گرفتن خورشید در وسط آسمان، در صورتى که عمودى بتابد، سایه از بین مى‏رود؛ اما اگر مقدارى متمایل بتابد، سایه‏اى کوتاه در ناحیه شمال یا جنوب باقى مى‏ماند.
با تمایل آفتاب به سمت مغرب،سایه زوال یافته شاخص در سمت مشرق پدید مى‏آید و یا اگر چیزى از آن مانده بود، در سمت مشرق افزایش مى‏یابد و هرچه خورشید به سمت مغرب مى‏رود، سایه بلندتر مى‏شود. این افزایش دوباره سایه شاخص پس از کاهش و یا پیدایش سایه پس از برطرف شدن، از راههاى شناخت ظهر شرعى است.



به قول مشهور، وقت فضیلت نماز ظهر
[۵] التنقیح (الصلاة) ج۱، ص۲۰۷.
و نیز وقت نماز جمعه
[۷] روض الجنان ج۲، ص۷۵۵.
از اول زوال تا رسیدن سایه شاخص به اندازه آن است.



وقت فضیلت نماز عصر از زمان رسیدن سایه شاخص به اندازه آن تا زمان دو برابر شدن سایه است
[۹] التنقیح (الصلاة) ج۱، ص۲۰۷.




چنان که وقت نافله ظهر از زوال تا رسیدن سایه شاخص به اندازه دو قدم (دو هفتم شاخص) و نافله عصر از زوال تا رسیدن سایه شاخص به اندازه چهار قدم(چهار هفتم شاخص)است.


 
۱. جواهر الکلام ج۷، ص۹۷.    
۲. العروة الوثقى‌ ج۲، ص۲۵۱.    
۳. مستمسک العروة ج۵، ص۶۵.    
۴. العروة الوثقى‌ ج۲، ص۲۵۰-۲۵۱    
۵. التنقیح (الصلاة) ج۱، ص۲۰۷.
۶. جواهر الکلام ج۱۱، ص۱۳۴-۱۳۷.    
۷. روض الجنان ج۲، ص۷۵۵.
۸. العروة الوثقى‌ ج۲، ص۲۵۰-۲۵۱.    
۹. التنقیح (الصلاة) ج۱، ص۲۰۷.
۱۰. جواهر الکلام ج۷، ص۱۷۰-۱۷۱.    
۱۱. الروضة البهیة ج۱، ص۴۸۷-۴۸۸.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۵۸۳.    



جعبه ابزار