خورشید

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

خورشید به معنای آفتاب است. از آن در بابهای طهارت، صلات و نکاح سخن رفته است.

---

خورشید از مطهرات است که با شرایطی اشیای نجس شده زیر را پاک می‏کند: زمین و اشیای غیر منقول، چون ساختمان و چیزهایی که در آن به کار رفته، مانند درو پنجره و حتی میخی که به دیوار کوبیده شده است.
سنگ، خاک، گل و مانند آن که بر روی زمین است حکم زمین را دارد و با برداشتن از روی زمین حکم سایر منقولات را پیدا می‏کند. درختان و گیاهان قبل از چیدن نیز همین حکم را دارند.
ثبوت حکم نسبت به میوه بر درخت محل بحث است. از منقولات، حصیر و بوریا نیز بنابر مشهور ملحق به زمین‏اند. خورشید، اشیای یاد شده را که به بول یا- بنابر مشهور- هر نجاست مایع یا جامد دیگری که عین آن زائل شده و رطوبتش باقی مانده، نجس شده باشد، پاک می‏کند.بنابر قول مشهور پاک کنندگی خورشید در موارد یادشده همچون پاک کنندگی آب، مطلق است و اختصاص به جهتی خاص ندارد. قول مقابل مشهور، حصول طهارت از حیث جواز سجده بر آن است نه جهات دیگر از قبیل زدن دست تر بر آن.

۱.۱ - شرایط پاک کنندگی خورشید

خورشید با شرایط زیر اشیای یاد شده را پاک می‏کند:
۱. خشکی نجاست مستند به تابش خورشید باشد و بین شی‏ء نجس و خورشید مانعی وجود نداشته باشد؛ بنابر این، تابیدن خورشید از پس ابر بر شی‏ء نجس، آن را پاک نمی‏کند، مگر آنکه ابر، نازک باشد و عرفاً مانع محسوب نگردد. همچنین خورشید به تنهایی چیز نجس را خشک کند؛ بنابر این اگر شی‏ء نجس به وسیله خورشید و باد خشک شود، پاک نمی‏گردد، مگر آنکه باد به قدری کم باشد که عرفاً نگویند در خشک کردن چیز نجس تأثیر داشته است. در اینکه خشک شدن چیز نجس با انعکاس نور خورشید از مثل آینه موجب پاک شدن آن است یا نه، اختلاف است.
۲. زوال عین نجاست قبل از تابیدن آفتاب؛ بنابر این، نجاستهایی همچون خون که با خشک شدن، جرم آن باقی می‏ماند مشمول این حکم نیست.
۳. تر بودن شی‏ء نجس. در صورت خشک بودن آن، بنابر مشهور میان متأخران اگر با آب، تر شود و سپس خورشید آن را خشک کند پاک می‏گردد.

۱.۲ - احکام خورشید

خورشید همان گونه که ظاهر زمین را پاک می‏کند باطن آن را نیز که متصل به ظاهر نجس آن است با تابیدن بر آن و خشک کردن پاک می‏گرداند.
تخلی رو به قرص خورشید و ماه در فضای باز در صورتی که حائلی بین عورت و خورشید یا ماه وجود نداشته باشد بنابر مشهور مکروه است.چنان که آمیزش در برابر خورشید بدون ساتر و مانع مکروه است.
وضو گرفتن با آب ظرف گرم شده با آفتاب بنابر مشهور کراهت دارد.
خورشید گرفتگی سبب وجوب نماز آیات می‏شود.
خواندن نماز مستحب هنگام طلوع یا غروب خورشید کراهت دارد.
وقت نماز ظهر هنگام زوال خورشید است.
در اینکه غروب شرعی با پنهان شدن قرص خورشید از افق محقق می‏شود یا با ناپدید شدن سرخی مشرق اختلاف است. مشهور قول دوم است.

---