شَنئان (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَنئان:
(شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ) شَنئان: از مادّۀ
«شنأ» به معنى «خصومت و دشمن داشتن» است، بعضى گويند كه واژه
«شنئان» (به فتح نون) مصدر است و به سكون «نون» نيز خوانده شده است.
به موردی از کاربرد شَنئان در
قرآن، اشاره می‌شود:
اين بخش از آيه مى‌فرمايد:
«...و خصومت به جمعيتى كه شما را از آمدن به
مسجد الحرام (در سال حديبيه) مانع شدند نبايد شما را وادار به تعدى و تجاوز كند...»
و به عبارت ديگر:
اگر جمعى از بت‌پرستان در دوران جاهليت (در جريان حديبيه) مزاحم زيارت شما از خانه
خدا شدند و نگذاشتند مناسک زيارت خانه خدا را انجام دهيد، «نبايد اين جريان سبب شود كه بعد از
اسلام آن‌ها، كينه‌هاى ديرينه را زنده كنيد و مانع آن‌ها از زيارت خانه خدا شويد».
اين حكم گرچه در مورد زيارت خانه خدا نازل شده است، ولى در حقيقت يک قانون كلى از آن استفاده مى‌شود كه
مسلمان نبايد «كينه‌توز» باشد و حوادثى را كه در زمان‌هاى گذشته واقع شده بار ديگر در فكر خود زنده كند و در صدد انتقام برآيد.
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تُحِلُّواْ شَعَآئِرَ اللّهِ وَ لاَ الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَ لاَ الْهَدْيَ وَ لاَ الْقَلآئِدَ وَ لا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّن رَّبِّهِمْ وَ رِضْوَانًا وَ إِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُواْ وَ لاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُواْ وَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَ التَّقْوَى وَ لاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ اتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ) علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: وقتى گفته مى‌شود: جرمه و يجرمه معنايش اين است كه او را وادار به جرم كرد و اگر معصيت را هم جريمه مى‌گويند چون وبال و عقوبت آن را كه يا مال است و يا شكنجه بر آدمى تحميل مى‌شود.
راغب گفته است: اصل در معناى ماده جيم- را- ميم بريدن است
و كلمه: شنان به معناى دشمنى و بغض است، و اينكه فرمود: ان صدوكم، معنايش اين است كه شما را از داخل شدن در مسجد الحرام منع كردند و اين جمله يا بدل از شنان است و يا عطف بيان مى‌باشد.
و حاصل معناى آيه اين است كه: (اين كينه و دشمنى كه آن‌ها نگذاشتند شما داخل مسجد الحرام بشويد، شما را وادار نكند بر اينكه بر آنان تعدى كنيد و حال آنكه خدا شما را بر آنان مسلط كرده، وبال اين جرم بر شما تحميل نشود).
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «شَنئان»، ج۲، ص۵۳۰.
