فسق بنی اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فِسق، به ارتکاب
گناه و ترک فرمان
خدا اطلاق می‌شود.
گروهی از
بنی اسرائیل سابقه
فسق و تبهکاری داشتند.
«فبدل الذین ظـلموا قولا غیر الذی قیل لهم فانزلنا علی الذین ظـلموا رجزا من السماء بما کانوا یفسقون»؛ اما افراد
ستمگر ، این سخن را که به آنها گفته شده بود، تغییر دادند؛ (و به جای آن، جمله استهزاآمیزی گفتند؛) لذا بر ستمگران، در برابر این نافرمانی، عذابی از
آسمان فرستادیم. («با» در «بما کانوا...» سببیه و «ما» مصدریه است. فعل مضارع، آن گاه که همراه «کان» و مانند آن آورده شود، بر استمرار در
زمان گذشته دلالت دارد)
بنی اسرائیل ساکن
ایله در فسق و
تبهکاری پیشینه داشتند.
«وسـلهم عن القریة التی کانت حاضرة البحر اذ یعدون فی السبت اذ تاتیهم حیتانهم یوم سبتهم شرعا ویوم لایسبتون لاتاتیهم کذلک نبلوهم بما کانوا یفسقون»؛ و از آنها درباره (سرگذشت) شهری که در
ساحل دریا بود بپرس! زمانی که آنها در روزهای
شنبه ، تجاوز (و نافرمانی) خدا می‌کردند؛ همان هنگام که ماهیانشان، روز شنبه (که روز تعطیل و استراحت و
عبادت بود، بر سطح
آب ،) آشکار می‌شدند؛ امّا در غیر
روز شنبه، به سراغ آنها نمی‌آمدند؛ این چنین آنها را به چیزی
آزمایش کردیم که نافرمانی می‌کردند! (مقصود از «القریة» آبادی ایله _ شهری بین
شام و
مصر _ است. از داخل شدن «کان» بر فعل «یفسقون» استمرار و سابقه فسق فهمیده می‌شود.
)
بنی اسرائیل، مردمانی
فاسق ، از دیدگاه
موسی علیه السلام بودند.
«قال رب انی لا املک الا نفسی واخی فافرق بیننا وبین القوم الفـسقین»؛ (موسی) گفت: «پروردگارا! من تنها
اختیار خودم و برادرم را دارم، میان ما و این جمعیّت گنهکار، جدایی بیفکن!»
«قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة یتیهون فی الارض فلاتاس علی القوم الفـسقین»؛ خداوند (به موسی) فرمود: «این سرزمین (مقدس)، تا چهل
سال بر آنها ممنوع است (و به آن نخواهند رسید)؛ پیوسته در
زمین (در این بیابان)، سرگردان خواهند بود؛ و در باره (سرنوشت) این جمعیّت گنهکار، غمگین مباش!»
بسیاری از بنی اسرائیل عصر
بعثت ، فاسق و شکننده حدود و حریم
دین خویش بودند.
«لعن الذین کفروا من بنی اسرءیل علی لسان داود وعیسی ابن مریم ذلک بما عصوا وکانوا یعتدون»؛
کافران بنی اسرائیل، بر زبان
داوود و
عیسی بن مریم ،
لعن (و نفرین) شدند! این بخاطر آن بود که
گناه کردند، و تجاوز می‌نمودند.
«تری کثیرا منهم یتولون الذین کفروا...»؛ بسیاری از آنها را می‌بینی که کافران (و بت‌پرستان) را دوست می‌دارند (و با آنها طرح دوستی می‌ریزند)؛ نفس (سرکش) آنها، چه بد اعمالی از پیش برای (
معاد ) آنها فرستاد! که نتیجه آن،
خشم خداوند بود؛ و در
عذاب (الهی) جاودانه خواهند ماند.
«ولو کانوا یؤمنون بالله والنبی و مآ انزل الیه ما اتخذوهم اولیآء ولـکن کثیرا منهم فـسقون»؛ و اگر به خدا و
پیامبر (ص) و آنچه بر او نازل شده، ایمان می‌آوردند، (هرگز) آنان (کافران) را به دوستی
اختیار نمی‌کردند؛ ولی بسیاری از آنها فاسقند.
فسق دیرینه بنی اسرائیل ساکن ایله، عامل آزمون آنان با تسهیل ماهی گیری در روز
شنبه بود.
«وسـلهم عن القریة التی کانت حاضرة البحر اذ یعدون فی السبت اذ تاتیهم حیتانهم یوم سبتهم شرعا ویوم لایسبتون لاتاتیهم کذلک نبلوهم بما کانوا یفسقون»؛ و از آنها درباره (سرگذشت) شهری که در ساحل
دریا بود بپرس! زمانی که آنها در روزهای شنبه، تجاوز (و نافرمانی) خدا می‌کردند؛ همان هنگام که ماهیانشان،
روز شنبه (که روز تعطیل و استراحت و عبادت بود، بر سطح آب،)
آشکار می‌شدند؛ امّا در غیر روز شنبه، به سراغ آنها نمی‌آمدند؛ این چنین آنها را به چیزی آزمایش کردیم که نافرمانی می‌کردند! (برداشت مزبور بر این اساس است که «ما» در «بما کانوا» مصدریه باشد.یعنی به سبب فسق و تبهکاری گذشته شان، آنان را این گونه آزمودیم)
فسق بنی اسرائیل،
علت دوری از
سرزمین مقدس و سرگردانی چهل ساله آنان در بیابانها بود.
«قال رب انی لا املک الا نفسی واخی فافرق بیننا وبین القوم الفـسقین»؛ (موسی) گفت: «پروردگارا! من تنها اختیار خودم و برادرم را دارم، میان ما و این جمعیّت گنهکار، جدایی بیفکن!»
«قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة یتیهون فی الارض فلاتاس علی القوم الفـسقین»؛ خداوند (به موسی) فرمود: «این سرزمین (مقدس)، تا چهل سال بر آنها ممنوع است (و به آن نخواهند رسید)؛ پیوسته در زمین (در این
بیابان )، سرگردان خواهند بود؛ و در باره (سرنوشت) این جمعیّت گنهکار، غمگین مباش!»
فسق بنی اسرائیل، مانع
ایمان آوردن آنان به
خدا و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و
وحی الهی است.
«ولو کانوا یؤمنون بالله والنبی ومآ انزل الیه ما اتخذوهم اولیآء ولـکن کثیرا منهم فـسقون»؛ و اگر به خدا و پیامبر (ص) و آنچه بر او نازل شده، ایمان می‌آوردند، (هرگز) آنان (کافران) را به دوستی اختیار نمی‌کردند؛ ولی بسیاری از آنها فاسقند. (جمله «و لکن...»
علت ایمان نیاوردن بنی اسرائیل را بیان می‌کند
فسق گروهی از بنی اسرائیل، موجب محرومیت آنان از
هدایت الهی می‌باشد.
«واذ قال موسی لقومه یـقوم لم تؤذوننی وقد تعلمون انی رسول الله الیکم فلما زاغوا ازاغ الله قلوبهم والله لایهدی القوم الفـسقین»؛ (به یاد آورید) هنگامی را که
موسی به قومش گفت: «ای قوم من! چرا مرا آزار می‌دهید با اینکه می‌دانید من فرستاده خدا به سوی شما هستم؟!» هنگامی که آنها از
حق منحرف شدند، خداوند قلوبشان را منحرف ساخت؛ و خدا فاسقان را
هدایت نمی‌کند!
خداوند نسبت به گرفتاری فاسقان بنی اسرائیل به فرجامی شوم
تهدید کرد.
«وکتبنا له فی الالواح من کل شیء موعظة وتفصیلا لکل شیء فخذها بقوة وامر قومک یاخذوا باحسنها ساوریکم دار الفـسقین»؛ و برای او در
الواح اندرزی از هر موضوعی نوشتیم؛ و بیانی از هر چیز کردیم -«پس آن را با جدّیت بگیر! و به قوم خود بگو: به نیکوترین آنها عمل کنند! (و آنها که به مخالفت برخیزند، کیفرشان
دوزخ است؛) و بزودی جایگاه فاسقان را به شما نشان خواهم داد!»
خشم الهی و
عذاب همیشگی، کیفر فاسقان بنی اسرائیل است.
«تری کثیرا منهم یتولون الذین کفروا لبئس ما قدمت لهم انفسهم ان سخط الله علیهم وفی العذاب هم خــلدون»؛ بسیاری از آنها را می‌بینی که کافران (و بت‌پرستان) را
دوست می‌دارند (و با آنها طرح دوستی می‌ریزند)؛ نفس (سرکش) آنها، چه بد اعمالی از پیش برای (معاد) آنها فرستاد! که نتیجه آن،
خشم خداوند بود؛ و در عذاب (الهی) جاودانه خواهند ماند.
«... ولـکن کثیرا منهم فـسقون»؛ و اگر به خدا و پیامبر (ص) و آنچه بر او نازل شده، ایمان می‌آوردند، (هرگز) آنان (کافران) را به دوستی اختیار نمی‌کردند؛ ولی بسیاری از آنها فاسقند.
عذاب نازل شده بر گنهکاران
بنی اسرائیل ، سزای فسق و تبهکاری دیرینه آنان می‌باشد.
«فبدل الذین ظـلموا قولا غیر الذی قیل لهم فانزلنا علی الذین ظـلموا رجزا من السماء بما کانوا یفسقون»؛ اما افراد ستمگر، این سخن را که به آنها گفته شده بود، تغییر دادند؛ (و به جای آن، جمله استهزاآمیزی گفتند؛) لذا بر ستمگران، در برابر این نافرمانی، عذابی از
آسمان فرستادیم.
فسق و ستمگری
بنی اسرائیل ایله ، درپی دارنده
کیفر شدید الهی است.
«وسـلهم عن القریة التی کانت حاضرة البحر اذ یعدون فی السبت اذ تاتیهم حیتانهم یوم سبتهم شرعا ویوم لایسبتون لاتاتیهم کذلک نبلوهم بما کانوا یفسقون»؛ و از آنها درباره (سرگذشت) شهری که در
ساحل دریا بود بپرس! زمانی که آنها در روزهای شنبه، تجاوز (و نافرمانی) خدا می‌کردند؛ همان هنگام که ماهیانشان، روز شنبه (که روز تعطیل و استراحت و
عبادت بود، بر سطح آب،) آشکار می‌شدند؛ امّا در غیر روز شنبه، به سراغ آنها نمی‌آمدند؛ این چنین آنها را به چیزی آزمایش کردیم که نافرمانی می‌کردند!
«فلما نسوا ما ذکروا به انجینا الذین ینهون عن السوء واخذنا الذین ظـلموا بعذاب بـیس بما کانوا یفسقون»؛ امّا هنگامی که تذکراتی را که به آنها داده شده بود فراموش کردند، (لحظه عذاب فرا رسید؛ و) نهی‌کنندگان از بدی را رهایی بخشیدیم؛ و کسانی را که
ستم کردند، بخاطر نافرمانیشان به عذاب شدیدی گرفتار ساختیم.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «فسق بنی اسرائیل (قرآن)».
