• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قیله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


آیه ۸۸ سوره زخرف، شکایت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) را از ایمان نیاوردن مخاطبانش بیان می‌کند.


این آیه بیانگر شکایت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) از ایمان نیاوردن مخاطبانش می‌باشد و با توجه به ارتباط آیه شریفه با آیات پیشین، ترجمه چند آیه قبل نیز بایسته است.

«و تبارک الذی له ملک السماوات و الارض و ما بینهما و عنده علم الساعة و الیه ترجعون و لا یملک الذین یدعون من دونه الشفاعة الا من شهد بالحق و هم یعلمون و لئن سالتهم من خلقهم لیقولن الله فانی یؤفکون و قیله یا رب ان هؤلاء قوم لا یؤمنون».
[۱] زخرف/سوره۴۳، آیه۸۵ – ۸۸.    

«پر برکت و پایدار است کسی که حکومت آسمان‌ها و زمین و آن‌چه در میان آن دو است، از آن اوست و آگاهی از قیام قیامت نزد اوست و به سوی او بازگردانده می‌شوید! و کسانی که (مشرکان آنان را) به جای او (به پرستش) می‌خوانند قادر بر شفاعت نیستند، مگر آن‌ها که شهادت به حق داده‌اند و به‌خوبی آگاه‌اند؛ و اگر از آن‌ها بپرسی چه کسی آنان را آفریده، قطعاً می‌گویند خدا، پس چه‌گونه از عبادت او منحرف می‌شوند؟! آن‌ها چه‌گونه از شکایت پیامبر که می‌گوید: «پروردگارا! این‌ها قومی هستند که ایمان نمی‌آورند» (غافل می‌شوند؟!)».

از لحاظ ادبیات عرب، کلمه «قیله» را در آیه شریفه «و قیله یا رب ان هؤلاء قوم لا یؤمنون»، می‌توان به سه صورت خواند: نصب، جر و رفع.

۳.۱ - اول

عاصم و حمزه آن را به جر خوانده.

۳.۲ - دوم

سایر قاریان هفت‌گانه نصب آن را برگزیدند.

۳.۳ - سوم

اعرج، قتادة، ابن هرمز و مسلم بن جندب نیز رفع آن را ترجیح داده‌اند.

برای هر قرائتی، وجهی نیز بیان شده است:

۴.۱ - وجه اول

کسانی که به جر خواندند، آن را عطف به «الساعة» و به عنوان مضاف‌الیه برای «علم» گرفته‌اند؛ یعنی «عنده علم الساعة و علم قیله».

۴.۲ - وجه دوم

کسانی که به رفع خوانده‌اند، آن را عطف بر «علم» گرفته‌اند که مبتدای مؤخر است.

۴.۳ - وجه سوم

کسانی که به نصب خواندند در توجیه آن دیدگاه‌های گوناگونی را بیان کرده‌اند:

۴.۳.۱ - دیدگاه اول

برخی آن را «مفعول به» برای فعل مقدر «یعلم» گرفتند.

۴.۳.۲ - دیدگاه دوم

برخی نیز آن را عطف بر عبارت «انا لا نسمع سرهم و نجواهم» در نظر گرفته‌اند که در چند آیه قبل از آن وجود داشته
[۲] زخرف/سوره۴۳، آیه۸۰.    
و نقش «مفعول به» برای فعل «یحسبون» در همان آیه را دارد.

۴.۳.۳ - دیدگاه سوم

و عده‌ای نیز آن را «مفعول مطلق» برای فعل محذوف «قال» گرفته‌اند.
[۳] فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج۲۷، ص۶۴۹، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
[۴] قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج۱۶، ص۱۲۳، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.    


«و الضمیر فی قیله یعود علی الرسول (علیه‌السلام)»؛ به هر حال و رد تمام شرایط، ضمیر موجود در «قیله» به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) برمی‌گردد.
[۵] صافی، محمود بن عبدالرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، ج۲۵، ص۱۱۶، دمشق، بیروت، دارالرشید، مؤسسة الایمان، چاپ چهارم، ۱۴۱۸ق.    
[۶] فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج۲۷، ص۶۵۰، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    


۱. ↑ زخرف/سوره۴۳، آیه۸۵ – ۸۸.    
۲. ↑ زخرف/سوره۴۳، آیه۸۰.    
۳. ↑ فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج۲۷، ص۶۴۹، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    
۴. ↑ قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ج۱۶، ص۱۲۳، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.    
۵. ↑ صافی، محمود بن عبدالرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، ج۲۵، ص۱۱۶، دمشق، بیروت، دارالرشید، مؤسسة الایمان، چاپ چهارم، ۱۴۱۸ق.    
۶. ↑ فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج۲۷، ص۶۵۰، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.    


پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «قیله»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۲۰.    



جعبه ابزار