لغو (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَغْو (به فتح لام و سکون غین) از
واژگان قرآن کریم به معنای کلام بی‌فائده است. از مشتقات این واژه در
آیات قرآن لاغِیة (به کسر غین) به معنای کلام قبیح است.
لَغْو:
کلام بی‌فائده است.
«لغی یلغو» یعنی کلام بی‌فائده آورد.
لاغِیة، کلام قبیح است.
لغت را از آن لغت گفته‌اند که در نزد غیر اهلش فائده‌ای ندارد. لغو الطائر صدای پرندگان را گویند.
در
قاموس گفته لَغْو: شی‌ء بی‌اعتنا است،
کلام باشد یا غیر آن.
راغب گوید کلام لَغْو آنست که اعتنائی به آن نیست و از روی عدم
تفکر باشد و جاری مجرای «لغا» است و آن صدای
گنجشک و غیره می‌باشد.
(لا یُؤاخِذُکُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِی اَیْمانِکُمْ وَ لکِنْ یُؤاخِذُکُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْاَیْمانَ) سوگندِ لغو آنست که لَا عَنْ قَصْدِِ باشد، مثل «و اللّه» و «باللّه» که به طور عادت در سخن می‌آورند و تعقید
سوگند آنست که آن را با
قصد محکم کنیم و روی قصد و فکر سوگند یاد کنیم، یعنی: «خدا شما را به سوگندهای بی‌قصدتان مؤاخذه نمی‌کند ولی به سوگند‌هائی که با قصد محکم کرده‌اید، مؤاخذه می‌کند».
(وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ) «الْغَوْا فِیهِ» یعنی در آن
باطل داخل کنید. «
کفّار گفتند: به این
قرآن گوش ندهید و در آن باطل وارد کنید، شاید پیروز گردید». مثل اینکه منظور معارضه به لغو و باطل است، یعنی: در مقابل آن ایستادگی کنید و در موقع خواندن آن داد و بیداد کنید تا مفهوم نگردد و از تاثیر ساقط شود.
(وَ الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ) (و آنها كه از لغو و بيهودگى روی‌گردانند)
ظاهرا مراد از آن هر
قول و
فعل بی‌فائده است.
(فِی جَنَّةٍ عالِیَةٍ • لا تَسْمَعُ فِیها لاغِیَةً) «در
بهشتی عالی که در آن کلام قبیح و بی‌فائده نشنوی».
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لغو"، ج۶، ص۱۹۶.
