• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لهب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




لَهَب (به فتح لام و هاء) از واژگان قرآن کریم به معنای شعله و مشتعل شدن آتش است و به معنی غبار برخاسته نیز آید.



لَهَب: شعله و مشتعل شدن آتش است. اسم و مصدر هر دو آمده است، به معنی غبار برخاسته نیز آید.


(لا ظَلِیلٍ وَ لا یُغْنِی مِنَ‌ اللَّهَبِ‌) «نه گوار است و نه از شعله آتش باز دارد».
(تَبَّتْ یَدا اَبِی‌ لَهَبٍ‌ وَ تَبَّ • ما اَغْنی‌ عَنْهُ مالُهُ وَ ما کَسَبَ • سَیَصْلی‌ ناراً ذاتَ‌ لَهَبٍ‌) (بريده باد هر دو دست ابولهب و مرگ بر او باد! هرگز ثروتش و آنچه را به دست آورد به حالش سودى نبخشيد و به زودى وارد آتشى شعله‌ور و پرلهيب مى‌شود).
ابولهب عموی حضرت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) است و او را به قولی برای زیبائیش ابولهب می‌گفتند و دو گونه‌اش گوئی شعله می‌کشیدند. بنا بر این قرآن کنیه مشهور او را آورده و عنوان کرده‌ است. به قول بعضی غرض از ابولهب گفتن تحکم و اثبات آتش است برای او، المیزان این قول را پسندیده است.
اسم ابولهب به نقلی عبد العزی و به نقلی عبد مناف است.
طارق محاربی گوید: در بازار ذی‌المجاز بودم، جوانی می‌گفت: «اَیُّهَا النَّاسُ قُولُوا لَا اِلَهَ اِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا». مردی پشت سر او بر او سنگ می‌زد و پاهایش را خونی کرده بود و می‌گفت: ‌ای مردم! او دروغگو است او را تصدیق نکنید. گفتم: این کیست؟ گفتند: محمد است می‌گوید پیغمبرم و آن عمویش ابولهب است که می‌گوید: او دروغگو است.
درباره ابولهب در «تبب» به طور تفصیل سخن گفته‌ایم و می‌افزائیم که:
در مجمع گوید: آیا با این سوره باز ابولهب قدرت داشت که ایمان بیاورد و باز ایمان بر او فرض و لازم بود؟ و اگر ایمان می‌آورد تکذیب وعده‌ (سَیَصْلی‌ ناراً ذاتَ‌ لَهَبٍ‌) نمی‌شد؟ جواب: آری ایمان برای او لازم بود و این وعید به شرط عدم ایمان است... اگر فرض کنیم که ابولهب از رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) می‌پرسید و می‌گفت: اگر ایمان آورم باز داخل آتش خواهم شد؟ حضرت می‌فرمود: نه زیرا که شرط دخول آتش از بین رفته بود.
المیزان این جواب را پسندیده و در ذیل بیان خود گفته: ابولهب در اختیارش بود که ایمان آورد و از عذاب حتمی که در اثر کفرش بود نجات یابد.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۲۰۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۴۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۶۸.    
۴. مرسلات/سوره۷۷، آیه۳۱.    
۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۵۴.    
۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۴۸.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۳۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۱۳.    
۹. مسد/سوره۱۱۱، آیه۱-۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۶۰۳.    
۱۱. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۸۴.    
۱۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۶۴.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۵۱.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۳۴۷.    
۱۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۸۴.    
۱۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۶۴.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۵۲.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۳۴۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۵۳.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۳۵۳.    
۲۱. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۸۵.    
۲۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۶۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لهب"، ج۶، ص۲۰۹.    






جعبه ابزار