• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مقسم علیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقسم علیه، جواب قسم را می‌گویند.



چیزی که برای آن قسم یاد می‌شود «مقسم علیه» است؛ به عبارت دیگر، مقسم علیه همان جواب قسم است که سوگند به منظور تاکید و تحقیق آن است.


قسم‌های قرآن ، ناظر به مقاصدی است؛ مانند:
۱. اثبات اصول دین از جمله « توحید » (والصافات صفا… ان الهکم لواحد) که مقسم علیه «ان الهکم لواحد» است؛
۲. تاکید بر رسالت و نبوت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : (یس والقرآن الحکیم انک لمن المرسلین) که «انک لمن المرسلین» مقسم علیه است؛
۳. تنزیه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از ضلالت و گمراهی ؛
۴. اثبات قیامت ؛
۵. اثبات حقانیت قرآن ؛
۶. اختلاف تلاش انسان‌ها: (واللیل اذا یغشی… ان سعیکم لشتی).
جواب قسم‌ها معمولا در قرآن ذکر شده و گاهی برای تخفیف و ایجاز - در صورتی که مقصود و مراد متکلم روشن باشد - حذف شده است.


مقسم علیه بر دو قسم است: ۱. مقسم علیه تقدیری ؛ ۲. مقسم علیه صریح .
[۷] عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص(۸۳-۸۶).
[۸] رزاقی، ابو القاسم، سوگندهای قرآنی، ص(۲۱-۲۵).
[۹] ترکمانی، حسین علی، سوگندهای قرآن (پایان نامه)، ص۲۶۰.
[۱۰] ترکمانی، حسین علی، سوگندهای قرآن (پایان نامه)، ص(۵۷-۵۹).



۱. صافات/سوره۳۷، آیه۱-۴.    .
۲. یس/سوره۳۶، آیه۱-۳.    .
۳. نجم/سوره۵۳، آیه۱و۲.    .
۴. ذاریات/سوره۵۱، آیه۱-۶.    .
۵. واقعه/سوره۵۶، آیه۷۵- ۸۰.    .
۶. لیل/سوره۹۲، آیه۱ - ۴.    .
۷. عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص(۸۳-۸۶).
۸. رزاقی، ابو القاسم، سوگندهای قرآنی، ص(۲۱-۲۵).
۹. ترکمانی، حسین علی، سوگندهای قرآن (پایان نامه)، ص۲۶۰.
۱۰. ترکمانی، حسین علی، سوگندهای قرآن (پایان نامه)، ص(۵۷-۵۹).



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مقسم علیه».    



جعبه ابزار