منکر (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
منکر: (يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ) «منکر» به معناى
«ناشناس» (از مادّه انكار) است و به معناى زشت و باطل، چرا كه براى هر انسان پاک سرشتى ناشناس است و به تعبير ديگر، بافطرت انسانى ناهماهنگ است. فرق ميان «فحشاء» و «منكر» را در يک عبارت كوتاه مى‌توان گفت: «فحشاء» اشاره به گناهان بزرگ پنهانى و «منكر» گناهان بزرگ آشكار است و يا «فحشاء» گناهانى است كه بر اثر غلبه قواى شهويه و «منكر» بر اثر غلبه قوه غضبيه صورت مى‌گيرد.
ترجمه و تفاسیر مرتبط با
منکر:
(وَ لْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرونَ بِالْمَعْروفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحونَ) (و براى رسيدن به وحدت بايد از ميان شما، جمعى دعوت به نيكى و امر به معروف و نهى از منكر كنند و رستگاران آن‌ها هستند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: مجتمع صالحى كه علمى نافع و عملى صالح دارد، باید علم و تمدن خود را با تمام نيرو حفظ كند و افراد آن مجتمع، اگر فردى را ببينند كه از آن علم تخلف كرد، او را به سوى آن علم برگردانند و شخص منحرف از طريق خير و معروف را به حال خود واگذار نكنند و نگذارند آن فرد در پرتگاه منكر سقوط نموده، در مهلكه شر و فساد بيفتد، بلكه هر يک از افراد آن مجتمع به شخص منحرف برخورد نمايد، او را از انحراف نهى كند و اين همان دعوت به فراگيرى و تشخيص معروف از منكر و امر به معروف و نهى از منكر است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(الَّذينَ إِن مَّكَّنّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَاموا الصَّلاةَ وَ آتَوا الزَّكاةَ وَ أَمَروا بِالْمَعْروفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَ لِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمورِ) (همان كسانى كه هرگاه در زمين به آن‌ها قدرت ببخشيم، نماز را برپا مى‌دارند و زكات مى‌دهند و امر به معروف و نهى از منكر مى‌كنند و پايان همه كارها از آن خداست.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يكى از صفات ايشان اين است كه اگر در زمين تمكنى پيدا كنند و در اختيار هر قسم زندگى كه بخواهند حريتى داده شوند، در ميان همه انواع و انحاء زندگى ي; زندگى صالح را اختيار مى‌كنند و جامعه‌اى صالح به وجود مى‌آورند كه در آن جامعه نماز به پا داشته و زكات داده مى‌شود، امر به معروف و نهى از منكر انجام مى‌گيرد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(اتْلُ ما أوحيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشاء وَ الْمُنكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعونَ) (آنچه را از كتاب آسمانى به تو وحى شده تلاوت كن و نماز را برپا دار، كه نماز انسان را از زشتی‌ها و اعمال ناپسند باز مى‌دارد و ياد خدا بزرگ‌تر و برتر است و خداوند آنچه را انجام مى‌دهيد مى‌داند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: امر به نماز بهترين اعمال است، چون كه نماز از فحشاء و منكر بازمى‌دارد و سياق آيات شاهد بر اين است كه: مراد از اين بازدارى، بازدارى طبيعت نماز از فحشاء و منكر است، البته بازدارى آن به نحو اقتضاء است نه عليت تامه، كه هر كس نماز خواند، ديگر نتواند گناه كند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «منکر»، ص۵۵۸.
