• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نکر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَکَر (به فتح نون و کاف) نَکْر (به فتح نون و سکون کاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای نشناختن و ندانستن است. از مشتقات این کلمه در نهج البلاغه؛ اِنْکار (به کسر الف و سکون نون) به معنای نشناختن، نه پذيرفتن، عيب گرفتن، نهى كردن و نوعى عدم قبول است. مُنْکَر (به ضم میم و سکون نون و فتح کاف) به صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است. موارد زيادى از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَکَر و نَکْر: (مثل شرف و عقل) به معنای نشناختن و ندانستن است. «نَكِرَ الامرَ: جهلهُ»- «نَكِرَ الرجلَ: لم يعرفهُ» از مشتقات این کلمه؛ اِنْکار به معنای نشناختن، نه پذيرفتن، عيب گرفتن، نهى كردن و نوعى عدم قبول است. مُنْکَر به صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است. راغب گويد: منكر آن است كه عقل سليم آنرا قبيح و ناپسند بداند.


امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرمايد: «وَ عَجِبْتُ لِمَن أَنْكَرَ النَّشْأَةَ الاُْخْرَى، وَ هُوَ يَرَى النَّشْأَةَ الاُْولَى.» «تعجب از كسى كه خلقت قيامت را انكار مى‌كند، در حالی كه خلقت دنيا را مى‌بيند.» يعنى آخرت خراب كردن دنيا و آفريدن آخرت در جاى آن است، اوّلى كه به وجود آمده دوّمى نيز قابل به وجود آمدن است. (شرح‌های حکمت: )
حضرت درباره اهل بيت فرموده:«وَ لاَ يَدْخُلُ النّارَ إِلاَّ منْ أَنْكَرَهُمْ وَأَنْكَرُوهُ» (و جز كسى كه آنان را انكار كند و آنان هم او را انكار كنند وارد دوزخ نگردد.) (شرح‌های خطبه: ) انكار در اين‌جا به معنى نه پذيرفتن و قبول نكردن است. «منكر» به صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است.


موارد زيادى از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۶۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۵۰۱.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۲۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۰۱، حکمت ۱۲۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه ج۳، ص۱۸۰، حکمت ۱۲۶.    
۶. صالح، صبحی نهج البلاغه، ص۴۹۱، حکمت ۱۲۶.    
۷. مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۷۶۵، حکمت ۱۲۶.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۴.    
۱۰. مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۱۳، ص۵۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه ج۲۱، ص۱۹۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحديد، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۱۵.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۷، خطبه ۱۵۲.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۵۴، خطبه ۱۴۸.    
۱۵. صالح، صبحی نهج البلاغه، ص۲۱۲، خطبه ۱۵۲.    
۱۶. مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۳۲۳، خطبه ۱۵۲.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۲۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۳۲.    
۱۹. مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۶، ص۵۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۸۶.    
۲۱. ابن ابی‌الحديد، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۵۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نکر»، ج۲، ص۱۰۶۴.    






جعبه ابزار