مُعَذّرون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُعَذّرون:
(وَ جاءَ الْمُعَذِّرونَ مِنَ الْأَعْرابِ لِيؤْذَنَ لَهُمْ) مُعَذّرون: به معنى «عذرآورندگان» است و «مُعَذِّر» اسم فاعل از تعذير به معنى «تقصير» است و يا از اعتذار به معنى «عذر آوردن» و بنابراين احتمال، تاء باب افتعال پس از نقل حركت آن به ما قبل، قلب به ذال و در آن ادغام شده است.
بعضى از مفسران گفته‌اند: معذّرون، يعنى «عذرتراشان» كه در واقع عذرى ندارند و مقصر هستند.
تفسير نمونه مى‌نويسد: منظور از «معذّرون» در آيه مورد بحث كسانى هستند كه عذرهاى واهى و دروغين، براى فرار از جهاد مى‌تراشند و يا اين كه «معذّرون» همه گروه‌هايى را شامل مى‌شود كه با اظهار عذر اعم از اين كه راست باشد يا دروغ از شركت در جهاد خوددارى مى‌كنند، ولى قرائن نشان مى‌دهد كه «معذّرون» همان معذوران واقعى هستند. (ج ۷۸/۸.
به موردی از کاربرد
مُعَذّرون در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ جاء الْمُعَذِّرونَ مِنَ الأَعْرابِ لِيؤْذَنَ لَهُمْ وَ قَعَدَ الَّذينَ كَذَبواْ اللّهَ وَ رَسولَهُ سَيُصيبُ الَّذينَ كَفَرواْ مِنْهُمْ عَذابٌ أَليمٌ) (و معذوران از اعراب، نزد تو آمدند كه به آن‌ها اجازه عدم شركت در جهاد داده شود؛ ولى كسانى كه به خدا و پيامبرش دروغ گفتند، بدون هيچ عذرى از جهاد كناره‌گيرى كردند؛ به زودى به كسانى از آن‌ها كه كفر ورزيدند و بدون عذر مخالفت كردند، عذاب دردناكى خواهد رسيد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(وَ جاءَ الْمُعَذِّرونَ مِنَ الْأَعْرابِ لِيؤْذَنَ لَهُمْ ...) ظاهرا منظور از معذرون پوزش‌طلبانى است كه مانند اشخاص بى بضاعت و امثال آن‌ها به نداشتن اسلحه عذر مى‌خواستند، چون مى‌فرمايد:
(وَ قَعَدَ الَّذينَ كَذَبوا) و سياق كلام دلالت دارد بر اينكه مى‌خواهد يكى از دو طائفه را با ديگرى قياس كند تا پستى و دنائت منافقين و فساد دل‌ها و شقاوت قلب‌هايشان روشن‌تر نمايان شود، زيرا فريضه دينى جهاد و يارى خدا و رسول، همه تهى‌دستان عرب را به هيجان درآورد و به نزد رسول خدا (ص) آمدند و از نداشتن اسلحه عذر خواسته و دستور طلبيدند و اما در اين دروغگويان هيچ اثرى نگذاشت.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُعَذّرون»، ج۳، ص۱۳۲.
