• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یَعْبَأ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





یَعْبَأ: (قُلْ مٰا يَعْبَؤُا بِكُمْ)
یَعْبَأ: از مادّۀ«عبأ» (بر وزن عبد) به معنى«سنگينى» (قدر و ارزش)است.
بنابراين جمله (لا يَعْبَاُ) يعنى وزنى قائل نيست و به تعبير ديگر اعتنايى نمى‌كند.
آيه مورد بحث كه آخرين آيه سوره فرقان است در حقيقت نتيجه‌اى است براى تمام سوره و هم براى بحث‌هايى كه در زمينه اوصاف عباد الرحمن در آيات گذشته آمده است، روى سخن را به پيامبر (ص) كرده مى‌گويد:
«بگو پروردگار من براى شما ارج و وزنى قائل نيست اگر دعاى شما نباشد...»
بعضى گفته‌اند دعا به همان معنى دعا كردن معروف است.
بعضى ديگر آن را به معنى ايمان و بعضى به معنى عبادت و توحيد و بعضى به معنى شكر و بعضى به معنى خواندن خدا در سختی‌ها و شدايد، تفسير كرده‌اند. امّا ريشه همه اين‌ها همان ايمان و توجه به پروردگار است.
بنابراين مفهوم آيه چنين مى‌شود:
«آنچه به شما وزن و ارزش و قيمت در پيشگاه خدا مى‌دهد همان ايمان و توجه به پروردگار و بندگى اوست.


به موردی از کاربرد یَعْبَأ در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - یَعْبَأ (آیه ۷۷ سوره فرقان)

(قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا) (بگو: «پروردگارم براى شما ارزشى قائل نيست اگر دعاى شما نباشد؛ شما آيات خدا و پيامبران را تكذيب كرديد و اين عمل دامان شما را خواهد گرفت و از شما جدا نخواهد شد.»)

۱.۲ - یَعْبَأ در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: در مفردات گفته: وقتى گفته مى‌شود: ما عبات به معنايش اين است كه: من به فلان چيز اعتنايى نكردم و باكم نشد و اصل اين كلمه از ماده عبا گرفته شده كه به معناى ثقل است؛ گويا فرموده: اينان نزد پروردگار من وزن و قدرى ندارند و در آيه‌ (قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي) نيز بدين معنا است. بعضى ديگر گفته‌اند: از باب عبات الطيب- بوى خوش باقى ماند است، گويا گفته شده اگر دعاى شما نباشد خدا باقيتان نمى‌گذارد.

۱. فرقان/سوره۲۵، آیه۷۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۴۴.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۲۸۱.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱۵، ص۱۷۲-۱۷۳.    
۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۷۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۶۶.    
۷. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۴۴.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۴۰.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۴۵.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۳۱.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۸۴.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَعْبَأ»، ج۳، ص۸۳.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره فرقان | لغات قرآن




جعبه ابزار