آثار ایمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
موضوع
ایمان دارای بحث هایی زیادی است که در این مقاله به بحث آثار ایمان پرداخته می شود.
از
قرآن و
سنّت و نيز
تجربه انسانى دريافته مى شود كه
ايمان دينى دستاوردهاي زیادی دارد.
مىتوان اين دستاوردها را در نگاهى كلّى به دو گروه تقسيم كرد:
دنيوى،
اخروى.
دستاوردهاى دنيوى نيز در دو بخش فردى و اجتماعى شايان بحث و بررسى اند.
۱. آرامش و طمأنينه:
در اينكه
ايمان مايه
آرامش آدمى است،
آيات و رواياتى فراوان در دست است؛ از جمله: «او است همان كه بر دلهاى
مؤمنان آرامش را فرو فرستاد ....».
۲. اميدوارى:
«چشم داشتن به
رحمت پروردگار، مايه اميدوارى و دورى از يأس است».
در دانش روز نيز به اثبات رسيده است كه:
اهل ايمان كمتر به
يأس و
افسردگى دچار مىشوند.
۳. جلب عنايت الهى:
خداوند به
مؤمنان عنايتى ويژه دارد و دعاى آنان را اجابت مىكند. اين حقيقت، هم در
روايات و هم در
آيات قرآن كريم بارها به اشارت و صراحت آمده است.
۴. رشد و بالندگى معنوى:
پايدارى بر
ايمان معنويت را در
انسان رشد مىدهد و
ايمان را ريشهدارتر مىسازد (توبه/ ۱۲۴) تا آنجا كه انسان ظرفيت و شايستگى ميزبانى ملائك را مىيابد.
۵. رحمت ويژه الهى:
رحمت خداوند همه
آفريدگان را مىپوشاند؛ امّا براى
مؤمنان گستردهتر و عميقتر است.
۶. پشتيبانى الهى:
از بشارتهاى آشكار الهى آن است كه: اهل ايمان در حمايت و پشتيبانى الهىاند و
خداوند آنان را در سختىها و دشوارىها يارى مىدهد.
۷. شكيبايى و پايدارى:
به تجربه ثابت شده است و نيز در گفتار بزرگان دين آمده است كه: ميوه
ايمان، استوارى و پايدارى است .
۸. امان از ترس و اندوه:
بنابر آيات قرآنى يكى از پيامدهاى
ايمان آن است كه:
انسان نه از گذشته خويش اندوه مىكشد و نه از آينده مى هراسد.
۹. عزّت:
هر چند دريافتن اين حقيقت بر بىايمانان دشوار است، امّا
عزّت و سربلندى راستين از آن
خداوند و
رسول و
مؤمنان است.
۱۰. غيرت و جوانمردى:
قرآن كريم درباره
اهل ايمان مىفرمايد: آنان كسانىاند كه به
زنا و هرزگى تن نمىآلايند (فرقان/ ۶۸).
از پارهاى
روايات نيز بر مىآيد كه غيرتمندى و دورى از بىبند و بارى، از
ايمان سرچشمه مى گيرد.
۱۱. فضيلت و برترى:
قرآن كريم درباره
مؤمنان مىفرمايد: «آنان كه
ايمان آورده و
كارهاى نيك انجام مىدهند، بهترين انسانهايند».
۱۲. هدايت و فراست:
از نشانههاى آشكار ايمان،
هدايت و
فراست است كه
خداوند ارزانى مىكند. (يونس/ ۹).
در روايتی آمده است: «از فراست مؤمن بپرهيزيد كه او به نور خدا مىنگرد!».
افزون بر آنچه گذشت، ديگر نشانهها و پيامدهاى
ايمان عبارتاند از:
مسئوليّت پذيرى، دل نبستن به
دنيا، سلامت جسم و جان، خوش بينى به
جهان هستى، هدفدارى و ... .
۱. آرامش اجتماعى:
ايمان، مايه پاى بندى
انسان به
ضوابط اخلاقى و
احكام عملى است و
مسلمانان از تعدّى به
حقوق يكديگر مىپرهيزند و بدين سان،
جامعه اسلامى پيوسته در
آرامش و
آسايش است.
مؤمن در رفتار و كردار و گفتار خويش، مىكوشد تا به ديگران آسيب نرساند و بر كسى
ستم نكند. رفتار او به گونهاى است كه در برخى
روايات آمده است: «
مؤمن گويى لجام بر دهان دارد».
(خصال، ۱/ ۲۲۹) نيز در روايتى آمده است: «
مسلمان كسى است كه
مسلمانان از دست و زبانش ايمناند».
۲. بركت الهى:
قرآن آشكارا مىفرمايد: اگر مردم
ايمان آورند و پرهيزگارى كنند، بركات آسمان و زمين بر آنان گشوده مىشود.
۳. هميارى و همدردى:
از وظايف دينى
مؤمنان است كه به يارى يكديگر بشتابند و به آنچه در
جامعه اسلامى مىگذرد، حسّاسيّت نشان دهند؛ چنان كه درروايتى از
پيامبر اسلام (ص) پرداختن به امور
مسلمانان، شرط مسلمانى دانسته شده است.
همچنين در برخى
روايات آمده است كه: آن مسلمانى بهتر است كه نفع او براى مردم بيش تر است.
۴. برادرى و محبّت:
ايمان مايه برادرى و
محبّت مؤمنان است. اين حقيقت را
قرآن آشكار بيان مىفرمايد: «مؤمنان، برادر يكديگرند».
۵. خلافت و حكومت الهى:
از
وعدههاى الهى به
مؤمنان، حكومت يافتن در زمين است و شايسته گشتن براى خلافت الهى.
۱. آمرزش:
آياتى پرشمار از
قرآن كريم بيان مىفرمايند كه:
خداوند گناهان مؤمنان را مىآمرزد.
۲. پاداش الهى:
ايمان، انسان را شايسته
پاداش الهى مىكند و او را از
نعمتهاى اخروى بهرهمند مىسازد.
۳. جاودانگى در بهشت:
آرزوى انسان
جاودانگى است؛ امّا آن
جاودانگى كه همراه
سعادت و
آسايش و راحتى باشد.
قرآن كريم بارها فرموده است كه:
ايمان مايه
جاودانگى در
بهشت است. (به عنوان نمونه: مائده/ ۶۵)
۴. روزىِ نيكو:
قرآن مىفرمايد: «آنان كه ايمان آوردند و هجرت كردند و در راه خدا به جهاد برخاستند و ... روزى نيكو از آنِ آنان است».
۵. لذّت پيوسته:
قرآن مىفرمايد: «اى پيامبر ما! به آنان كه ايمان آورده و اعمال شايسته انجام دادهاند، بشارت ده كه برايشان باغهايى است كه در آنها نهرها جارى است. هر گاه از ميوههاى آن روزى خورند، گويند: پيش از اين در دنيا، از چنين ميوههايى برخوردار شده بوديم، كه اين ميوهها شبيه به يكديگرند. و نيز در آنجا همسرانى پاكيزه دارند و در آنجا جاودانه باشند».
پژوهشکده تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص ۳۶-۳۳ ناشر، زمزم هدایت.