آفاق تفسیر مقالات و مقولاتی در تفسیر پژوهی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «آفاق تفسیر»
اثر حجة الاسلام محمد علی مهدوی راد، مجموعه‌ای از مقالات و گفتارها در باب تفسیرپژوهی است که در نشریات مختلف منتشر شده و بعدا به صورت مجموعه حاضر فراهم آمده است.
در مقاله اول به بیان اوصاف و جایگاه
قرآن کریم و جنبه هدایتگری و برخی
معارف بلند آن اشارت رفته است. در گفتار «تفسیر در عصر پیامبر» برای
پیامبر علاوه بر مسئولیت
ابلاغ پیام الهی، مسئولیت تبیین و
تفسیر و توضیح
کلام الهی نیز بیان شده چرا که قرآن کریم و محتوای
آیات الهی با اشاره‌ها، ایماها، محکم و متشابه‌ها، مجمل‌ها و... زمینه را برای پرسش و پاسخ آماده می‌ساخت. اما اینکه پیامبر چه مقدار از قرآن را تفسیر کرد محل گفتگوست؟
گونه‌های تفسیر پیامبر از قبیل تبیین مجمل،
تخصیص عام، تقیید اطلاق، توضیح مفاهیم شرعی، تفصیل احکام. بیان
ناسخ و منسوخ و غیره، نمونه‌هایی از تفسیر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، گفتاری درباره تفسیر صحابه که در ادوار تفسیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، تفاوت فهم صحابیان از قرآن که از یک سو برخاسته از سطح آگاهیشان از کلام عرب بود و از سوی دیگر معلول
حد و حدود بهره وری آنها از محضر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و کششی و کوششی که در راه
فهم قرآن داشته‌اند، مفسران دوره صحابه و پیشوای آنها
علی علیه السلام، قرآن در نگاه علی علیه‌السّلام و تفسیری که علی علیه‌السّلام بر قرآن نگاشته و به نام
مصحف علی علیه‌السّلام مشهور است، نمونه‌هایی از تفسیر علی علیه السلام، گفتاری درباره
تفسیر ماثور یا تفاسیر نقلی و روایی که از آغازین گونه‌های آثار تدوین یافته در آستانه قرآن کریم است و جایگاه این نوع از تفسیر و بررسی حجیت آن، نام‌ها و اصاف قرآن چون «قرآن»، «
فرقان»، «کتاب»، «ذکر» و...
و کاربرد هریک در آن کتاب مقدس، جلوه‌های امامت در گفتار قرآنی امام
موسی بن جعفر علیه السلام، نگاهی تاویلی به
حادثه کربلا و چگونگی دو اردوگاه، مقوله تحریف ناپذیری قرآن کریم و بررسی آبشخور
روایات مشتمل بر
تحریف که در نقل‌های عامه است و آرام آرام به روایات شیعی نیز راه یافته و به وسیله راویان کج اندیش و گاه غالی نشر یافته است، نگاهی به تفسیر
سوره حمد امام خمینی قدس سره و پژوهشی درباره تفسیر «الجامع لاحکام القرآن» مشهور به تفسیر قرطبی که از تفاسیر بسیار مهم
اهل سنت است محتوای کتاب را شکل می‌دهند.
کتاب دارای یک پیشگفتار و یک درآمد با عنوان پیام جاودانه است. بخش‌های مختلف کتاب عبارتند از: ۱- تفسیر در عصر پیامبر که عناوینی چون «درآمدی بر تفسیر صحابه» و «علی پیشوای مفسران» را شامل است. ۲- تفسیر ماثور: کفایت‌ها و کمبودها. در این بخش جایگاه تفسیر ماثور، ماثور از پیامبر، ماثور از معصومان، ماثور صحابه، حجیت ماثور از رسول الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، حجیت ماثور از امامان علیهم السلام، حجیت ماثور از صحابه و تصویر قرآن از صحابه مورد بررسی قرار گرفته است. ۳- «نام‌ها و اوصاف قرآن» ۴- جلوه‌های امامت در گفتار قرآنی امام موسی بن جعفر علیه‌السّلام ۵- آوردگاه لطف ۶- حمدنامه امام خمینی ۷- پژوهشی درباره «الجامع لاحکام القرآن». نمایه آیات، روایات، اشخاص و کتابنامه به انتهای کتاب افزوده شده است.
نویسنده این
اثر حجة الاسلام محمد علی مهدوی راد، از قرآن پژوهان معاصر کشور می‌باشد. این اثر در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۵۱۹ صفحه برای اولین بار از سوی نشر هستی نما در سال ۱۳۸۲ شمسی منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
